Skrzydło (lotnictwo)

Ten artykuł dotyczy skrzydła samolotu. Zobacz też: inne znaczenia tego słowa.

Skrzydło samolotu (płat nośny) – zespół płatowca, jeden z głównych elementów konstrukcyjnych stałopłatów (samolotów, szybowców) służący do wytwarzania siły nośnej. W przekroju skrzydło ma kształt profilu lotniczego. Na krawędzi skrzydła umieszczone są lotki i często urządzenia do zwiększenia siły nośnej (sloty, klapy). Skrzydło tworzy często zespół konstrukcyjny w skład którego mogą wchodzić gondole silnikowe, podwozie, zbiorniki paliwa oraz pomieszczenia na ładunek użytkowy.

W zależności od posiadania lub braku zewnętrznych elementów wzmacniających skrzydła można podzielić na:

• podparte (zwane zastrzałowymi),
• wolnonośne (pozbawione wzmocnień zewnętrznych).

Skrzydła są połączone z kadłubem okuciami nośnymi. W dwupłatach skrzydła są połączone ze sobą stójkami i usztywnione taśmami lub cięgnami.

Skrzydła (podobnie, jak inne części płatowca) mogą być drewniane, metalowe, kompozytowe lub o konstrukcji mieszanej.

Skrzydła używane są też w niektórych pojazdach poruszających się w wodzie (np. wodoloty, okręty podwodne). Z uwagi na większe siły działające na skrzydło w wodzie, mogą być one znacznie mniejsze.

Parametry wpływające na własności skrzydła

Parametr	Oznaczenie	Zwiększenie parametru		Rząd wielkości
		zalety	wady
Obciążenie powierzchni nośnej	${\displaystyle {\frac {Q}{S}}}$	• wzrost prędkości maksymalnej • zmniejszenie obciążeń w burzliwej atmosferze	• wzrost masy jednostkowej konstrukcji skrzydła • wzrost prędkości lądowania • zmniejszenie pułapu • większa utrata wysokości po przeciągnięciu	• 586–5860 N/m² • samoloty doświadczalne 9800 N/m²
Wydłużenie	${\displaystyle \lambda }$	• zmniejszenie oporu indukowanego • zwiększenie pułapu i zasięgu	• wzrost momentu gnącego i masy skrzydła • pogorszenie zwrotności • zmniejszenie ${\displaystyle Ma_{kr}}$ i wzrost ${\displaystyle C_{x}}$ przy ${\displaystyle Ma>Ma_{kr}}$	• w myśliwcach 3–5 • w bombowcach 6–9 • w komunikacyjnych do 12
Zbieżność>	${\displaystyle \eta }$	• zmniejszenie momentu gnącego • zmniejszenie masy skrzydła • bardziej równomierny rozkład kryzysu falowego	• wzrost tendencji do oderwania strug na końcach skrzydła • pogorszenie sterowności poprzecznej	1,5–3,5
Kąt skosu	${\displaystyle \chi }$	• wzrost ${\displaystyle Ma_{kr}}$ • wzrost stateczności poprzecznej • złagodzenie przyrostu oporu falowego przy ${\displaystyle Ma>Ma_{kr}}$	• wzrost masy skrzydła • wzrost tendencji do oderwania: przy ${\displaystyle \chi >0}$ na końcach przy ${\displaystyle \chi <0}$ u nasady skrzydła • zmniejszenie ${\displaystyle C_{zmax}}$ • zmniejszenie doskonałości maksymalnej	35–60°
Kąt wzniosu	${\displaystyle \Psi }$	• wzrost stateczności poprzecznej	• pogorszenie sterowności poprzecznej	bez skosu 0–6°

Zobacz też

• latające skrzydło
• powierzchnie sterowe
• skrzydło o zmiennej geometrii
• skrzydło pasmowe
• skrzydło rozbieżne

Bibliografia

• Szymon Pilecki: Lotnictwo i kosmonautyka. Zarys encyklopedyczny. Warszawa: WKŁ, 1984, s. 151.