Ardahan Okrugu
Ardahan Okrugu dünyasında farklı bakış açılarıyla yaklaşılabilecek çok çeşitli görüşler, bilgiler ve deneyimler bulunmaktadır. Ardahan Okrugu'den ister güncel bir konu, ister ilgili bir halk figürü veya tarihi bir olay olarak bahsediyor olalım, bunun toplumumuz üzerindeki önemini ve etkisini anlamak çok önemlidir. Bu makalede, Ardahan Okrugu ile ilgili farklı yönleri keşfederek onun farklı bağlamlardaki etkisini, kapsamını ve alaka düzeyini analiz edeceğiz. Eleştirel ve yansıtıcı bir yaklaşımla, anlayışımızı genişletmek ve yapıcı tartışmalar oluşturmak için Ardahan Okrugu'i çevreleyen farklı nüanslara ışık tutmaya çalışacağız.
| |||||||||||||||||||||||||||||||
Ardahan Okrugu (Rusça: Ардаганский округ; Gürcüce: არტაანის ოკრუგი), Rus İmparatorluğu'nun 1878-1918 yılları arasında Kars Oblastı'na bağlı bir idari bölümdü. Okrugun merkezi Ardahan kasabasıydı.
Tarihçe
Ardahan Okrugu, Rus İmparatorluğu'nun 93 Harbi sonrasında Ayastefanos Antlaşması ile Osmanlı İmparatorluğu'ndan aldığı Kars ve çevresindeki topraklarda 1878 yılında kurulmuştur. 1881 yılında okrugun sınırları değiştirildi. 1886 tarihli Rus nüfus tespitine göre Ardahan Okrugu, Ardahan, Göle, Poshov ve Çıldır kazalarından (uçastok) oluşuyordu.
Ardahan Okrugu, 1918 yılında Brest-Litovsk Barış Antlaşması sonucu tüm Kars Oblastı ile birlikte Osmanlı İmparatorluğu'na geri verildi. Bir süre sonra Ardahan okrugu Gürcistan Demokratik Cumhuriyeti sınırları içinde yer aldı. 7 Mayıs 1920'de imzalanan Moskova Antlaşması'yla Sovyet Rusya Ardahan Okrugu'nun Gürcistan'ın bir parçası olarak kabul etti. Kızıl Ordu'nun Gürcistan'ı işgali sırasında Ankara Hükümeti'nin verdiği ültimatom üzerine Gürcistan hükûmeti Ardahan Okrugu'ndan çekildi. 16 Mart 1921'de Sovyet Rusya ile Ankara Hükümeti arasında imzalanan Moskova Antlaşması'yla Ardahan Okrugu Türkiye'ye bırakıldı.
Demografi
1897 nüfus sayımına göre okrugun nüfusu 65,800'dü. Nüfusun %42,6'sını Türkler, %19.1'ini Kürtler, %12.0'sini Karapapaklar, %11.9'unu Rumlar, %6.6'sını Türkmenler, %3.0'ünü Ruslar ve %2.9'unu Ermeniler oluşturmaktaydı. Okrug merkezi Ardahan'ın nüfusu ise 4,142'ydi.
İdari bölümler
Kars Okrugu 1914 yılı itibarı ile Ardahan (Ардаганский), Göle (Гельский), Posof (Посковский) ve Çandır (Чандырский) olmak üzere dört bölüme (участок) ve bu bölümlerde toplam 14 kırsal okruga (сельский округ) ayrılmaktaydı.
Kaynakça
- ^ Candan Badem, Çarlık Yönetiminde Kars, Ardahan, Artvin, İstanbul, 2018, s. 110, ISBN 9786052100271.
- ^ "Демоскоп Weekly — Приложение. Справочник статистических показателей (Rusça)". 21 Şubat 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mayıs 2016.
- ^ Памятная книжка и Адрес-календарь Карсской области на 1914 год (Rusça)[ölü/kırık bağlantı]