Polacy w Mołdawii
W dzisiejszym artykule porozmawiamy o Polacy w Mołdawii, temacie będącym przedmiotem debat i badań od wielu lat. Od momentu pojawienia się Polacy w Mołdawii wzbudził zainteresowanie różnych społeczności i był przedmiotem dyskusji w różnych obszarach. W tym artykule przeanalizujemy najważniejsze aspekty Polacy w Mołdawii, badając jego pochodzenie, implikacje i wpływ na obecne społeczeństwo. Dodatkowo zajmiemy się różnymi perspektywami, które istnieją wokół Polacy w Mołdawii, a także możliwymi rozwiązaniami lub podejściami do sprostania wyzwaniom, jakie stwarza. Mamy nadzieję, że ten artykuł zainteresuje tych, którzy chcą lepiej zrozumieć Polacy w Mołdawii i że może posłużyć jako punkt wyjścia do przyszłych refleksji i dyskusji na ten temat.
Polacy w Mołdawii – ogół Polaków zamieszkujących Mołdawię włącznie z Naddniestrzem. Według łącznych danych ze spisów przeprowadzonych w 2004 roku kraj zamieszkiwało 4174 Polaków, co stanowiło 0,1% mieszkańców.
Na obszarach kontrolowanych przez Republikę Mołdawii w 2004 mieszkało 2383 Polaków, a na terenach pod kontrolą Naddniestrzańskiej Republiki Mołdawskiej 1791 Polaków.
Największymi skupiskami Polaków są największe miasta państwa, a najwyższy odsetek populacji Polacy stanowią w rejonach Kamionka i Rybnica w północnym Naddniestrzu, gdzie są ludnością autochtoniczną. Tereny te przynależały do Polski do II rozbioru w 1793 r. Administracyjnie stanowiły część województwa bracławskiego prowincji małopolskiej, a historycznie współtworzą Podole. Miejscowości Rybnica, Raszków i Iagorlîc były prywatnymi miastami polskiej szlachty, m.in. Koniecpolskich i Lubomirskich. W Raszkowie do dziś przetrwał XVIII-wieczny polski cmentarz katolicki oraz kościół św. Kajetana, także powstały w XVIII w. Polacy stanowią większość populacji podraszkowskiej wsi Slobozia-Rașcov (hist. Księdzowo). Znajduje się tu etnicznie polska parafia katolicka pw. św. Marty.
Z pozostałej części kraju głównym ośrodkiem Polonii jest miasto Bielce. W pobliskiej wsi Styrcza Polacy stanowią najliczniejszą grupę etniczną. W 1994 powstało Stowarzyszenie Polski Dom w Bielcach, które od 1996 wydaje polskie czasopismo Jutrzenka.
Rozmieszczenie Polaków w Mołdawii
Rejony z najwyższą liczbą Polaków w Mołdawii na podstawie spisów powszechnych z 2004 roku:
| Rejon | Liczba Polaków | % populacji |
|---|---|---|
| Rejon Kamionka | 447 | 1,64% |
| Rejon Rybnica | 528 | 0,64% |
| miasto Bielce | 862 | 0,68% |
| miasto Kiszyniów | 834 | 0,12% |
| miasto Tyraspol | 324 | 0,20% |
| miasto Bendery | 190 | 0,21% |
| Rejon Glodeni | 174 | 0,29% |
| Rejon Slobozia | 137 | 0,16% |
| Rejon Grigoriopol | 100 | 0,21% |
| Rejon Dubosary | 53 | 0,14% |
| Rejon Sîngerei | 48 | 0,06% |
| Rejon Ocnița | 43 | 0,08% |
| Rejon Rîșcani | 42 | 0,06% |
| Rejon Florești | 29 | 0,03% |
| Rejon Kaguł | 29 | 0,02% |
| Rejon Anenii Noi | 28 | 0,03% |
| Gagauzja | 28 | 0,02% |
| Rejon Jedyńce | 26 | 0,03% |
| Rejon Orgiejów | 23 | 0,02% |
| Rejon Fălești | 20 | 0,02% |
Liczebność Polaków w największych miastach Mołdawii na podstawie spisów powszechnych z 2004 roku:
| Miasto | Liczba Polaków | % populacji miasta | % Polaków w Mołdawii | |
|---|---|---|---|---|
| 1. | Kiszyniów | 834 | 0,12% | 19,98% |
| 2. | Bielce | 862 | 0,68% | 20,65% |
| 3. | Tyraspol | 324 | 0,20% | 7,76% |
| 4. | Bendery | 190 | 0,21% | 4,55% |
| 5. | Rybnica | 500 | 0,93% | 11,98% |
Historyczna populacja
Historyczna populacja Polaków w Mołdawskiej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej, a następnie w Republice Mołdawii wraz z Naddniestrzem na podstawie danych ze spisów powszechnych:
| Rok | Liczba Polaków | % populacji | Zmiana |
|---|---|---|---|
| 1959 | 4783 | 0,2% | |
| 1970 | 4899 | 0,1% |  2,4%
|
| 1979 | 4961 | 0,1% | 1,3%
|
| 1989 | 4739 | 0,1% |  4,5%
|
| 2004 | 4174 | 0,1% | 11,9%
|
Stowarzyszenia i organizacje polskie
- Stowarzyszenie Polski Dom w Bielcach i Styrczy
- Rybnicko-Polskie Stowarzyszenie „Polonia”
- Społeczne Stowarzyszenie Polaków Kiszyniowa
- Stowarzyszenie Kultury Polskiej „Jasna Góra” w Tyraspolu, z oddziałami w Raszkowie i Slobozia-Rașcov
- Dom Polski Wołodyjowski w Raszkowie
Ludzie
- Petro Herkulan Malczuk – polski biskup, ur. w Slobozia-Rașcov
- Natalia Syniavska-Krzyżanowska – polska pielęgniarka i działaczka społeczna w Naddniestrzu, ur. w Raszkowie
Przypisy
- ↑ National Bureau of Statistics // Population Census 2004 , www.statistica.md (ang.).
- ↑ a b Polacy w Mołdawii – Towarzystwo Polskiej Kultury "Jasna Góra" , polacy.md (pol.).
- ↑ a b c Naddniestrze – perspektywy na przyszłość tego nieuznawanego państwa - Przedsiębiorcy@eu - telewizja i magazyn ludzi biznesu , przedsiebiorcy.eu (pol.).
- ↑ a b Polacy w Naddniestrzu , www.kuriergalicyjski.com (pol.).
- ↑ Misje w skansenie komunizmu – gosc.pl , gosc.pl (pol.).
- ↑ Recensamîntul populaţiei din 2004. Populaţia pe naţionalităţi şi localităţi, în profil teritorial. . (rum.).
- ↑ Stowarzyszenie „Dom Polski” w Bielcach (Mołdawia) | Polonia Mołdawska , poloniamoldawska.com (pol.).
- ↑ http://www.dompolski.bigduo.pl/media.htm
- ↑ Демоскоп Weekly – Приложение. Справочник статистических показателей , www.demoscope.ru .
- ↑ Демоскоп Weekly – Приложение. Справочник статистических показателей , www.demoscope.ru .
- ↑ Демоскоп Weekly – Приложение. Справочник статистических показателей , www.demoscope.ru .
- ↑ Демоскоп Weekly – Приложение. Справочник статистических показателей , www.demoscope.ru .
| Autochtoniczni Polacy poza RP | |
|---|---|
| Polonia w Europie | |
| Polonia poza Europą |
|
