W tym artykule zajmiemy się tematem Szymon Szurmiej z szerokiej i szczegółowej perspektywy. Szymon Szurmiej to temat o ogromnym znaczeniu w dzisiejszym społeczeństwie, ponieważ wpływa na różne aspekty codziennego życia. Idąc tym tropem, będziemy badać różne aspekty Szymon Szurmiej, analizując jego przyczyny, konsekwencje i możliwe rozwiązania. Dodatkowo zbadamy rolę, jaką odgrywają różni aktorzy w odniesieniu do Szymon Szurmiej, a także implikacje etyczne i moralne, jakie to pociąga. Ostatecznie ten artykuł ma na celu przedstawienie kompleksowego spojrzenia na Szymon Szurmiej, aby zapewnić czytelnikowi głębsze i wzbogacające zrozumienie tego bardzo istotnego tematu.
Data i miejsce urodzenia |
18 czerwca 1923 |
---|---|
Data i miejsce śmierci |
16 lipca 2014 |
Współmałżonek |
1) Aida Szurmiej |
Lata aktywności |
1951–2014 |
Zespół artystyczny | |
Teatr Żydowski w Warszawie | |
Odznaczenia | |
|
Data i miejsce urodzenia |
18 czerwca 1923 |
---|---|
Data i miejsce śmierci |
16 lipca 2014 |
Poseł IX kadencji Sejmu PRL | |
Okres |
od 13 października 1985 |
Przynależność polityczna |
Szymon Szurmiej (jid. שׂמחה שורמיעי Simche Szurmiej lub שמעון שורמיי Szimen Szurmej; ur. 18 czerwca 1923 w Łucku, zm. 16 lipca 2014 w Warszawie) – polski aktor, reżyser i działacz społeczności żydowskiej, dyrektor naczelny i artystyczny Teatru Żydowskiego im. Ester Rachel i Idy Kamińskich w Warszawie, poseł na Sejm Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej IX kadencji z ramienia Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej, członek Rady Krajowej Patriotycznego Ruchu Odrodzenia Narodowego, głowa wielopokoleniowej rodziny aktorów.
W lipcu 2004 został mu przyznany tytuł honorowego obywatela miasta stołecznego Warszawy. W latach 1986–2003 był przewodniczącym Towarzystwa Społeczno-Kulturalnego Żydów w Polsce, od 2003 do śmierci pełnił funkcję prezesa honorowego tej organizacji.
Urodził się w Łucku na Wołyniu. Jego ojciec, Jan Szurmiej, był Polakiem, a matka, Rebeka z domu Biterman, Żydówką. Podczas II wojny światowej, po 1941, został wysłany do obozu pracy na Kołymie, a następnie po trzech latach na dalsze zesłanie do Dżambułu w Kazachstanie. Na zesłaniu zdobył pierwsze doświadczenia sceniczne, grając m.in. w teatrze w Ałma-Acie, przy którym ukończył studium aktorskie. W 1946 przymusowo wysiedlony z rodzinnych stron, znalazł się w nowych granicach Polski i osiedlił się we Wrocławiu.
Swoją karierę aktorską i jako asystent reżysera rozpoczął w 1951 w Teatrze Polskim we Wrocławiu, w którym od 1953 do 1955 był reżyserem. W latach 1955–1956 był kierownikiem artystycznym i reżyserem Państwowego Teatru Ziemi Opolskiej w Opolu i następnie w latach 1956–1962 Dolnośląskiego Teatru Powszechnego we Wrocławiu. W latach 1962–1967 był reżyserem we wrocławskim Teatrze Rozmaitości. W 1966 zdał egzamin eksternistyczny i stał się dyplomowanym reżyserem.
W 1969 przeprowadził się do Warszawy, gdzie został dyrektorem Teatru Żydowskiego, którym kierował do śmierci. Powołał przy teatrze Studium Aktorskie, które miało za zadanie uzupełnienie rozbitego po wydarzeniach z marca z 1968 zespołu aktorskiego. Dzięki temu uratował teatr przed upadkiem i zamknięciem. 27 kwietnia 1971 objął funkcję kierownika artystycznego teatru po zmarłym Chewelu Buzganie.
Był członkiem Rady Krajowej Patriotycznego Ruchu Odrodzenia Narodowego. Od 13 października 1985 do 3 czerwca 1989 był posłem na Sejm PRL IX kadencji z ramienia Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. Wówczas pełnił funkcję wiceprzewodniczącego Sejmowej Komisji Kultury. W 1986 został przewodniczącym Zarządu Głównego Towarzystwa Społeczno-Kulturalnego Żydów w Polsce. W latach 1986–1987 był członkiem Narodowej Rady Kultury. W wyborach w 1989 ubiegał się o mandat poselski z listy krajowej, jednak przegrał, uzyskując 48% głosów w skali kraju. Startował w wyborach do Senatu w 2001 z ramienia koalicji Sojusz Lewicy Demokratycznej – Unia Pracy w okręgu warszawskim, zdobywając 182 838 głosów. Ponownie nie uzyskał mandatu. W 2000 odcisnął dłoń na Promenadzie Gwiazd w Międzyzdrojach.
W 80. rocznicę urodzin postanowieniem prezydenta Aleksandra Kwaśniewskiego został odznaczony Krzyżem Wielkim Orderu Odrodzenia Polski „w uznaniu wybitnych zasług w długoletniej pracy twórczej, za osiągnięcia w działalności artystycznej i społecznej”. W lipcu 2004 został honorowym obywatelem miasta stołecznego Warszawy.
Szymon Szurmiej był przewodniczącym Komisji Koordynacyjnej Organizacji Żydowskich w RP, członkiem Światowego Kongresu Żydów, wiceprezydentem Światowej Federacji Żydów Polskich, członkiem Egzekutywy Europejskiego Kongresu Żydów oraz członkiem Prezydium Światowego Komitetu Kultury Żydowskiej. Wchodził także w skład Komitetu Wspierania Muzeum Historii Żydów Polskich Polin w Warszawie.
W 2007 ukazała się książka Szymon Szurmiej, będąca biografią aktora przedstawioną w formie wywiadu przeprowadzonego przez dziennikarkę i poetkę Krystynę Gucewicz.
Zmarł 16 lipca 2014 w Warszawie. Został pochowany 24 lipca w Alei Zasłużonych Cmentarza Wojskowego na Powązkach (kwatera D 31-Tuje-2).
Szymon Szurmiej był głową wielopokoleniowej rodziny aktorów. Jego pierwszą żoną była rosyjska tancerka i choreografka, Aida z domu Szaszkina (1925–2005), którą poznał w Związku Radzieckim. Miał z nią dwoje dzieci: Jana (ur. 1946) i Helenę (ur. 1947). Małżeństwo to po kilku latach zakończyło się rozwodem. Z drugą żoną Ewą (zm. 2016) miał córkę Małgorzatę (1951–2016), która poślubiła Krzysztofa Krauzego. To małżeństwo Szymona Szurmieja również zakończyło się rozwodem. Jego ostatnią żoną była aktorka Teatru Żydowskiego, Gołda Tencer (ur. 1949), z którą miał syna Dawida (ur. 1985). Jego wnukami są aktorzy Joanna Szurmiej-Rzączyńska (ur. 1975) i Jakub Szurmiej.
Jego jedyna siostra, Żenia (Fejga) Szurmiej, zmarła 17 marca 2008 w Łucku.
Teatr Żydowski w Warszawie
Teatr Rozmaitości we Wrocławiu
Dolnośląski Teatr Powszechny we Wrocławiu
Teatr Ziemi Opolskiej w Opolu
Teatry Dramatyczne we Wrocławiu