Teodor Bursche
W tym artykule Teodor Bursche staje się centralną osią analizy badającej jej wpływ na różne obszary życia codziennego. Od wpływu na dzisiejsze społeczeństwo po znaczenie w określonych obszarach, takich jak edukacja, polityka, gospodarka czy kultura, staramy się rozwikłać różne aspekty, które obejmuje Teodor Bursche. Poprzez szczegółową analizę i krytyczną perspektywę ma zaoferować czytelnikowi szeroką i wieloaspektową wizję Teodor Bursche, podkreślając zarówno jej pozytywne aspekty, jak i wyzwania i sprzeczności. Artykuł ten ma na celu wniesienie wkładu do debaty i wiedzy na temat Teodor Bursche, otwierając przestrzeń do refleksji i wymiany pomysłów.
| Data i miejsce urodzenia |
31 maja 1893 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
19 marca 1965 |
| Zawód, zajęcie |
architekt |
| Odznaczenia | |
  
| |
Teodor Bursche, także Bursze (ur. 31 maja 1893 w Zgierzu, zm. 19 marca 1965 w Warszawie) – polski architekt.
Życiorys
Był synem Ernesta Wilhelma Burschego (1831–1904), proboszcza parafii ewangelickiej w Zgierzu, i Marii Matyldy z domu Harmel (1852–1919). Brat przyrodni Juliusza Burschego, biskupa Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego i brat rodzony księdza Edmunda (1881–1940).
Po ukończeniu gimnazjum studiował architekturę na Cesarskiej Akademii Sztuk Pięknych w Petersburgu.
Do 1939 pracował jako wykładowca w Żeńskiej Szkole Architektury im. St. Noakowskiego. Członek Zarządu Głównego SARP. Projektował strażnice Korpusu Ochrony Pogranicza na Kresach Wschodnich oraz budynki dla Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego.
W październiku 1939 został aresztowany przez Niemców wraz z braćmi Juliuszem i Alfredem. Trafił do aresztu przy ul. Daniłowiczowskiej, a w styczniu 1940 na Pawiak. Na początku maja 1940 został wywieziony do obozu koncentracyjnego Sachsenhausen, a stamtąd 28 maja 1940 do Mauthausen-Gusen. Został uwolniony z obozu przez wojska amerykańskie w kwietniu 1945.
Po 1945 pracował w Wydziale Architektury Zabytkowej Biura Odbudowy Stolicy (BOS). W latach 1951–1960 główny projektant w Pracowni Konserwacji Zabytków.
Zmarł na gruźlicę, której nabawił się podczas pobytu w obozie. Został pochowany na cmentarzu ewangelicko-augsburskim w Warszawie (aleja E, grób 13).
Życie prywatne
Dwukrotnie żonaty. W 1920 z Kazimierą Maciejowską, z którą miał córkę Hannę z męża Górecką (1921–1996) oraz dwóch synów: Teodora (1926–1992), architekta i Juliusza (1928–1995), konserwatora malarstwa i muzealnictwa, rektora ASP i dyrektora Muzeum Narodowego w Warszawie. Po II wojnie światowej ożenił się z Aliną Wolff.
Ważniejsze prace
- kościół ewangelicki w Rudzie Pabianickiej
- pensjonat „Almira” w Wiśle
- gmach Związku Nauczycielstwa Polskiego przy ul. Smulikowskiego w Warszawie (z Antonim Kowalskim, 1930–1932)
- odbudowa strony Barssa Rynku Starego Miasta w Warszawie
- odbudowa kościoła Świętej Trójcy w Warszawie (1950)
- rekonstrukcja Zamku w Krasiczynie
- współautor powojennej przebudowy wnętrz pałacu Rady Ministrów.
- pomnik ku czci Polaków pomordowanych w b. obozie koncentracyjnym w Mauthausen (1955, ze Stanisławem Sikorą).
- osiedle Kombajn w Warszawie (1960–66)
Odznaczenia i ordery
- Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski
- Złoty Krzyż Zasługi (dwukrotnie: 11 listopada 1936, 11 lipca 1955)
- Medal 10-lecia Polski Ludowej (19 stycznia 1955)
Przypisy
- ↑ a b c d e f Encyklopedia Warszawy. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1994, s. 94. ISBN 83-01-08836-2.
- ↑ a b c d e f g h i j Ewangelicy warszawscy w walce o niepodległość Polski 1939–45. Tom pierwszy. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Mentor, 2007, s. 108. ISBN 83-909051-09.
- ↑ Teodor Bursze (Bursche) , Fundacja Współpracy Polsko-Niemieckiej - Polacy z wyboru (pol.).
- ↑ Władysław Bartoszewski: 1859 dni Warszawy. Kraków: Wydawnictwo Znak, 2008, s. 80. ISBN 978-83-240-1057-8.
- ↑ śp. Teodor Bursche
- ↑ Marta Leśniakowska: Architektura w Warszawie 1918–1939. Warszawa: Arkada Pracownia Historii Sztuki, 2006, s. 23. ISBN 83-60350-00-0.
- ↑ Jarosław Zieliński: Atlas dawnej architektury ulic i placów Warszawy. Tom 7 – Krakowskie Przedmieście. Warszawa: Towarzystwo Opieki nad Zabytkami, 2001, s. 236. ISBN 83-88372-14-9.
- ↑ Irena Grzesiuk-Olszewska: Polska rzeźba pomnikowa w latach 1945–1995. Warszawa: NERITON, 1995, s. 182–183.
- ↑ Lech Chmielewski: Przewodnik warszawski. Gawęda o nowej Warszawie. Warszawa: Agencja Omnipress i Państwowe Przedsiębiorstwo Wydawnicze „Rzeczpospolita”, 1987, s. 91–92. ISBN 83-85028-56-0.
- ↑ M.P. z 1936 r. nr 263, poz. 469 „za zasługi na polu pracy zawodowej”.
- ↑ M.P. z 1955 r. nr 91, poz. 1144 „w 10 rocznicę Polski Ludowej za zasługi w dziedzinie kultury i sztuki”.
- ↑ M.P. z 1955 r. nr 101, poz. 1400 - Uchwała Rady Państwa z dnia 19 stycznia 1955 r. nr 0/196 – na wniosek Ministra Kultury i Sztuki - wskazany jako Bursze Teodor.
Bibliografia
- Anna Czapska, Bursze Teodor, Polski słownik biograficzny konserwatorów zabytków, red. Henryk Kondziela, Hanna Krzyżanowska, z. 2, Poznań, Wydaw. Poznańskie 2006, ISBN 83-7177-416-8.