Osiedle Słoneczne (Kraków)
Osiedle Słoneczne (Kraków) to temat, który przykuł uwagę milionów ludzi na całym świecie. Na przestrzeni dziejów budziła ogromne zainteresowanie i intrygi, wywołując debaty, dochodzenia i pełne pasji dyskusje. Od swoich początków do dnia dzisiejszego Osiedle Słoneczne (Kraków) odgrywał kluczową rolę w społeczeństwie, wpływając na jednostki, społeczności i kultury we wszystkich zakątkach planety. W miarę jak kontynuujemy eksplorację i odkrywamy więcej na temat Osiedle Słoneczne (Kraków), jego implikacji i wpływu na współczesny świat, konieczne jest zrozumienie jego znaczenia i konsekwencji dla życia codziennego. W tym artykule przyjrzymy się szczegółowo Osiedle Słoneczne (Kraków), badając jego historię, obecne znaczenie i możliwą przyszłość, aby zapewnić całościowy obraz tego zjawiska.
 Widok z ul. Żeromskiego | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miasto | |
| Dzielnica | |
| Poprzednia nazwa |
Osiedle B-33 |
| Data budowy | |
Położenie na mapie Krakowa  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa małopolskiego  | |
 50°04′39″N 20°02′30″E/50,077500 20,041667
| |
Osiedle Słoneczne (do roku 1958 Osiedle B-33) – osiedle w Krakowie wchodzące w skład Dzielnicy XVIII, w Nowej Hucie, niestanowiące jednostki pomocniczej niższego rzędu w ramach dzielnicy.
Historia i charakterystyka architektoniczna osiedla
Os. Słoneczne powstało w latach 1956–1958, zaprojektowane przez Stanisława Juchnowicza, który w zespole Tadeusza Ptaszyckiego pracował nad ostatecznym kształtem realizowanych zespołów mieszkaniowych. W stylistyce budynków widać wyraźnie odchodzenie od socrealizmu, brak ozdobnych detali, które widać na osiedlach powstałych w pierwszej połowie lat 50. Architektura tej części Nowej Huty jest funkcjonalistyczna. Bloki na zewnątrz osiedla, równolegle do ulic: Al. Róż, ul. Żeromskiego i Struga wybudowano z charakterystycznym, wyeksponowanym parterem, gdzie znajdują się lokale handlowo-usługowe. Te pomieszczenia użytkowe zostały zrealizowane w różny sposób. Do lokali w bloku nr 8 od strony ul. Struga i nr 14 od strony ul. Żeromskiego wchodzi się z poziomu chodnika, do lokali w dwóch blokach od Al. Róż wchodzi się po schodkach, z boku znajdują się kolumny wspierające ryzalitowo wysunięte części budynku z lokalami mieszkalnymi na wyższych kondygnacjach. Podobne rozwiązanie z wejściem po schodkach do lokali użytkowych znajduje się w bloku nr 9 u zbiegu ulic Struga, Żeromskiego i Wojciechowskiego.
Od strony południowej rozwiązanie jest nieco inne. Budynek nr 1 jest budynkiem siedmiokondygnacyjnym, idąc w kierunku wschodnim (do os. Szkolnego) znajdują się cztery budynki niższe, trzypiętrowe przylegające do ul. Rydza Śmigłego. Charakterystycznym elementem tych niższych bloków są umieszczone na bocznych ścianach budynków niewielkie lokale w poziomie piwnicy, skomunikowane z chodnikami pochylnią. Znajdowały się tu np. garaże na motocykle, zakłady usługowe, do dziś w bloku nr 2 działa firma ubezpieczeniowa.
Projekt budynku nr 1 pochodzi z początku 1956 roku i jest dziełem zespołu w składzie: Tadeusz Janowski, Stefan Golonka, Anna Anlauf, Tadeusz Wnuk. Elewacja tego bloku urozmaicona jest po bokach ryzalitami wspartymi w poziomie parteru na sześciu słupach. W całej części parterowej znajdują się lokale handlowo-usługowe z wejściami bezpośrednio z chodnika lub poprzez podcienie pod wysuniętymi ku przodowi częściami budynku. Charakterystyczny neon na dachu budynku – „ZURT” (obecnie nieistniejący) informował o lokalizacji w środkowej części bloku sklepu z artykułami elektronicznymi domowego użytku jak radioodbiorniki, telewizory, magnetofony i gramofony.
Budynki na os. Słonecznym nie są połączone w ciągi jak w typowo socrealistycznych założeniach, lecz rozdzielone uliczkami, chodnikami i zielenią.
Na osiedlu jest 13 budynków mieszkalnych, z czego dwa wewnątrz osiedla – nr 13 ustawiony w kierunku południkowym i nr 17 (za blokiem nr 16), który wybudowano dużo później. Tu też usytuowany jest ogrodzony plac zabaw.
Wokół osiedla na wydzielonych trawnikach oddzielających budynki od ulic w większości znajdują się szpalery drzew.
Obiekty na terenie osiedla
- Osiedle Słoneczne 1 – mieszkał tutaj Antoniego Kawałko, w lokalu na parterze znajdowała się galeria jego malarstwa;
- Osiedle Słoneczne 2 – mieszkali tutaj Krystyna Pisarkowa i Walery Pisarek oraz Władysław Dobrucki. Fakt ten upamiętnia tablica pamiątkowa umieszczona na bloku;
- Osiedle Słoneczne 3 – od 1994 roku ma tu swoją siedzibę Przedsiębiorstwo Produkcyjno-Usługowe Adrem S.A., które zajmuje się zarządzaniem i administrowaniem budynkami, głównie na terenie Nowej Huty;
- Osiedle Słoneczne 10 – przedszkole samorządowe nr 107;
- Osiedle Słoneczne 12 – szkoła podstawowa nr 105;
- Osiedle Słoneczne 14 – tu ma swoją siedzibę Fundacja Nowe Centrum, organizacja pozarządowa, której głównym celem jest wsparcie osób zagrożonych wykluczeniem społecznym;
- Osiedle Słoneczne 16 – w lokalu, w którym znajdował się sklep dawnej Składnicy Harcerskiej, miał swoją siedzibę Oddział Muzeum Historycznego Miasta Krakowa – Dzieje Nowej Huty. W ramach reorganizacji został przeniesiony do budynku dawnego kina Światowid. Działa jako Muzeum Nowej Huty. W lokalu po muzeum od 2020 roku działa Klub Zgody – placówka Ośrodka Kultury Kraków-Nowa Huta.
Galeria
-
Północna strona osiedla (os. Słoneczne 14). -
Osiedle od strony Parku Ratuszowego (os. Słoneczne 1). -
Galeria Antoniego Kawałko,
os. Słoneczne 1. -
Blok, os. Słoneczne 2. -
Tablica pamiątkowa,
os. Słoneczne 2. -
Dawe Muzeum Dzieje Nowe Huty,
os. Słoneczne 16. -
Widok od ul. Rydza-Śmigłego (os. Słoneczne 6 i 7). -
Widok od ul. Rydza-Śmigłego (os. Słoneczne 5).
_commemorative_plaque,_2_osiedle_S%C5%82oneczne,_Nowa_Huta,_Krak%C3%B3w,_Poland.jpeg)
Przypisy
- ↑ a b Jarosław Klaś: Nowa Huta jako przykład przestrzeni zaprojektowanej z myślą o mieszkańcach. .
- ↑ a b c d e f Roman Marcinek, Zbigniew Myczkowski: Park Ratuszowy i Park Szwedzki. Kraków: Ośrodek Kultury im. Cypriana Kamila Norwida, 2016, seria: Parki Krakowa; 15. ISBN 978-83-934916-7-4.
- ↑ Adrem S.A.. .
- ↑ Fundacja Nowe Centrum strona główna. .
- ↑ Klub Zgody. .
