Szlak Piastowski

Szlak Piastowski

Drogowskaz szlaku we wsi Rakowo-Lipki
Dane szlaku
Państwo	Polska
Województwo	wielkopolskie, kujawsko-pomorskie
Początek	Kowal (wschód) i Wągrowiec (północ)
Przez	Gniezno i Poznań
Koniec	Lubiń (zachód) i Kalisz (południe)

Szlak Piastowski – trasa turystyczna w Polsce, przebiegająca przez województwo wielkopolskie i województwo kujawsko-pomorskie. Szlak funkcjonuje przede wszystkim jako trasa wycieczek autokarowych i samochodowych oraz szlak rowerowy (Piastowski Trakt Rowerowy). W 2012 otrzymał Certyfikat Polskiej Organizacji Turystycznej za najlepszy produkt turystyczny, jako unikatowy i wyjątkowo ważny dla polskiego dziedzictwa.

Przebieg

Szlak prowadzi z Poznania przez Pobiedziska, Moraczewo, Ostrów Lednicki, Gniezno, Trzemeszno, Mogilno, Strzelno, Kruszwicę, Inowrocław, Płowce, Brześć Kujawski, Włocławek oraz trasą północ-południe: Wągrowiec, Łekno, Żnin, Wenecja, Biskupin, Gniezno, Grzybowo, Giecz, Ląd, Konin do Kalisza.

Wędrówka po szlaku odtwarza cykliczne przemieszczanie się władców piastowskich i ich dworów pomiędzy czterema grodami, które pełniły funkcje stołeczne.

Geneza i historia

Wycieczki Szlakiem Piastowskim odbywały się już we wczesnych latach 60. XX wieku i organizowane były m.in. przez zakłady pracy oraz dla młodzieży szkolnej. Do popularyzacji szlaku przyczyniły się obchody 1000-lecia Państwa Polskiego w 1966. Z inicjatywy władz województwa poznańskiego w 1976 rozpoczęto szeroko zakrojoną akcję restauracji zabytków i zagospodarowania turystycznego odcinka z Poznania do Gniezna. Plan tych działań opracowało Biuro Planowania Przestrzennego w Poznaniu. Osią prac była dawna droga E261, przy której postawiono zabytkowe wiatraki, wiaty przystankowe, drewniane rzeźby i drogowskazy o charakterze piastowskim.

15 stycznia 2016 powołano w Gnieźnie klaster turystyczny Szlak Piastowski w Wielkopolsce. Tworzy go 19 samorządów (pięć powiatów i czternaście gmin) z terenu województwa wielkopolskiego. Celem powstania klastra jest zwiększenie atrakcyjności szlaku w Polsce i za granicą oraz przyciągnięcie większej liczby turystów. W latach 2017-2019 realizowany był (współfinansowany z WPRO 2014+) projekt Rozwój kluczowego szlaku dziedzictwa kulturowego województwa wielkopolskiego pn. Szlak Piastowski, który obejmował m.in. ogólnopolska kampanię Zdemaskuj historię na Szlaku Piastowskim.

Trasy

Obiekty kluczowe trasy pierwszej (rdzenie produktu)

1. Poznań (zespół obiektów: Ostrów Tumski z archikatedrą, Interaktywne Centrum Historii Ostrowa Tumskiego, kościół św. Jana Jerozolimskiego na Komandorii, Muzeum Archeologiczne, Zamek Królewski, multimedialna makieta grodu poznańskiego, tematyczna trasa miejska w ramach oferty szlaku – Trakt Królewsko - Cesarski),
2. Pobiedziska (Skansen Miniatur Szlaku Piastowskiego),
3. Ostrów Lednicki (zespół obiektów: grodzisko, tzw. Mały Skansen z ekspozycją, ekspozycja przy biurach muzeum, zalecane wprowadzenie tematycznej oferty kulinarnej),
4. Gniezno (zespół obiektów: archikatedra, Muzeum i Archiwum Archidiecezjalne, Muzeum Początków Państwa Polskiego, kościół Franciszkanów, zalecana dodatkowo tematyczna trasa miejska w ramach oferty szlaku, wówczas z kościołem św. Jana),
5. Żnin (Muzeum Ziemi Pałuckiej, trasa miejska „Spacer po średniowiecznym Żninie” ),
6. Wenecja - ruiny zamku obronnego Mikołaja Nałęcza - Diabła Weneckiego", wystawa średniowiecznych machin oblężniczych
7. Biskupin (Rezerwat Archeologiczny z muzeum i ośrodkiem archeologii eksperymentalnej),
8. Trzemeszno (bazylika NMP),
9. Mogilno (kościół św. Jana Apostoła i Ewangelisty z kompleksem poklasztornym),
10. Strzelno (kościoły św. Prokopa i św. Trójcy),
11. Inowrocław (kościół Imienia NMP tzw. Ruina),
12. Kruszwica (kolegiata św. św. Piotra i Pawła, tzw. Mysia Wieża),
13. Płowce (pomnik bitwy polsko–krzyżackiej z 1331),
14. Brześć Kujawski (Pomnik Władysława Łokietka, kościół św. Stanisława),
15. Włocławek (katedra, uzupełniona ekspozycja Muzeum Historii Włocławka, zalecana tematyczna trasa miejska w ramach oferty szlaku) - obiekt końcowy szlaku.

W sumie na trasie pierwszej: 15 miejscowości z obiektami lub zespołami obiektów, 30 pojedynczych obiektów, cztery trasy miejskie lub lokalne: w Poznaniu, Gnieźnie, w zespole Strzelno - Inowrocław - Kruszwica oraz we Włocławku.

Obiekty kluczowe trasy drugiej (rdzenie produktu)

1. Łekno (zespół stanowisk archeologicznych grodu i klasztoru cysterskiego z trasą turystyczną) - obiekt początkowy-końcowy trasy,
2. Wągrowiec (klasztor pocysterski, muzeum regionalne),
3. Gniezno (zespół obiektów: archikatedra, Muzeum i Archiwum Archidiecezjalne, Muzeum Początków Państwa Polskiego, kościół Franciszkanów, zalecana dodatkowo tematyczna trasa miejska w ramach oferty szlaku, wówczas z kościołem św. Jana),
4. Grzybowo (grodzisko piastowskie i muzeum),
5. Giecz (zespół obiektów: rezerwat archeologiczny z muzeum, kościół św. Mikołaja),
6. Ląd nad Wartą (kompleks dawnego opactwa cysterskiego),
7. Konin (koniński słup milowy),
8. Kalisz (zespół obiektów: Rezerwat Archeologiczny Zawodzie, Muzeum Okręgowe Ziemi Kaliskiej, katedra św. Mikołaja Biskupa, zalecana tematyczna trasa miejska w ramach oferty szlaku) – obiekt końcowy-początkowy trasy.

Razem na trasie drugiej: 8 miejscowości z obiektami lub zespołami obiektów, 17 pojedynczych obiektów, dwie trasy miejskie: w Gnieźnie i Kaliszu.

Pomniki historii

Na trasie szlaku usytuowane jest osiem pomników historii:

• Poznań – historyczny zespół miasta z Ostrowem Tumskim, Zagórzem, Chwaliszewem i lewobrzeżnym Starym Miastem lokacyjnym ze średniowiecznymi osadami podmiejskimi oraz założeniem urbanistyczno-architektonicznym projektu Josefa Stübbena z początku XX w., a także Fortem Winiary, obecnie Parkiem Cytadela,
• Lednogóra – wyspa Ostrów Lednicki na Jeziorze Lednickim,
• Gniezno – bazylika prymasowska Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny,
• Biskupin – rezerwat archeologiczny Biskupin,
• Strzelno – zespół dawnego klasztoru Norbertanek,
• Ląd – zespół dawnego opactwa cysterskiego,
• Lubiń – zespół opactwa benedyktynów,
• Włocławek – bazylika katedralna Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny.

Galeria

• 
  Kolumna cnót w Strzelnie
• 
  Osada w Biskupinie
• 
  Kruszwica
• 
  Gniezno
• 
  Giecz
• 
  Inowrocław
• 
  Trzemeszno
• 
  Poznań
• 
  Ostrów Lednicki

Linki zewnętrzne

• mapa szlaku online
• Oficjalna strona Szlaku Piastowskiego
• serwis organizacji turystycznej "Szlak Piastowski"

Przewodniki i monografie

• Włodzimierz Łęcki: Na Szlaku Piastowskim : przewodnik. Warszawa 1989
• Szlak Piastowski, Bielsko-Biała: Pascal 2007

Przypisy