Władysław Duczko

Obecnie Władysław Duczko to temat, który przykuł uwagę wielu ludzi na całym świecie. Niezależnie od tego, czy ze względu na wpływ na życie codzienne, znaczenie historyczne czy wpływ na różne sektory, Władysław Duczko zyskał dziś duże znaczenie. Od początków po ewolucję w czasie, Władysław Duczko był przedmiotem badań, debat i refleksji zarówno ekspertów, jak i fanów. W tym artykule zbadamy różne aspekty związane z Władysław Duczko, analizując jego znaczenie, implikacje i znaczenie w dzisiejszym społeczeństwie.

Władysław Duczko
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

21 lutego 1946
Białystok

doktor habilitowany nauk humanistycznych
Specjalność: archeologia
Alma Mater

Uniwersytet Warszawski

Doktorat

1 czerwca 2000

Habilitacja

26 czerwca 2006

Nauczyciel akademicki
Uczelnia

Akademia Humanistyczna im. Aleksandra Gieysztora w Pułtusku

Władysław Duczko (ur. 21 lutego 1946 w Białymstoku) – polski archeolog działający w Szwecji i Polsce, specjalizujący się w dziejach i sztuce wczesnośredniowiecznej Skandynawii, Europy Wschodniej, Polski oraz Bizancjum.

Życiorys

Studiował archeologię powszechną na Uniwersytecie Warszawskim, a po emigracji do Szwecji w roku 1969 – archeologię skandynawską i historię sztuki na Uniwersytecie Uppsalskim oraz numizmatykę na Uniwersytecie Sztokholmskim. W 1986 roku obronił w Instytucie Archeologii w Uppsali doktorat na temat ozdób odkrytych w grobach Birki, słynnego wikińskiego ośrodka rzemieślniczo-handlowego, gdzie w roku 1979 prowadził badania wielkiego kopca na stanowisku Orknösen. W 1990 roku został docentem na Uniwersytecie Uppsalskim. Przez wiele lat wchodził w skład Birkakommité, komitetu przy Królewskiej Szwedzkiej Akademii Literatury, Historii i Starożytności opracowującego i publikującego zabytki z Birki. Z kolei jako bizantynista był przez siedem lat przewodniczącym Szwedzkiego Towarzystwa Bizantologicznego.

W latach 90. XX wieku kierował badaniami wykopaliskowymi najważniejszego wczesnośredniowiecznego stanowiska środkowej Szwecji – Starej Uppsali (Gamla Uppsala), centrum kultowo-politycznego państwa Sweów. Międzynarodowe uznanie świata naukowego oraz rozgłos w gronie miłośników wikingów przyniosła mu książka Viking Rus (2004, pol. wyd. Ruś wikingów 2006), nowatorsko omawiająca kwestię osadnictwa Skandynawów w Europie Wschodniej oraz sprawę wikińskich korzeni państwowości ruskiej. Została opublikowana w serii The Northern World, wchodzącej w skład prestiżowej kolekcji naukowych dzieł historycznych wydawanych przez holenderską oficynę Brill. Za polską edycję książki autor został uhonorowany Nagrodą Klio (nagroda I stopnia w kategorii autorskiej).

W 2005 roku wrócił do Polski, aby na zaproszenie profesora Jerzego Gąssowskiego wykładać archeologię na Wyższej Szkole Humanistycznej, obecnie Akademii Humanistycznej im. Aleksandra Gieysztora w Pułtusku, gdzie sprawuje funkcję kierownika Katedry Archeologii i Antropologii Wydziału Historycznego. W 2006 roku uzyskał stopień naukowy doktora habilitowanego. Od 2013 roku kieruje grantami naukowymi dotyczącymi badań nad pochodzeniem srebra w przedmiotach ze skarbów wczesnośredniowiecznych znajdowanych na terenie Polski oraz nad technologiami wyrobu ozdób zachodniosłowiańskich ze skarbów polskich i skandynawskich. Do roku 2017 opublikował kilka książek i ponad 100 artykułów naukowych (w siedmiu językach: polskim, szwedzkim, duńskim, norweskim, angielskim, niemieckim, rosyjskim) dotyczących przede wszystkim dawnej Skandynawii oraz stosunków skandynawsko-słowiańskich.

Jest zwolennikiem koncepcji, że chrzest Mieszka I odbył się dopiero w 968 r. lub nawet później.

Publikacje

Książki:

  • The filigree and granulation work of the Viking Period. An analysis of the material from Björkö, seria Birka t. V, wyd. Almquist & Wiksell, Stockholm 1985 (praca doktorska)
  • Viking Rus. Studies on the presence of Scandinavians in Eastern Europe, kolekcja History, seria The Northern World, wyd. Brill, Leiden–Boston 2004 (praca habilitacyjna); polskie wydanie: Ruś wikingów. Historia obecności Skandynawów we wczesnośredniowiecznej Europie Wschodniej, tłum. N. Kreczmar, wyd. Trio, Warszawa 2006
  • Moce wikingów. Tom I: Światy i zaświaty wczesnośredniowiecznych Skandynawów, kolekcja Europa barbarzyńców, Instytut Wydawniczy Erica, Warszawa 2016

Wybrane artykuły:

  • Arkeologi och miljögeologi i Gamla Uppsala. Studier och rapporter 1, seria Occasional Papers in Archaeology (OPIA) t. 7; 11, Uppsala 1993; 1996 (jako redaktor, a także autor piętnastu rozdziałów)
  • Kungar, thegnar, Tegnebyar, juveler och silverskatter. Om danskt inflytande i Sverige under senvikingatid, „Tor” 27:2, Uppsala 1995
  • Byzantine Presence in Viking Age Sweden – Archaeological Finds and their Interpretation, w: Rom und Byzanz im Norden. Internationale Fachkonferenz, Kiel, 18–25 September 1994, Stuttgart 1997
  • Real and Imaginary Contributions of Poland and Rus to the Conversion of Sweden, w: Early Christianity in Central Europe, ed. P. Urbańczyk, Warsaw 1997
  • Gamla Uppsala – svearnas maktcentrum i äldre och nyare forskning, w: „...Gick Grendel att söka det höga huset...”. Arkeologiska källor till aristokratiska miljöer i Skandinavien under yngre järnålder, seria Hallands Länsmuseers Skriftserie t. 9/GOTARC C, podseria Arkeologiska Skrifter t. 17, Halmstat 1997
  • Viking Sweden and Islam – an Archaeological View, w: Byzantium and Islam in Scandinavia. Papers of the Symposium held at Uppsala, 1516 June 1996, Göteborg 1998
  • Continuity and transformation: the tenth century AD in Sweden, w: The neighbours of Poland in the 10th century, ed. P. Urbańczyk, Warszawa 2000
  • Obecność skandynawska na Pomorzu i słowiańska w Skandynawii we wczesnym średniowieczu, w: Salsa Cholbergiensis. Kołobrzeg w średniowieczu, red. L. Leciejewicz, M. Rębkowski, Kołobrzeg 2000
  • Year 1000 – Point of no return for the Early Medieval Swedish Kingdom, w: Europe around the Year 1000, ed. P. Urbańczyk, Warsaw 2001
  • Test or Magic? Pecks on Viking-Age Silver, w: Moneta mediaevalis. Studia numizmatyczne i historyczne ofiarowane Profesorowi Stanisławowi Suchodolskiemu w 65. rocznicę urodzin, red. R. Kiersnowski i inni, Warszawa 2002
  • The fateful hundred years: Sweden in the eleventh century, w: The neighbours of Poland in the 11th century, ed. P. Urbańczyk, Warszawa 2002
  • The missionary phase of Christianisation in Denmark and Sweden, w: Christianization of the Baltic Region, seria Castri Dominae Nostrae Litterae Annales t. I, Pułtusk 2004
  • Król Anund, rebelia Sveów i kometa Halleya. Źródła pisane, archeologiczne i astronomiczne do jednego wydarzenia z lat 830, w: Ad fontes. O naturze źródła historycznego, seria Acta Universitatis Wratislaviensis t. 2675, podseria Historia t. CLXX, Wrocław 2004
  • Zebrać, zdeprecjonować, schować i zapomnieć. O skarbach srebrnych Skandynawii okresu wikingów, „Wiadomości Numizmatyczne” rok XLIXZ, 2 (180), Warszawa 2005
  • Odyn z białym niedźwiedziem. Jak działał mechanizm daru w jedenastowiecznej Skandynawii, w: Do, ut des – dar, pochówek, tradycja, seria Funeralia Lednickie t. 7, Poznań 2005
  • Genom Mikołaja Kopernika i księgozbiór astronoma w Uppsali, w: Warmińska Kapituła Katedralna – Dzieje i wybitni przedstawiciele, Olsztyn 2010
  • Akulturacja, w: Badania nad przeszłością społeczną. Podstawy konceptualizacji z perspektywy archeologicznej, red. S. Tabaczyński i inni, Poznań 2012
  • Reach consensus then make war. Politics of alliances in the 12th century Scandinavia, w: Consensus or Violence? Cohesive forces in early and high medieval societies (9th14th c.), ed. S. Moździoch, P. Wiszewski, seria Interdisciplinary Medieval Studies t. I, Wrocław 2013
  • With Vikings or without? Scandinavians in Early Medieval Poland. Approaching an old problem, w: Scandinavian Culture in Medieval Poland, ed. S. Moździoch, B. Stanisławski, P. Wiszewski, seria Interdisciplinary Medieval Studies t. II, Wrocław 2013
  • Viking-age Wolin (Wollin) in the Norse context of the southern coast of the Baltic Sea, „Scripta Islandica” 65, Uppsala 2014
  • Tworzenie królestwa Svitjod-Svearike w wizjach historiografii i archeologii szwedzkiej, w: Instytucja „wczesnego państwa” w perspektywie wielości i różnorodności kultur, red. J. Banaszkiewicz, M. Kara, H. Mamzer, Poznań 2015
  • Status and Magic. Ornaments used by the Bodzia Elites, w: Bodzia. A Late Viking-Age Elite Cemetery in Central Poland, wyd. Brill, Leiden–Boston 2015; rozbudowana polska wersja: Status i magia. Ozdoby elit pochowanych w Bodzi, w: Bodzia. Elitarny cmentarz z początków państwa polskiego, red. A. Buko, Warszawa 2016

Bibliografia

Przypisy