Zamek w Kruszwicy

W dzisiejszym świecie Zamek w Kruszwicy jest nadal tematem o dużym znaczeniu i debacie. Niezależnie od tego, czy ze względu na swój wpływ na społeczeństwo, wpływ na kulturę popularną, czy też znaczenie w życiu codziennym, Zamek w Kruszwicy nadal jest tematem zainteresowania osób w każdym wieku i o każdym pochodzeniu. Od swoich początków do dzisiejszej ewolucji Zamek w Kruszwicy był przedmiotem licznych badań, analiz i dyskusji, które miały na celu lepsze zrozumienie jego zakresu i znaczenia. W tym artykule zbadamy różne aspekty Zamek w Kruszwicy i zbadamy jego znaczenie w bieżącym kontekście.

Zamek kruszwicki
Symbol zabytku nr rej. A/866 z 9 lutego 1933
Ilustracja
Mysia Wieża na zamku w Kruszwicy
Państwo

 Polska

Miejscowość

Kruszwica

Ukończenie budowy

XIV wiek

Położenie na mapie Kruszwicy
Mapa konturowa Kruszwicy, w centrum znajduje się ikonka zamku z wieżą z opisem „Zamek kruszwicki”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko centrum u góry znajduje się ikonka zamku z wieżą z opisem „Zamek kruszwicki”
Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego
Mapa konturowa województwa kujawsko-pomorskiego, na dole znajduje się ikonka zamku z wieżą z opisem „Zamek kruszwicki”
Położenie na mapie powiatu inowrocławskiego
Mapa konturowa powiatu inowrocławskiego, blisko centrum na dole znajduje się ikonka zamku z wieżą z opisem „Zamek kruszwicki”
Położenie na mapie gminy Kruszwica
Mapa konturowa gminy Kruszwica, blisko centrum na lewo u góry znajduje się ikonka zamku z wieżą z opisem „Zamek kruszwicki”
Ziemia52°40′19,69″N 18°19′37,93″E/52,672136 18,327203

Zamek w Kruszwicy – zamek królewski w Kruszwicy jest jednym z wielu budynków ufundowanych przez króla Kazimierza Wielkiego. Obecnie w stanie trwałej ruiny, w II połowie XVI wieku należał do starostwa kruszwickiego.

Historia

Widok zamku w Kruszwicy w XVII wieku na rysunku Erika Dahlbergha (odbicie lustrzane)

Zamek został wybudowany w latach 13501355 z fundacji króla Kazimierza Wielkiego. Władca ten przebywał w Kruszwicy w latach 1358, 1359, 1365 i 1368. Do dziś z zamku przetrwała jedynie wieża, obecnie zwana potocznie Mysią Wieżą, wiązana z podaniem o Popielu, legendarnym władcy Polan lub Goplan. Zamek był siedzibą starostwa, władz sądowych i mieściło się w nim więzienie.

Zamek został wzniesiony na nieregularnym planie z dwoma basztami po zachodniej stronie i bramą od strony wschodniej, i obwiedziony murem obronnym o wysokości 11 metrów. Warownia otoczona była fosą i częstokołem, a w północno-zachodnim narożniku wzniesiono wspomnianą ośmiokątną wieżę (zwaną później Mysią), pełniącą funkcję punktu obserwacyjnego i ostatniego punktu oporu. W ścianach wieży i pozostałościach murów obronnych zachowały się kule armatnie wystrzelone podczas oblężenia.

Zamek spłonął w 1519 roku, po czym został odbudowany. Ponownie warownia spłonęła w 1591 roku.

Zamek został zajęty przez Szwedów w 1655 roku i spalony przez nich w 1657 roku.

Dawny widok kruszwickiego zamku narysowany został przez Willema Swiddego i Erika Dahlbergha. Ten pierwszy został namalowany tuż po potopie szwedzkim. Rysunek był malowany we Lwowie z pamięci; autor pomylił Gopło z Wisłą. Drugi autor panoramy zamku opublikował rysunek w dziele Pufendorfa o czynach króla Karola Gustawa, które wydano w 1696 roku.

W 1861 roku trwała konserwacja wieży, w czasie której dobudowano schody na wieżę.

Wygląd

Budynek posiadał mur obronny o wysokości 4 metrów, zbudowany w dolnej części z bloków kamiennych połączonych zaprawą, a w górnej z cegły, do której przylegała gotycka, dwutraktowa budowla mieszkalna. Składała się ona w późniejszej fazie z kilku pomieszczeń połączonych korytarzem. Dobrze zachowały się partie piwniczne budynku, które kryją sklepienia kolebkowe. Na jednej ze ścian odkryto napis A.D. 1591 oraz inicjały. Prawdopodobnie data ta wiąże się z przebudową zamku. W pomieszczeniach zamkowych odkryto szereg cennych zabytków z okresu świetności budowli.

Przypisy

  1. Rejestr zabytków nieruchomych – województwo kujawsko-pomorskie , Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023.
  2. Zenon Guldon, Rozmieszczenie własności ziemskiej na Kujawach w II połowie XVI w., Toruń 1964, s. 67.
  3. Zdaniem historyków wizerunek ten jest odbiciem lustrzanym rzeczywistego wizerunku z tego okresu, co można stwierdzić po charakterystycznych elementach terenowych.
  4. a b c Piotr Pawlak, Studia na stratygrafią i poziomami architektoniczno-użytkowymi zamku kruszwickiego, „Slavia Antiqua”, LXII, 2021, s. 375, ISSN 0080-9993.
  5. Mysia Wieża w Kruszwicy , Wyborcza.pl Bydgoszcz, 2 lipca 2018 (pol.).
  6. Dzieduszycki W., Maciejewski M., Małachowicz M. (red.), Zamek Kruszwicki, Kruszwica 2014