Zygmunt I Święty
Zygmunt I Święty to temat, który przykuł uwagę milionów ludzi na całym świecie. Niezależnie od tego, czy ze względu na swoje znaczenie historyczne, wpływ na obecne społeczeństwo, czy po prostu zdolność do wywoływania kontrowersji, Zygmunt I Święty jest tematem wartym dogłębnego zbadania i przeanalizowania. Przez lata budziła niekończące się debaty i refleksje, ukazując jej znaczenie w różnych sferach życia człowieka. W tym artykule zagłębimy się w różne aspekty Zygmunt I Święty, badając jego wpływ na kulturę, politykę, naukę i życie codzienne. Poprzez szczegółową i obiektywną analizę staramy się rzucić światło na ten temat, który jest dziś tak aktualny.
 Polichromia na plafonie, kościół św. Zygmunta, Szydłowiec, olej na desce, 1. poł. XVIII w. | |
| Król Burgundów | |
| Okres | |
|---|---|
| Poprzednik | |
| Następca | |
| Dane biograficzne | |
| Data i miejsce śmierci | |
| Ojciec | |
| Żona | |
| Dzieci | |
Zygmunt I Święty, święty Zygmunt (ur. po 472 roku w Lyonie, zm. 1 maja 523 roku w Saint-Peravy-la-Colombe) – król Burgundów w latach 516–523, święty Kościoła katolickiego, męczennik.
Życiorys
Zygmunt był synem Gundobada, króla Burgundów. Zapewne jeszcze za życia ojca rządził częścią państwa, jednak nie wiadomo w jakim zakresie, ani którym terytorium. Był arianinem, ale po 501 roku – pod wpływem nauk Awita, biskupa Vienne – przeszedł na katolicyzm[1]. Znakiem nawrócenia stał się ufundowany w roku 515 klasztor św. Maurycego w Agaune[2]. Po śmierci ojca, w roku 516 został samodzielnym władcą.
Po śmierci pierwszej żony, córki króla Ostrogotów Teodoryka Wielkiego, ożenił się powtórnie. Spowodowało to ostry konflikt między synem Zygmunta z pierwszego małżeństwa, Sigerykiem, a macochą. Według Grzegorza z Tours, nowa królowa oskarżyła pasierba o spisek, zamiar zamordowania ojca i chęć sięgnięcia po władzę nad całym krajem. W roku 522 Sigeryk wywołał awanturę na dworze, gdy ujrzał macochę w sukni swojej matki. Podenerwowany Zygmunt – według przekazu Grzegorz z Tours – za radą żony kazał dosypać synowi do wina środek nasenny. Kiedy Sigeryk zasnął, król polecił dwóm sługom obwiązać jego szyję serwetą, ciągnąć jej końce w przeciwnych kierunkach i udusić go. Czyn ten wywołał wielkie oburzenie w Burgundii, a Zygmunt musiał odbyć publiczną pokutę. Wyruszył na pielgrzymkę do klasztoru świętego Maurycego. Tam spędził wiele miesięcy poszcząc i modląc się. Dopiero wobec zbliżającej się wojny powrócił na dwór w Lyonie[3].
Śmierć Sigeryka stała się dla Teodoryka pretekstem do najechania Burgundii. W roku 523 Zygmunt przegrał wojnę z Ostrogotami; próbował ratować się ucieczką do klasztoru świętego Maurycego, gdzie szukał azylu. Tuż przed klasztorem, sprzymierzony z Teodorykiem król Franków Chlodomer, pochwycił Zygmunta wraz z żoną i dziećmi. Przez kilka miesięcy przetrzymywano ich w Orleanie. Tymczasem brat Zygmunta, Godomar, zgromadził wokół siebie resztki wojsk burgundzkich i nadal prowadził walkę przeciwko Ostrogotom i Frankom. W tej sytuacji Chlodomer, mimo próśb biskupa Awita, postanowił zgładzić Zygmunta, symbol oporu Burgundczyków. Rozkazał przewieźć całą rodzinę do podorleańskiej wioski Saint-Peravy-la-Colombe i wrzucić wszystkich do studni[4].
Kult
Tradycja zachowała w pamięci Zygmunta jako króla pobożnego. Chętnie porównywano go z królem Dawidem, który dopuścił się zbrodni, ale odpokutował swój grzech. Św. Grzegorz z Tours nazywa św. Zygmunta męczennikiem. Jako taki też odbiera cześć.
Relikwie
Ciało św. Zygmunta przeniesiono do kościoła opactwa św. Maurycego. Do dziś spoczywa ono tam w kosztownym i artystycznym sarkofagu. Część relikwii złożono w osobnym relikwiarzu, by je można było wystawić i nieść w czasie procesji. W wieku XIV i XV św. Zygmunt należał do najpopularniejszych świętych Europy, jako wzór cnót rządzących, i jako taki czczony przez domy królewskie Luksemburgów i Jagiellonów.
Szczególną czcią otacza św. Zygmunta diecezja płocka. W roku 1166 biskup Werner przywiózł do Płocka z Akwizgranu jako dar cesarza Fryderyka I część czaszki św. Zygmunta. Król polski Kazimierz III Wielki zamówił u złotników krakowskich kosztowną hermę – relikwiarz świętego Zygmunta, popiersie świętego, w którym umieszczono tę relikwię. Hermę zdobi diadem piastowski z XIII w., ozdobiony szafirami, rubinami i perłami.
Patronat
Św. Zygmunt jest patronem m.in. miasta Cremony, wzywanym przez wiernych jako orędownik podczas malarii i przepukliny[5], a w Polsce:
- parafii i kościoła w Częstochówce (Częstochowa)[6];
- parafii wojskowej w Jarocinie[7];
- parafii i kościoła w Kleszczelach[8];
- parafii i kościoła w Koźlu (Kędzierzyn-Koźle)[9];
- parafii i kościoła w Królewie[10];
- parafii i kościoła w Kraszewie[11];
- parafii i kościoła w Łosicach[12];
- parafii i kościoła w Opinogórze Górnej[13];
- miasta Płocka[5], płockiej parafii katedralnej[14] i kapituły katedralnej płockiej, która otrzymała od cesarza Maksymiliana w 1518, w czasie wizyty biskupa Erazma Ciołka, herb królów burgundzkich zawierający koronę burgundzką (stał się on herbem jurydyki Kamion należącej do Kapituły - obecnie dzielnica Kamionek w Warszawie). W bazylice płockiej ma osobną kaplicę;
- parafii i kościoła w Pniowie[15];
- kościoła w Rososze[16];
- parafii i kościoła w Siennie[17];
- parafii i kościoła w Słomczynie[18];
- parafii i kościoła na Starych Bielanach (Warszawa)[19];
- miasta Szydłowca[5], parafii, kościoła[20] i dekanatu;
- kaplicy Zygmuntowskiej na Wawelu (Kraków)[21];
- parafii i kościoła w Wawrzeńczycach[22];
- parafii i kościoła w Żelichowie[23];
- kościoła w Żukowie[24].
Jego wspomnienie obchodzone jest w rocznicę śmierci 1 maja[25] (w Polsce wspomnienie św. Zygmunta i imieniny są obchodzone 2 maja).
Ikonografia
W ikonografii atrybutem świętego jest studnia, w której został utopiony. Jest też przedstawiany w stroju królewskim w koronie i z berłem jako władca, albo rzadziej w czerwonym stroju i palmą męczeńską.
Zobacz też
Przypisy
- ↑ J.B. Bury, History of the Later Roman Empire. From the Death of Theodosius I to the death of Justianian, vol. 1, Mineola: Dover Publications, 1958, s. 463.
- ↑ B. H. Rosewein, Perennial Prayer at Agaune, Monks and Nuns, Saints and Outcasts, ed. L. K. Little, Sh. A. Farmer, taż, Ithaca: Cornell University Press, 2000, s. 39-40.
- ↑ Grzegorz z Tours: Historia Franków 3,5
- ↑ Grzegorz z Tours: Historia Franków 3,6
- ↑ a b c Św. Zygmunt I, król i męczennik , nasipatroni.pl .
- ↑ Historia Parafii św. Zygmunta w Częstochowie , www.swietyzygmunt.pl .
- ↑ Kalendarium Parafii św. Antoniego z Padwy w Jarocinie , franciszkanie-jarocin.pl .
- ↑ Zarys historyczny Parafii św. Zygmunta w Kleszczelach , Diecezja Drohiczyńska .
- ↑ Historia Parafii św. Zygmunta i Jadwigi Śląskiej w Koźlu , www.parafiakozle.pl .
- ↑ Historia Parafii Rzymskokatolickiej św. Zygmunta w Królewie , opoka.org.pl .
- ↑ Parafia św. Zygmunta w Kraszewie , parafia.com.pl .
- ↑ Historia Parafii św. Zygmunta Króla w Łosicach , Parafia pw. Św. Zygmunta Króla w Łosicach .
- ↑ Parafia św. Zygmunta w Opinogórze , www.facebook.com .
- ↑ Z dziejów Katedry Płockiej , www.katedraplock.pl .
- ↑ Historia Parafii św. Zygmunta w Pniowie , www.parafiapniow.pl .
- ↑ Parafia Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Będkowie , Archidiecezja Łódzka .
- ↑ Parafia św. Zygmunta w Siennie , Portal Diecezji Radomskiej, 20 lipca 2017 .
- ↑ Historia Parafii św. Zygmunta w Słomczynie , www.swzygmunt.knc.pl .
- ↑ Parafia św. Zygmunta w Warszawie (patron) , Parafia św. Zygmunta w Warszawie .
- ↑ Historia Parafii św. Zygmunta w Szydłowcu , parafia-szydlowiec.pl .
- ↑ Bolesław Przybyszewski, Katedra krakowska w XVIII stuleciu, Kraków: Archiwum i Biblioteka Krakowskiej Kapituły Katedralnej, 2012, ISBN 978-83-61793-08-3, (Biblioteka Kapitulna na Wawelu, t. 3).
- ↑ Parafia św. Marii Magdaleny i św. Zygmunta w Wawrzeńczycach , www.facebook.com .
- ↑ Historia Parafii św. Zygmunta w Żelichowie , parafiazelichow.pl.tl .
- ↑ Kościół św. Zygmunta w Żukowie , www.parafia-zukowo.pl .
- ↑ Antonio Borrelli: San Sigismondo. . (wł.).
Bibliografia
- Jerzy Świdziński, Święty Zygmunt – pierwszy król męczennik , Prawica.net, 20 czerwca 2007 .
- Święty Zygmunt, król i męczennik , Internetowa Liturgia Godzin (pol.).