W dzisiejszym świecie 1912 jest tematem o dużym znaczeniu i zainteresowaniu szerokiego grona odbiorców. Niezależnie od tego, czy ze względu na swój wpływ na społeczeństwo, wpływ na kulturę popularną, czy też znaczenie na polu zawodowym, 1912 stał się punktem zbieżności różnych perspektyw i dyskusji. W tym artykule zagłębimy się w ekscytujący świat 1912, badając jego liczne aspekty, analizując jego znaczenie w różnych kontekstach i oferując panoramiczny widok, który pozwoli czytelnikowi zrozumieć znaczenie i zakres tego tematu. Dzięki szczegółowej i rygorystycznej analizie rozwikłamy złożoność 1912 i zaoferujemy nowe perspektywy, które wzbogacą debatę wokół tego fascynującego tematu.
Rządzący państwami w 1912
Wydarzenia w Polsce
- 20 stycznia – otwarto ginekologiczno-położniczy Szpital Specjalistyczny św. Zofii w Warszawie.
- 3 marca – biskup krakowski Adam Stefan Sapieha odbył ingres do katedry wawelskiej.
- 7 marca – zakończył się proces byłego zakonnika jasnogórskiego, Damazego Macocha, oskarżonego o morderstwo i wielokrotną kradzież wotów z ołtarza z cudownym obrazem. Macocha skazano na 12 lat katorgi.
- 11 marca – uruchomiono elektrownię w Nowym Sączu.
- 12 marca – w Warszawie odbył się zjazd Towarzystwa Kultury Polskiej.
- 31 marca – rozegrano pierwszy mecz na stadionie Cracovii.
- 16 kwietnia – w Żorach otwarto niemiecką średnią szkołę męską (obecnie I Liceum Ogólnokształcące im. Karola Miarki).
- 27 kwietnia – premiera filmu Wojewoda.
- 4 maja – w katastrofie kolejowej w okolicach wsi Marianka (województwo lubuskie) zginęły 24 osoby, a 16 zostało rannych.
- 11 maja – likwidacja Warszawskiego Towarzystwa Lotniczego „Awiata”, działającego na lotnisku mokotowskim. Carskie władze wojskowe przejęły hangary, wytwórnię samolotów i szkołę pilotów.
- 20 maja – poświęcono sobór św. Aleksandra Newskiego w Warszawie.
- 22 maja – na Powązkach został pochowany Bolesław Prus.
- 1 czerwca – w Krakowie otwarto Hotel Francuski.
- 8 czerwca – otwarto Most Siennicki w Gdańsku.
- 9 czerwca – Zdzisław Latawiec (Pogoń Lwów) ustanowił 3 lekkoatletyczne rekordy Galicji w konkurencjach biegowych: 800 m – 2:06,0 s.; 1500 m – 4:16,9 s.; 3000 m – 9:17,7 s.
- 12 czerwca – eliminacje do reprezentacji Austrii na IO w Sztokholmie: 2 rekordy Austrii ustanowili Polacy (110 m ppł, Tadeusz Garczyński, 16,2 s.; 400 m, Władysław Ponurski, 53,5 s.).
- 15 czerwca – powstał najstarszy poznański klub piłkarski Warta Poznań.
- 22 czerwca – do Krakowa z Paryża przybył Włodzimierz Lenin.
- 6 lipca – mimo licznych protestów Polaków Mikołaj II zatwierdził wyłączenie Chełmszczyzny z Królestwa Polskiego, została utworzona gubernia chełmska.
- 25 sierpnia – w Zakopanem powołano Polski Skarb Wojskowy.
- 7 października – otwarto Dom Sierot założony przez Janusza Korczaka.
- 10 października – Inowrocław: uruchomiono komunikację tramwajową.
- 13 października – we Lwowie rekordy Galicji ustanowili:
- 10 listopada – w Galicji powstała Komisja Tymczasowa Skonfederowanych Stronnictw Niepodległościowych.
- 16 listopada – oddano do użytku zaporę w Pilchowicach na rzece Bóbr.
- 22 grudnia – w Zabrzu otwarto najstarsze na Górnym Śląsku Kino Roma (jako Kino Lichtspielhaus).
- W specjalnie wzniesionym budynku przy ul. św. Gertrudy 5 otwarto pierwsze w Krakowie nowoczesne kino „Wanda”.
- Na dotychczasowym polu wzlotów balonów powstało lotnisko Czyżyny w Krakowie.
- ks. Kazimierz Lutosławski zaprojektował Krzyż harcerski.
- Hm. Władysław Olędzki założył harcerstwo na Ursynowie (1 Ursynowską Drużynę Harcerzy im. J. U. Niemcewicza).
- Biochemik Kazimierz Funk wyizolował pierwszą witaminę – tiaminę, i oznaczył ją symbolem B, ponieważ leczyła chorobę beri-beri.
- Oddano do użytku bieżnię na stadionie ŁKS Łódź (S.Falkowski, 100 m – 11,2 s.)
- W styczniu ukazał się pierwszy, a w październiku ostatni numer miesięcznika o tytule „Przyrodniczy Pogląd na Świat i Życie”.
Wydarzenia na świecie
- 1 stycznia – w Nankinie została proklamowana Republika Chińska.
- 4 stycznia – została oficjalnie zarejestrowana (ang. Royal Charter) organizacja „Stowarzyszenie Skautingu” w Brytyjskiej Wspólnocie Narodów.
- 6 stycznia:
- 7 stycznia – wojna włosko-turecka: zwycięstwo floty włoskiej w bitwie w zatoce Kunfuza.
- 8 stycznia – została założona lewicowa partia Afrykański Kongres Narodowy w Republice Południowej Afryki.
- 9 stycznia – amerykańska marynarka wojenna dokonała inwazji na Honduras.
- 12 stycznia – dokonano udanego oblotu wodnosamolotu pływakowego Curtiss A 2, który uznano za pierwszą w historii łódź latającą.
- 17 stycznia – Brytyjczyk Robert Falcon Scott zdobył biegun południowy miesiąc po Norwegu Roaldzie Amundsenie.
- 18–30 stycznia – odbyła się w Pradze konferencja Socjaldemokratycznej Partii Robotniczej Rosji zakończona ostatecznym rozłamem na dwie odrębne partie: bolszewików i mienszewików.
- 23 stycznia – pierwszy międzynarodowy traktat dotyczący handlu opium został podpisany w Hadze.
- 4 lutego – austriacki krawiec wynalazca Franz Reichelt, zginął w wyniku skoku z pierwszego poziomu Wieży Eiffla, w trakcie testowania płaszcza-spadochronu własnego projektu.
- 12 lutego:
- 14 lutego:
- 22 lutego – powstała holenderska wytwórnia lotnicza Fokker.
- 24 lutego – wojna włosko-turecka: w starciu pod Bejrutem krążowniki „Giuseppe Garibaldi” i „Francesco Ferruccio” zatopiły turecki okręt obrony wybrzeża „Avnillah” i torpedowiec „Ankara”.
- 25 lutego – Maria Adelajda została wielką księżną Luksemburga.
- 1 marca – pierwszy skok spadochronowy z samolotu. Amerykanin Albert Berry skoczył z lecącego samolotu w Jefferson Barracks w USA.
- 5 marca – włoska armia jako pierwsza użyła samolotów do celów militarnych, używając ich jako samoloty rozpoznawcze na zachód od Trypolisu, za linią frontu wojsk tureckich.
- 7 marca:
- 10 marca – Yuan Shikai został drugim prezydentem Chin.
- 12 marca:
- 13 marca:
- 16 marca:
- Lawrence Oates, umierający członek wyprawy Scotta na biegun południowy, wyszedł z namiotu mówiąc „Wychodzę na zewnątrz i może spędzę tam trochę czasu…”.
- założono norweski klub piłkarski Stabæk IF.
- 19 marca – wojska tureckie w Cyrenajce skutecznie ostrzelały włoski sterowiec rozpoznawczy P.2.
- 20 marca:
- 27 marca – major Tokio Yukio Ozaki dał 3 tys. sadzonek japońskiej wiśni do zasadzenia w Waszyngtonie na znak przyjaźni między Japonią i USA.
- 28 marca – Thomas Mackenzie został premierem Nowej Zelandii.
- 29 marca – Robert Falcon Scott, dowódca zakończonej w drodze powrotnej śmiercią wszystkich jej uczestników brytyjskiej wyprawy na biegun południowy, dokonał ostatniego wpisu w swym dzienniku.
- 30 marca – Francja ustanowiła protektorat nad Marokiem.
- 10 kwietnia – RMS Titanic wypłynął w swój dziewiczy rejs.
- 12 kwietnia – powstał Płast – narodowa organizacja skautowa na Ukrainie.
- 13 kwietnia – ukazał się edykt królewski stanowiący podstawę prawną do powołania Królewskiego Korpusu Lotniczego (ang. Royal Flying Corps) w składzie: Skrzydło Lotnictwa Wojsk Lądowych, Skrzydło Lotnictwa Morskiego, Centralna Szkoła Lotnicza i Wytwórnia Sprzętu Lotniczego w Farnborough (1. dowódca – mjr Frederick H. Sykes).
- 14 kwietnia:
- 15 kwietnia – o godz. 2:20 zatonął RMS Titanic. Zginęło 1496 osób, uratowano 712.
- 16 kwietnia:
- 17 kwietnia:
- 18 kwietnia – do nowojorskiego portu wpłynął statek RMS Carpathia z 712 uratowanymi rozbitkami z Titanica.
- 20 kwietnia:
- 22 kwietnia:
- 27 kwietnia–27 sierpnia – pierwsza olimpiada z udziałem Polaków (Władysław Ponurski, Karol Rómmel i Sergiusz Zahorski).
- 4 maja – wojna włosko-turecka: wojska włoskie zajęły wyspę Rodos.
- 5 maja:
- 8 maja – Adolph Zukor, żydowski imigrant z Europy Środkowej założył wytwórnię filmową Paramount Pictures.
- 13 maja – w Zjednoczonym Królestwie Wielkiej Brytanii i Irlandii powstał Królewski Korpus Lotniczy – Royal Flying Corps (prekursor Królewskich Sił Lotniczych – Royal Air Force – RAF).
- 14 maja:
- 16 maja – wojna włosko-turecka: zwycięstwo wojsk włoskich w bitwie o Rodos.
- 18 maja – w Palo Alto w Kalifornii Amerykanin Edward Beeson jako pierwszy osiągnął granicę 2 metrów w skoku wzwyż.
- 26 maja – powstała Brytyjska Partia Socjalistyczna.
- 27 maja – w Nowym Jorku, Amerykanin James Duncan ustanowił rekord świata w rzucie dyskiem wynikiem 47,58 m.
- 29 maja – Grecja przystąpiła do antytureckiej Ligi Bałkańskiej.
- 31 maja – otwarto Muzeum Sztuk Pięknych im. Puszkina w Moskwie.
- 4 czerwca:
- 5 czerwca – Korpus Piechoty Morskiej Stanów Zjednoczonych wylądował na Kubie.
- 6–8 czerwca – erupcja wulkanu Novarupta na Alasce.
- 8 czerwca:
- 12 czerwca – założono honduraski klub piłkarski Olimpia Tegucigalpa.
- 16 czerwca – Duarte Leite został premierem Portugalii.
- 18 czerwca – na zjeździe Partii Republikańskiej w Chicago urzędujący prezydent William Howard Taft został nominowany do wyborów prezydenckich, pokonał byłego prezydenta Theodora Roosevelta.
- 25 czerwca – na zjeździe Partii Demokratycznej w Baltimore gubernator stanu New Jersey, Thomas Woodrow Wilson, został nominowany do wyborów prezydenckich.
- 30 czerwca – 28 osób zginęło w najbardziej śmiercionośnym w historii Kanady ataku tornada w mieście Regina w prowincji Saskatchewan.
- 1 lipca:
- 6 lipca – amerykański sprinter Donald Lippincott ustanowił w Sztokholmie pierwszy (oficjalny) rekord świata w biegu na 100 metrów wynikiem 10,6 s.
- 8 lipca – amerykański średniodystansowiec James „Ted” Meredith ustanowił w Sztokholmie pierwszy (oficjalny) rekord świata w biegu na 800 metrów wynikiem 1.51,9 s.
- 10 lipca – fiński długodystansowiec Hannes Kolehmainen ustanowił w Sztokholmie rekord świata w biegu na 5000 metrów wynikiem 14.36,6 s.
- 17 lipca:
- 19 lipca – meteoryt o masie oszacowanej na 190 kg eksplodował nad miejscowością Holbrook w hrabstwie Navajo w Arizonie, powodując, że tysiące odłamków spadło na miasteczko.
- 30 lipca – zmarł cesarz Japonii Mutsuhito. Następcą tronu został Yoshihito, syn zmarłego cesarza. W historii Japonii wydarzenie to kończy okres Meiji i rozpoczyna okres Taishō.
- 5 sierpnia:
- 7 sierpnia:
- 10 sierpnia – angielska pisarka Virginia Stephen poślubiła Leonarda Woolfa.
- 12 sierpnia – sułtan Maroka Mulaj Abd al-Hafiz abdykował.
- 24 sierpnia – utworzono Terytorium Alaski.
- 25 sierpnia – w Pekinie utworzono Kuomintang, nacjonalistyczną partię pod formalnym przywództwem Sun Jat-sena, a faktycznym – Song Jiaorena.
- 27 sierpnia – Edgar Burroughs opublikował pierwszy odcinek powieści „Król Dżungli”.
- 19 września – założono holenderski klub piłkarski NAC Breda.
- 25 września – powstał wydział dziennikarski (ang. Columbia University Graduate School of Journalism) na Uniwersytecie Columbia w Nowym Jorku.
- 27 września – pierwszy 2-miejscowy samolot Lohner B.I trafił do austro-węgierskiej wojskowej szkoły lotniczej w Wiener Neustadt.
- 8 października – rozpoczęła się I wojna bałkańska – Czarnogóra wypowiedziała wojnę Turcji.
- 13 października – w Hoyerswerdzie powstała serbołużycka organizacja mniejszościowa Domowina.
- 14 października – w czasie kampanii wyborczej w Milwaukee w stanie Wisconsin, były prezydent Theodore Roosevelt został postrzelony przez właściciela szynku Johna Schranka. Ze świeżą raną postrzałową i kulą tkwiącą w ciele przemawiał na wiecu wyborczym.
- 16 października – bułgarscy piloci Radul Minkow i Pradon Toprakcziew dokonali bombardowania przy pomocy samolotu. Zbombardowali stację kolejową w Karaagac w pobliżu miasta Edirne, będącą w rękach wojsk tureckich.
- 17 października – I wojna bałkańska: Bułgaria, Grecja i Serbia wypowiedziały wojnę Turcji.
- 18 października – zawieszenie broni w wojnie włosko-tureckiej; Włosi zyskali Cyrenajkę i Trypolitanię, mieli zaś oddać Dodekanez (którego to warunku nie dotrzymali).
- 25 października – premiera opery Ariadna na Naksos z muzyką Richarda Straussa do libretta Hugo von Hofmannsthala.
- 29 października – I wojna bałkańska: rozpoczęła się bułgarsko-turecka bitwa pod Lüleburgaz.
- 2 listopada – I wojna bałkańska: zwycięstwo Bułgarów nad Turkami w bitwie pod Lüleburgaz.
- 5 listopada – w wyborach prezydenckich w USA zwyciężył demokrata Woodrow Wilson, nad urzędującym republikańskim prezydentem Williamem Howardem Taftem i byłym prezydentem Theodore’em Rooseveltem, który z ramienia Partii Progresywnej zajął drugie miejsce.
- 12 listopada – Lodowiec Szelfowy Rossa (Antarktyda): znaleziono zamrożone ciała Roberta Scotta i jego ekipy.
- 26 listopada – na wyposażenie armii brytyjskiej wszedł karabin maszynowy Vickers.
- 28 listopada – Albania ogłosiła niepodległość (od Imperium Osmańskiego).
- Grudzień – człowiek z Piltdown został zaprezentowany w Wielkiej Brytanii.
- 3 grudnia – I wojna bałkańska: kraje sojuszu bałkańskiego – Bułgaria, Czarnogóra, Grecja i Serbia – podpisały tymczasowe zawieszenie broni z Turcją. Zakończyło to dwumiesięczną wojnę.
- 6 grudnia – niemiecki egiptolog Ludwig Borchardt odkrył w Tell el-Amarna w Egipcie popiersie królowej Nefertiti, żony faraona Echnatona.
- 15 grudnia – w Kopenhadze odbyła się premiera rosyjskiego filmu animowanego Konik polny i mrówka w reżyserii Władysława Starewicza.
- 18 grudnia – Brytyjczyk Charles Dawson zaprezentował spreparowaną przez siebie czaszkę tzw. Człowieka z Piltdown, mającego być brakującym ogniwem między małpą a człowiekiem. Oszustwo zostało zdemaskowane w 1953 roku.
- 19 grudnia – założono francuski klub piłkarski AC Arles-Avignon.
- 21 grudnia – Tarō Katsura został po raz trzeci premierem Japonii.
- 26 grudnia – w stolicy Nowej Zelandii Wellington otwarto St. James Theatre.
- Włosi opanowali Libię.
- Początek systemu segregacji rasowej w Afryce Południowej.
- Wybuch powstania antychińskiego w Tybecie.
- Powstały pierwsze utwory bluesowe, tak zwany ang. The Memphis Blues.
- Alfred Wegener, niemiecki geofizyk, stworzył teorię wędrówek kontynentów, później nazwaną teorią Wegenera.
- Kazimierz Funk, polski biochemik pracujący m.in. w Instytucie Pasteura, odkrył istnienie witamin.
- Rosja przyjęła i zaczęła realizować Wielki program wzmocnienia armii.
- Chiny zdelegalizowały poligamię.
Urodzili się
- 3 stycznia – Florian Stępniak, polski kapucyn, męczennik, błogosławiony katolicki (zm. 1942)
- 6 stycznia – Jacques Ellul, francuski historyk, teolog i socjolog (zm. 1994)
- 7 stycznia – Iwan Jakubowski, radziecki dowódca wojskowy (zm. 1976)
- 8 stycznia – José Ferrer, amerykański aktor i reżyser (zm. 1992)
- 11 stycznia – Bolesław Geraga, polski działacz komunistyczny, prezydent Łodzi (zm. 1986)
- 12 stycznia – Trummy Young, amerykański puzonista jazzowy (zm. 1984)
- 15 stycznia:
- 16 stycznia – Guo Jie, chiński lekkoatleta (zm. 2015)
- 19 stycznia – Leonid W. Kantorowicz, rosyjski matematyk i ekonomista, laureat Nagrody Nobla (zm. 1986)
- 21 stycznia:
- 23 stycznia – Bronisława Staszel-Polankowa, polska biegaczka narciarska (zm. 1988)
- 25 stycznia:
- 27 stycznia – Arne Næss, norweski filozof, twórca ekologii głębokiej (zm. 2009)
- 28 stycznia – Jackson Pollock, amerykański malarz (zm. 1956)
- 30 stycznia – Jadwiga Wajsówna, polska wszechstronna lekkoatletka (zm. 1990)
- 1 lutego:
- 2 lutego – Millvina Dean, angielska pasażerka Titanica, ostatnia osoba ocalała z katastrofy (zm. 2009)
- 4 lutego – Erich Leinsdorf, dyrygent amerykański pochodzenia austriackiego (zm. 1993)
- 6 lutego:
- 11 lutego – Wacław Wycisk, polski duchowny katolicki, biskup pomocniczy gnieźnieński i opolski (zm. 1984)
- 17 lutego – Andre Norton, amerykańska pisarka fantasy i science fiction (zm. 2005)
- 18 lutego – Jan Knothe, polski architekt, grafik, pisarz, poeta i dyplomata (zm. 1977)
- 20 lutego:
- 22 lutego – Jadwiga Szajna-Lewandowska, polska pianistka, kompozytorka i pedagożka (zm. 1994)
- 23 lutego – Juliusz Sieradzki, polski olimpijczyk z 1936, konstruktor żaglówki Omega (zm. 1999)
- 24 lutego:
- 25 lutego – Émile Allais, francuski narciarz (zm. 2012)
- 27 lutego – Lawrence Durrell, angielski powieściopisarz (zm. 1990)
- 29 lutego – Taiichi Ōno, japoński inżynier, menedżer (zm. 1990)
- 1 marca:
- 2 marca – Tadeusz Fangrat, polski poeta, satyryk i tłumacz (zm. 1993)
- 3 marca – Jan Gralewski, polski kapral, filozof, kurier ZWZ-AK (zm. 1943)
- 5 marca – Jack Marshall, nowozelandzki polityk (zm. 1988)
- 12 marca:
- 14 marca:
- John Amery, brytyjski faszysta, kolaborant, propagandzista radiowy (zm. 1945)
- Cliff Bastin, angielski piłkarz (zm. 1991)
- Les Brown, amerykański klarnecista, saksofonista, kompozytor, aktor (zm. 2001)
- Wasilij Łukszyn, radziecki generał major KGB (zm. 1967)
- Juliusz Tadeusz Mycke, polski harcerz, członek Szarych Szeregów, porucznik ZWZ-AK, uczestnik powstania warszawskiego (zm. 1944)
- Charles Van Acker, belgijski kierowca wyścigowy (zm. 1998)
- Roger Verey, polski wioślarz, trener i sędzia wioślarski (zm. 2000)
- Kazimierz Wejchert, polski siatkarz, architekt, urbanista, wykładowca akademicki (zm. 1993)
- 16 marca:
- 17 marca – Bayard Rustin, amerykański działacz społeczny (zm. 1987)
- 19 marca – Izydor Gąsienica-Łuszczek, polski narciarz, mistrz Polski w kombinacji klasycznej z 1933 (zm. 1992)
- 20 marca – Janusz Paluszkiewicz, polski aktor (zm. 1990)
- 21 marca – Józef Kurpas, polski duchowny katolicki, biskup pomocniczy katowicki (zm. 1992)
- 22 marca
- 23 marca – Wernher von Braun, niemiecki konstruktor broni rakietowej (zm. 1977)
- 25 marca – Jan Gonga Martínez, hiszpański działacz Akcji Katolickiej, męczennik, błogosławiony katolicki (zm. 1936)
- 26 marca – Ludger Szklarski, polski inżynier i wynalazca, elektromechanik i automatyk (zm. 2003)
- 27 marca – James Callaghan, polityk brytyjski (zm. 2005)
- 28 marca – Stanisław Olszewski, polski nauczyciel, podpułkownik, żołnierz AK, cichociemny (zm. 1994)
- 6 kwietnia – Horst Linde, niemiecki architekt (zm. 2016)
- 8 kwietnia – Sonja Henie, norweska łyżwiarka figurowa (zm. 1969)
- 14 kwietnia – Arne Brustad, norweski piłkarz (zm. 1987)
- 15 kwietnia:
- 16 kwietnia:
- 17 kwietnia – Mártha Eggerth, węgierska śpiewaczka operowa (zm. 2013)
- 19 kwietnia:
- 22 kwietnia – Kaneto Shindō, japoński reżyser (zm. 2012)
- 26 kwietnia – Václav Zachoval, czeski taternik i instruktor taternictwa (zm. 1952)
- 27 kwietnia – Zohra Sehgal, indyjska aktorka (zm. 2014)
- 1 maja – Anna Dylikowa, geograf i geomorfolog (zm. 2000)
- 5 maja:
- 8 maja
- 17 maja – Archibald Cox, amerykański prawnik (zm. 2004)
- 18 maja – Perry Como, amerykański piosenkarz pochodzenia włoskiego (zm. 2001)
- 21 maja – Helena Łopuszańska, polska aktorka (zm. 1940)
- 22 maja – Herbert C. Brown, amerykański chemik, laureat Nagrody Nobla (zm. 2004)
- 24 maja – Joan Hammond, australijska śpiewaczka operowa (zm. 1996)
- 26 maja – János Kádár, węgierski polityk, przywódca Węgier w latach 1956–1988 (zm. 1989)
- 28 maja – Patrick White, australijski prozaik, poeta i dramatopisarz, laureat Nagrody Nobla (zm. 1990)
- 30 maja:
- Julius Axelrod, amerykański farmakolog i biochemik, laureat Nagrody Nobla (zm. 2004)
- Erich Bagge, niemiecki fizyk (zm. 1996)
- Josef Burg, ukraiński pisarz pochodzenia żydowskiego (zm. 2009)
- Hugh Griffith, brytyjski aktor (zm. 1980)
- Lew Oszanin, rosyjski poeta (zm. 1996)
- Julian Symons, brytyjski prozaik, poeta, biograf, krytyk literacki (zm. 1994)
- 31 maja – Sabit Orudżew, radziecki polityk pochodzenia azerskiego (zm. 1981)
- 4 czerwca – Robert Jacobsen, duński artysta (zm. 1993)
- 5 czerwca – Wojciech Dzieduszycki, polski artysta (zm. 2008)
- 11 czerwca – Aniela Sikora, polska lekkoatletka (zm. 1995)
- 12 czerwca – Władysław Fiszdon, polski matematyk, mechanik, członek Polskiej Akademii Nauk (zm. 2004)
- 16 czerwca – Adam Stelmach, prawnik, artysta fotografik, major Wojska Polskiego (zm. 2004)
- 23 czerwca – Alan Mathison Turing, angielski matematyk, kryptolog, twórca pojęcia maszyny Turinga (zm. 1954)
- 24 czerwca – Zygmunt Czubiński, polski botanik (zm. 1967)
- 28 czerwca - Amalia Fleming, grecka lekarka, polityk (zm. 1986)
- 6 lipca – Heinrich Harrer, austriacki alpinista himalaista, geograf i pisarz (zm. 2006)
- 8 lipca – Janina Bielecka, polska historyk, archiwistka (zm. 2006)
- 11 lipca – Aino Taube, szwedzka aktorka (zm. 1990)
- 14 lipca – Woody Guthrie, amerykański pieśniarz folk (zm. 1967)
- 18 lipca – Maria Bernadeta Banja, chorwacka zakonnica, męczennica, błogosławiona katolicka (zm. 1941)
- 19 lipca – Peter Leo Gerety, amerykański duchowny katolicki, arcybiskup (zm. 2016)
- 27 lipca – Stanisław Łukawski, polski przewodnik turystyczny (zm. 2003)
- 31 lipca – Milton Friedman, ekonomista amerykański, twórca monetaryzmu, laureat Nagrody Nobla (zm. 2006)
- 2 sierpnia:
- 5 sierpnia – Margaret Guido, angielska archeolog (zm. 1994)
- 9 sierpnia – Anna Pawłowska, major Wojska Polskiego (zm. 2005)
- 10 sierpnia – Jorge Amado, brazylijski pisarz (zm. 2001)
- 13 sierpnia – Salvador Luria, mikrobiolog amerykański pochodzenia włoskiego, laureat Nagrody Nobla (zm. 1991)
- 15 sierpnia – Wendy Hiller, brytyjska aktorka (zm. 2003)
- 23 sierpnia:
- 24 sierpnia – Gwidon Miklaszewski, polski rysownik-humorysta (zm. 1999)
- 25 sierpnia:
- 26 sierpnia:
- 27 sierpnia – Jan Kamiński, polski dowódca wojskowy (zm. 1944)
- 29 sierpnia
- 30 sierpnia – Leda Gloria, włoska aktorka filmowa (zm. 1997)
- 31 sierpnia – Jan Piwnik ps. Donat, Ponury, dowódca partyzancki Armii Krajowej w Górach Świętokrzyskich i na Nowogródczyźnie (zm. 1944)
- 2 września:
- 3 września – Piotr Rivera Rivera, hiszpański franciszkanin, męczennik, błogosławiony katolicki (zm. 1936)
- 7 września – Franciszek Jan Bonifacio, włoski duchowny katolicki, męczennik, błogosławiony (zm. 1946)
- 17 września:
- 19 września – Kurt Sanderling, dyrygent niemiecki pochodzenia żydowskiego (zm. 2011)
- 23 września – Anna Jadwiga Gawrońska, polska lekkoatletka (zm. 2004)
- 29 września:
- 1 października:
- 3 października – Jolanta Manteufflówna, polska lekkoatletka oraz lekarz medycyny (zm. 1986)
- 4 października – Anicent Adolf, hiszpański lasalianin, męczennik, święty katolicki (zm. 1934)
- 4 października – Alfonso Letelier, chilijski kompozytor
- 6 października – Gordon Wilkins, brytyjski kierowca wyścigowy (zm. 2007)
- 14 października – Joachim Badeni, polski duchowny, dominikanin, autor książek (zm. 2010)
- 15 października:
- 16 października – Clifford Hansen, amerykański polityk, senator ze stanu Wyoming (zm. 2009)
- 17 października – Albino Luciani, papież Jan Paweł I (zm. 1978)
- 19 października – Rafał Grzondziel, polski ksiądz, twórca „Kaszub” w Kanadzie (zm. 1998)
- 21 października – Maria Cedro-Biskupowa, polska poetka (zm. 2013)
- 31 października – Jean Améry, pisarz, autor „Poza winą i karą” (zm. 1978)
- 2 listopada – Janina Wencel, polska lekkoatletka (zm. 1999)
- 11 listopada – Nina Andrycz, polska aktorka (zm. 2014)
- 16 listopada – András Csaplár, węgierski lekkoatleta, długodystansowiec (zm. 1995)
- 19 listopada – Bernard McLaughlin, amerykański duchowny katolicki (zm. 2015)
- 20 listopada – Otto von Habsburg, głowa Domu Habsbursko-Lotaryńskiego (zm. 2011)
- 22 listopada – Stefania Wojtulanis-Karpińska, kapitan pilot Polskich Sił Powietrznych, pilot sportowy (zm. 2005)
- 24 listopada:
- 27 listopada:
- 28 listopada – Irena Nowakowska, polska socjolog pochodzenia żydowskiego (zm. 2006)
- 29 listopada:
- 30 listopada – Arturo Paoli, włoski duchowny katolicki (zm. 2015)
- 1 grudnia – Minoru Yamasaki, amerykański architekt, to on zaprojektował bliźniacze wieże World Trade Center w Nowym Jorku (zm. 1986)
- 5 grudnia – Senetta Joseftal, izraelska prawnik, ekonomistka, polityk (zm. 2007)
- 8 grudnia – Oskar Veldeman, estoński skoczek narciarski (zm. 1942)
- 10 grudnia – Jerzy Turowicz, polski dziennikarz i publicysta, założyciel i redaktor naczelny „Tygodnika Powszechnego” (zm. 1999)
- 14 grudnia – Adam Bielański, polski chemik (zm. 2016)
- 17 grudnia – Edward Short, brytyjski polityk (zm. 2012)
- 18 grudnia – Marian Chomiak, polski lekarz weterynarii, profesor doktor habilitowany nauk weterynaryjnych (zm. 1976)
- 21 grudnia – Lech Działoszyński, polski biochemik i lekarz (zm. 2014)
- 23 grudnia – Irena Dobrzańska, polska lekkoatletka, miotaczka (zm. 1998)
- 28 grudnia – Ewa Bonacka, polska aktorka, reżyserka teatralna (zm. 1992)
- 29 grudnia – Luís Torras Martínez, hiszpański malarz (zm. 2024)
- data dzienna nieznana:
- Piotr To Rot, katechista z Nowej Gwinei, męczennik, błogosławiony katolicki (zm. 1945)
Zmarli
- 16 stycznia – Georg Heym, niemiecki pisarz (ur. 1887)
- 25 stycznia – Moritz Jastrowitz, niemiecki lekarz, pionier radiologii (ur. 1839)
- 29 stycznia – Bronisław Markiewicz, polski duchowny katolicki, założyciel michalitów, błogosławiony (ur. 1842)
- 4 lutego – Franz Reichelt, austriacki krawiec wynalazca (ur. 1879)
- 25 lutego – Wilhelm IV, wielki książę Luksemburga (ur. 1852)
- 20 marca – Maria Józefa od Serca Jezusowego, hiszpańska zakonnica, święta katolicka (ur. 1842)
- 29 marca – Robert Falcon Scott, brytyjski oficer Royal Navy i odkrywca Antarktydy (ur. 1868)
- 30 marca – Karl May, pisarz niemiecki znany z powieści przygodowych o Dzikim Zachodzie (ur. 1842)
- 6 kwietnia – Giovanni Pascoli, włoski poeta (ur. 1855)
- 15 kwietnia:
- Thomas Andrews, konstruktor statków, projektant RMS Titanic (ur. 1873)
- John Jacob Astor IV, amerykański przedsiębiorca (ur. 1864)
- Wallace Hartley, dyrektor orkiestry Titanica (ur. 1878)
- Francis Davis Millet, amerykański malarz (ur. 1846)
- James Moody, szósty oficer RMS Titanic (ur. 1887)
- William Murdoch, pierwszy oficer RMS Titanic (ur. 1873)
- Jack Phillips, starszy radiooperator RMS Titanic (ur. 1887)
- Edward Smith, kapitan RMS Titanic (ur. 1850)
- William Thomas Stead, angielski dziennikarz (ur. 1849)
- Henry Wilde, główny oficer RMS Titanic (ur. 1872)
- 25 kwietnia – Kyŏnghŏ Sŏng’u, koreański mistrz sŏn (jap. zen) (ur. 1846)
- 27 kwietnia – Jules Bonnot, francuski anarchista (ur. 1876)
- 3 maja – Maria Leonia Paradis, kanadyjska zakonnica, założycielka Ubogich Sióstr Świętej Rodziny, błogosławiona katolicka (ur. 1840)
- 4 maja – Nettie Stevens, amerykańska biolog i genetyk (ur. 1861)
- 14 maja – August Strindberg, szwedzki dramaturg i powieściopisarz (ur. 1849)
- 15 maja – Octave Garnier, francuski anarchista (ur. 1889)
- 19 maja – Bolesław Prus, polski pisarz, publicysta, dziennikarz (ur. 1847)
- 20 maja – Archanioł Tadini, włoski ksiądz, święty katolicki (ur. 1846)
- 30 maja – Wilbur Wright, amerykański konstruktor samolotów i pilot (ur. 1867)
- 20 czerwca – Voltairine de Cleyre, amerykańska anarchistka i pisarka (ur. 1866)
- 26 czerwca – Lawrence Alma-Tadema, holenderski malarz (ur. 1836)
- 17 lipca – Henri Poincaré, francuski matematyk, fizyk, astronom, filozof, twórca topologii algebraicznej (ur. 1854)
- 25 lipca – Lawrence Alma-Tadema, holenderski malarz (ur. 1836)
- 26 lipca – Józef Grekowicz, polski pułkownik, dowódca w powstaniu styczniowym, naczelnik sił zbrojnych województwa krakowskiego (ur. 1834)
- 27 lipca – Maria Grazia Tarallo, włoska zakonnica, stygmatyczka, błogosławiona katolicka (ur. 1866)
- 9 sierpnia – Kandyda Maria od Jezusa, zakonnica, święta katolicka (ur. 1845)
- 15 sierpnia – Pius Albert Del Corona, włoski dominikanin, kardynał, błogosławiony katolicki (ur. 1837)
- 16 sierpnia – Virginia Christian, jedyna niepełnoletnia kobieta stracona na krześle elektrycznym (ur. 1895)
- 20 sierpnia – William Booth, pastor metodystyczny, założyciel Armii Zbawienia (ur. 1829)
- 26 sierpnia – Clinton Thomas Dent, brytyjski chirurg i alpinista (ur. 1850)
- 10 września – Michael Greisiger, spiskoniemiecki lekarz, badacz historii i przyrody Spiszu, znawca Tatr (ur. 1851)
- 13 września – Maresuke Nogi, japoński generał, trzeci gubernator generalny Tajwanu (ur. 1849)
- 16 września – Franciszek Kamieński, polski botanik, odkrywca zjawiska mykoryzy (ur. 1851)
- 29 września – Anton Döller, austriacki wojskowy, działacz turystyczny w Tatrach (ur. 1831)
- 2 października – Jan Beyzym, polski jezuita, misjonarz, błogosławiony katolicki (ur. 1850)
- 10 października – Michał Jankowski, polski pionier rosyjskiego Dalekiego Wschodu, przyrodnik i hodowca (ur. 1842)
- 12 października – Stanisław Badeni, polski prawnik i polityk (ur. 1850)
- 28 października – Edgar Tinel, belgijski kompozytor, pianista i pedagog (ur. 1854)
- 7 grudnia – George Darwin, angielski matematyk, astronom (ur. 1845)
data dzienna nieznana:
Zdarzenia astronomiczne
Nagrody Nobla
Święta ruchome
Przypisy
Kalendaria tematyczne – rok
1912