Paparzyn

Obecnie Paparzyn jest szeroko dyskutowanym tematem na całym świecie. Od wpływu na społeczeństwo po wpływ na kulturę popularną, Paparzyn przyciągnął uwagę milionów ludzi. W całej historii Paparzyn był przedmiotem debat, badań i analiz w różnych dziedzinach. Jego znaczenie przekroczyło granice i spowodowało rosnące zainteresowanie jego badaniami. W tym artykule zbadamy różne aspekty Paparzyn i jego wpływ na współczesny świat. Od jego powstania po ewolucję, ten artykuł zajmie się różnymi aspektami Paparzyn i jego wpływem na dzisiejsze społeczeństwo.

Paparzyn
wieś
Państwo

 Polska

Województwo

 kujawsko-pomorskie

Powiat

chełmiński

Gmina

Stolno

Liczba ludności (III 2011)

366

Strefa numeracyjna

56

Kod pocztowy

86-212

Tablice rejestracyjne

CCH

SIMC

0849095

Położenie na mapie gminy Stolno
Mapa konturowa gminy Stolno, u góry nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Paparzyn”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, u góry znajduje się punkt z opisem „Paparzyn”
Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego
Mapa konturowa województwa kujawsko-pomorskiego, u góry znajduje się punkt z opisem „Paparzyn”
Położenie na mapie powiatu chełmińskiego
Mapa konturowa powiatu chełmińskiego, u góry po prawej znajduje się punkt z opisem „Paparzyn”
Ziemia53°21′57″N 18°38′02″E/53,365833 18,633889
Lokacja dawnego dworku w Paparzynie (obecnie stacja benzynowa Orlen)

Paparzyn – (daw. niem. (1421 r.) Pampirsin, Pamperste, Pimperzino, od 1570 r. Paparzin) – wieś w Polsce położona w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie chełmińskim, w gminie Stolno.

Podział administracyjny

Wieś królewska położona była w 1664 roku w województwie chełmińskim. W latach 1954-1959 wieś należała i była siedzibą władz gromady Paparzyn, po jej zniesieniu w gromadzie Robakowo. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa toruńskiego.

Demografia

Według Narodowego Spisu Powszechnego (III 2011 r.) wieś liczyła 366 mieszkańców. Jest ósmą co do wielkości miejscowością gminy Stolno.

Historia

Paparzyn jest po raz pierwszy wzmiankowany w 1394, był wtedy osadą w komturii starogrodzkiej. W XV wieku wieś liczy 30 łanów, w 1421 wójt z Lipienka otrzymywał z Paparzyna czynsz w wysokości 15 grzywien i 1 wiardunku. W latach 1437 - 1438 wieś była własnością Zakonu Krzyżackiego we władaniu wójta Lipienka, który miał we władaniu 30 łanów, w tym 22 1/2 łana osobowego, czynsz wynosił 20 szk. z łanu.

Pomnik męczeństwa Anny Kaletowskiej w Paparzynie

Po II Pokoju Toruńskim wieś weszła w obręb województwa chełmińskiego. Leżała na terenie powiatu chełmińskiego, w obrębie parafii Wabcz. Sama wieś należała do ewangelickiej parafii Wielkie Łunawy.

W 1570 Paparzyn stał się własnością królewską, dzierżawcą był Marcin Dulski, który miał 13 łanów chłopskich, 15 zagrodników, 2 komornice i karczmę. Po potopie szwedzkim wieś podupadła, w 1664 wieś dzierżawił Przystanowski. W 1765 Paparzyn nadano rodowi von Keyserlingk, później właścicielami była rodzina von Stole (od 1856), oprócz nich dzierżawcą w miejscowości był Max Reichel, który w 1885 stał się właścicielem. W Paparzynie istniała też gorzelnia, hodowano bydło i owce. Po ojcu, właścicielem wsi staje się Kurt Reichel, od 1921 drugim właścicielem wsi jest Wilhelm Fritz.

Wieś w latach 60. XIX w. miała być zamieszkiwana przez 283 mieszkańców (180 katolików oraz 98 ewangelików), znajdowało się 42 budynki, w tym 20 domów. We wsi znajdował się folwark Waldhof, obejmujący ok. 200 ha.

W 1868 r. we wsi znajdowały się gorzelnia parowa, hodowla owiec oraz bydła. W latach 70. lat XIX w. w prowadzono prace archeologicznie, gdzie odkryto znacznych rozmiarów cmentarzysko, które miało znajdować się pomiędzy wsią Paparzyn oraz Linowo (dzisiaj Wielkie Łunawy). Odkrycia dokonano na wzgórzu zwanym ,,Białogórzem". Prace w tamtym miejscu podjęto w latach 1872-1876 po przypadkowym znalezieniu. Tamtejsze cmentarzysko (określane jako cmentarzysko skrzyniowe) miało być rozkopane przez Constantyna Florkowskiego oraz Scharloka z Grudziądza. Florkowski odsłonił tam 20 grobów skrzyniowych, przy których znaleziono dwie popielnice oraz kilka, zniszczonych pokrywek. Natomiast Scharlok w sowich wykopaliskach znalazł 7 całych urn popielicowych oraz 8 pokrywek. Znaleziska były przez pewien czas w prywatnych kolekcjach odkrywców. Dwie całe urny miały znajdować się w miejskiej szkole dziewczęcej, a druga w prywatnej kolekcji dr Abrahama Lissauera. Wg. Folriańskiego na tamtym cmentarzysku przez cały okres aż do odnalezienia zniszczono, znaleziono, wydobyto ok. 200 urn, a także miałby być widoczne obszary, w których dokonywano palenia ciał.

Położenie

Przez wieś przechodzi droga krajowa nr 55, między miastami Chełmno i Grudziądz.

Park wiejski w Paparzynie (dawny park dworski)
Tablica informacyjna w parku
Plac zabaw w parku
Park wiejski

Przypisy

  1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 96915
  2. a b GUS: Ludność – struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
  3. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 917 .
  4. a b Słownik historyczno-geograficzny ziem polskich w średniowieczu , www.slownik.ihpan.edu.pl .
  5. Opis królewszczyzn w województwach chełmińskim, pomorskim i malborskim w roku 1664, wydał Józef Paczkowski, Toruń 1938, s. 2.
  6. Słownik historyczno-geograficzny ziem polskich w średniowieczu (ihpan.edu.pl)
  7. Słownik historyczno-geograficzny ziem polskich w średniowieczu , www.slownik.ihpan.edu.pl .
  8. a b c d e f Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. T. 7, red. B. Chlebowski, W. Walewski, Warszawa 1886, s. 846.
  9. Słownik historyczno-geograficzny ziem polskich w średniowieczu , www.slownik.ihpan.edu.pl .
  10. Gabriela Mazur, Leksykon Miejscowości powiatu chełmińskiego, 2020, ISBN 978-83-7591-751-2.
  11. a b c G. Ossowski, Mapa archeologiczna Prus Zachodnich (dawniéj Królewskich) z przyległemi częściami W. Ks. Poznańskiego : tekst objaśniający, Kraków 1881, s. 69.
  12. M. Kurzyńska, Constanty Florkowski, jeden z założycieli Muzeum Starożytności w Grudziądzu (1819-1894), ,,Rocznik Grudziądzki" 19 (2011), red. W. Sieradzan, ss. 375 - 376.
  13. a b G. Ossowski, Mapa archeologiczna Prus Zachodnich (dawniéj Królewskich) z przyległemi częściami W. Ks. Poznańskiego : tekst objaśniający, Kraków 1881, s. 70.

Linki zewnętrzne