Tunel pod Małym Wołowcem

W tym artykule zagłębimy się w fascynujący świat Tunel pod Małym Wołowcem, badając jego pochodzenie, wpływ na społeczeństwo i jego dzisiejsze znaczenie. Od czasów starożytnych Tunel pod Małym Wołowcem odgrywał kluczową rolę w życiu ludzi, wpływając na wszystko, od aspektów kulturowych po technologiczne. W kolejnych wierszach szczegółowo przeanalizujemy wszystkie aspekty związane z Tunel pod Małym Wołowcem, odkrywając jego tajemnice, demistyfikację błędnych przekonań i podkreślając jego znaczenie we współczesnym świecie. Od pierwszych wzmianek w historii po obecność w dzisiejszym zglobalizowanym społeczeństwie, Tunel pod Małym Wołowcem pozostawił niezatarty ślad w życiu ludzi w każdym wieku i każdej kulturze, stając się tematem powszechnego zainteresowania.

Tunel kolejowy pod Małym Wołowcem
Ilustracja
Widok na tunele pod Małym Wołowcem,
wjazd od strony Jedliny Zdroju (2024)
Państwo

 Polska

Miejscowość

Wałbrzych

Przeszkoda

masyw Małego Wołowca

Rodzaj

tunel kolejowy

Długość

• pierwszy tunel: 1560 m
• drugi tunel: 1601 m

Data otwarcia

•pierwszy tunel: 15 października 1880
• drugi tunel: 1912

Budowa
Data budowy

• pierwszy tunel: 18761879
• drugi tunel: 19091911

Zarządzanie
Płatny

nie

Koncesjonariusz

PKP Polskie Linie Kolejowe

Położenie na mapie Jedliny-Zdroju
Mapa konturowa Jedliny-Zdroju, po lewej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Tunel kolejowy pod Małym Wołowcem”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, po lewej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Tunel kolejowy pod Małym Wołowcem”
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego
Mapa konturowa województwa dolnośląskiego, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Tunel kolejowy pod Małym Wołowcem”
Położenie na mapie powiatu wałbrzyskiego
Mapa konturowa powiatu wałbrzyskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Tunel kolejowy pod Małym Wołowcem”
Ziemia50°43′57,6869″N 16°19′04,5811″E/50,732691 16,317939

Tunel pod Małym Wołowcem – podwójny tunel kolejowy koło Wałbrzycha w województwie dolnośląskim. Tunele znajdują się pod górą Mały Wołowiec (720 m n.p.m.), w południowo-wschodniej części Gór Wałbrzyskich w paśmie Gór Czarnych między miejscowościami Wałbrzych i Jedlina-Zdrój na trasie kolejowej z Wałbrzycha do Kłodzka. Należą do najdłuższych tuneli w Polsce.

Opis

Widok na tunele pod Małym Wołowcem oraz fragment drogi wojewódzkiej nr 381 w Jedlinie Zdroju
Tunel pod Małym Wołowcem, widok od strony Wałbrzycha (część nieczynna)

Są to dwa równoległe, proste, stopowe, jednotorowe, tunele kolejowe wydrążone pod Małym Wołowcem (720 m n.p.m.). Pierwszy tunel o długości 1560 m wydrążono w latach 1876–1879. Drugi równoległy o rekordowej długości 1601 m, wydrążono w latach 1907–1912. Wloty tuneli położone są na wysokości 535 i 540 m n.p.m., a ich spadek w kierunku południowo-wschodnim wynosi 3,12 promila. Maksymalna głębokość tuneli od powierzchni wynosi 181 m. Tunele wykonano w obudowie murowej z bloczków kamiennych, częściowo z cegły klinkierowej, a miejscami ze wstawkami elementów obudowy żelbetowej. Portale wlotów do tunelu wykończono w obudowie kamiennej z klińców. Kształt tuneli eliptyczny, szerokość 4,8 m, wysokość 5,8 m. W ociosach tuneli wykonano kilkanaście wnęk ucieczkowych i rewizyjnych układu odwadniania tuneli. W celu odprowadzenia pary z parowozów w połowie tunelu wydrążono w skale szyb wentylacyjny (komin) służący do przewietrzania, a między równoległymi tunelami wykonano pięć przecinek łączących (z czego do dziś trzy pozostały drożne), które jednocześnie stanowią wnęki awaryjne.

Historia

Decydujący wpływ na budowę tunelu miała wojna francusko-pruska, która pokazała jak ważną rolę odgrywała wówczas kolej. Po zakończeniu wrócono do pierwotnych koncepcji budowy linii kolejowej Wałbrzych – Kłodzko, jednego z odcinków Śląskiej Kolei Górskiej. Jedną z wielu przeszkód na trasie, był masyw Małego Wołowca (720 m n.p.m.) w Rybnickim Grzbiecie oddzielający Kotlinę Wałbrzyską od Obniżenia Noworudzkiego. W celu jego przekroczenia zdecydowano wydrążyć jednotorowy tunel o długości 1560 m w obudowie murowej. Pierwsze prace rozpoczęto latem 1876 roku i trwały do 1879 roku. Pierwszy pociąg przejechał oficjalnie tunelem dopiero 15 października 1880 roku po zakończeniu wszystkich prac na jednotorowej trasie. Pod koniec XIX wieku postanowiono wybudować drugi równoległy tor. W 1909 roku przystąpiono do budowy drugiego równoległego tunelu o długości 1601 m, o parametrach podobnych do wcześniej wykonanego tunelu. Tunel został oddany do ruchu w 1912 roku. Tunel, który pierwszy został oddany do eksploatacji został wyłączony z ruchu pod koniec lat 90. XX wieku.

W latach 2018-2020 czynny tunel zostały wyremontowany.

Bibliografia

  • Przemysław Dominas, Koleją z Kłodzka do Wałbrzycha, Wrocław: wyd. CBŚiB UWr, 2004, ISBN 83-88430-39-4, OCLC 69323437.

Przypisy

  1. Tunele kolejowe w Polsce
  2. Piotr Czartoryski-Sziler, PKP PLK kończą remont tunelu pod Małym Wołowcem , Portal Kolejowy NaKolei.pl, 6 czerwca 2019 (pol.).
  3. Kolejny remont najdłuższego tunelu w Polsce potrwa do końca wakacji , www.rynek-kolejowy.pl (pol.).
  4. Bartek Paulus, Pociągi wróciły do tunelu pod Małym Wołowcem. Zakończył się kolejny remont , Dziennik Wałbrzych, 17 września 2020 (pol.).