Poraj (wieś w województwie śląskim)
Poraj (wieś w województwie śląskim) to temat, który z biegiem czasu wzbudził zainteresowanie i debaty. Stało się tematem dyskusji na różnych polach, od polityki po naukę. Jego wpływ na społeczeństwo był znaczący, a jego znaczenie w dalszym ciągu stanowi powód do analiz i refleksji. W tym artykule zbadamy różne perspektywy i podejścia związane z Poraj (wieś w województwie śląskim), aby zapewnić kompleksowy i obiektywny pogląd na ten temat. Ponadto zbadamy jego ewolucję na przestrzeni lat i jego wpływ dzisiaj.
| wieś | |
 Zbiornik Poraj | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2022) | |
| Strefa numeracyjna |
34 |
| Kod pocztowy | |
| Tablice rejestracyjne |
SMY |
| SIMC |
0143225 |
Położenie na mapie gminy Poraj  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa śląskiego  | |
Położenie na mapie powiatu myszkowskiego  | |
 50°40′41″N 19°12′54″E/50,678056 19,215000
| |
Poraj – wieś gminna w Polsce, położona w województwie śląskim, w powiecie myszkowskim, siedziba gminy Poraj. Szlachecka, jurajska miejscowość o charakterze turystycznym.
Położenie
Poraj położony jest w Obniżeniu Górnej Warty, na Wyżynie Woźnicko-Wieluńskiej, która jest częścią Wyżyny Śląsko-Krakowskiej. W latach 1957–1978 zbudowano zaporę na Warcie tworząc Zalew Porajski. Przez Poraj przebiega droga wojewódzka nr 791 Trzebinia-Kolonia Poczesna oraz linia kolejowa nr 1 Warszawa-Katowice. W miejscowości znajduje się dworzec kolejowy.
Historia
Poraj po raz pierwszy pojawił się w źródłach historycznych w roku 1496, kiedy starosta krzepicki Stanisław z Kurozwęk z polecenia króla Jana Olbrachta założył w małej osadzie stadninę koni. Osada przyjęła nazwę od herbu Poraj Stanisława z Kurozwęk, syn Dobiesława Kurozwęckiego, wojewody lubelskiego. W roku 1556 za panowania króla Zygmunta II Augusta założono pierwszy w Polsce szlak pocztowy z Krakowa do Krzepic przez Olkusz, Koziegłowy, Częstochowę. W Poraju została założona stanica wymiany koni pocztowych. W 1846 roku wybudowano stację Poraj w ramach budowy kolei Warszawsko-Wiedeńskiej. W 1862 roku założono pocztę. W 1913 roku została założona Ochotnicza Straż Pożarna (remiza strażacka znajduje się przy ulicy Józefa Piłsudskiego 7). W 1920 roku utworzono gminę Poraj. Do 1925 roku Poraj był siedzibą gminy Choroń. Do 1 września 1927 roku Poraj należał do powiatu będzińskiego, następnie do powiatu zawierciańskiego. W czasie II wojny światowej Niemcy nazywali miejscowość „Porwalde”. 17 stycznia 1945 r. z Poraja wycofały się wojska niemieckie, a następnego dnia do Poraja wkroczyła Armia Czerwona.
W latach 1975–1998 miejscowość położona była w województwie częstochowskim.
.JPG)
Gospodarka
Na początku XIX wieku w Poraju znajdowały się kopalnie rud żelaza spółki „Modrzejów-B.Hantke” Zakłady Górniczo-Hutnicze S.A. w Konopiskach. W 1920 roku w funkcjonowała kopalnia „Młynek” należąca do Towarzystwa Akcyjnego „Huta Bankowa” w Borku. Po II wojnie światowej powstają fabryki okuć budowlanych, wózków dziecięcych, włókiennicze i inne. Wybudowano 9 bloków mieszkalnych dla pracowników kopalni rud żelaza. Obecnie we wsi znajdują się między innymi siedziby: przedsiębiorstwa Złomrex, przedsiębiorstw tekstylnych Polontex, Chemeks oraz Galtex.
Wspólnoty wyznaniowe
- Kościół rzymskokatolicki:
- parafia Najświętszego Serca Pana Jezusa – utworzona wraz z wybudowaniem kościoła w 1932 roku z inicjatywy ks. Kańtocha;
- Świadkowie Jehowy:
- dwa zbory: Poraj-Południe, Poraj-Północ (Sala Królestwa ul. Jasna 18).
.JPG)
Oświata
Pierwsza szkoła została utworzona z inicjatywy Macierzy Szkolnej w 1905 roku. W 1918 roku spółka „B. Hantke” Bernarda Hantkego zorganizowała czterooddziałową szkołę. 8 stycznia 1922 roku otwarto Publiczną Szkołę Powszechną. W roku 1938 powstał Komitet Budowy Szkoły. Po kampanii wrześniowej nauczanie reaktywowano 25 września 1939 r. 20 lipca 1940 roku zamknięto szkoły w całym powiecie. Szkołę w Poraju ponownie otworzono 2 maja 1942. W latach 1947–1951 oddano do użytku nowy budynek szkoły. W 1988 roku Szkole Podstawowej nadano imię kpt. Leonida Teligi.
- Placówki oświatowe
- Zespół Ekonomiczno-Administracyjny Szkół Gminy Poraj
- Szkoła Podstawowa im. kpt. Leonida Teligi w Poraju
- Samorządowe Przedszkole Publiczne w Poraju „Leśne Skrzaty”
.JPG)
Sport i turystyka
W Poraju istnieje klub piłkarski LKS Polonia Poraj, założony 11 lipca 1977 roku. W 2022 roku powstał klub sportowy pod nazwą Warta Poraj.
- Przez wieś przebiegają szlaki rowerowe:
Szlak Dębowcówka, Częstochowa Kręciwilk – Poraj- Szlak Cisów, Poraj – Huta Stara
- oraz szlaki piesze:
Szlak Zamonitu, Poraj – Ząbkowice
Szlak Choroński, Jastrząb – Olsztyn
Zalew Porajski jest rajem dla wędkarzy, żeglarzy, jest miejscem wypoczynku i rekreacji. Znajdują się tu ośrodki: Klub wodny „Enif” założony w 1953 roku, Yacht Club „Zeffir-Drakkar”, Rybaczówka PZW. Nad zalewem znajduje się dawny ośrodek wypoczynkowy Huty Częstochowa „Leśna Radość”.
_Travelarz.jpg)
Komunikacja
- Linie kolejowe
- Drogi
Związani z Porajem
Przypisy
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 108450
- ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych , Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 .
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 969 .
- ↑ Dane według wyszukiwarki zborów, na oficjalnej stronie Świadków Jehowy jw.org .
- ↑ Klub Sportowy „Polonia” Poraj. . (pol.).