Artdamaksıl ünsüz
Günümüz dünyasında Artdamaksıl ünsüz geniş bir kitlenin sürekli ilgisini çeken bir konu haline geldi. Toplum üzerindeki etkisi, belirli bir zamandaki ilgisi veya belirli alanlardaki etkisi olsun, Artdamaksıl ünsüz akademisyenlerin, profesyonellerin ve meraklıların dikkatini çekti. Önemi yadsınamaz ve günlük yaşamın farklı alanlarında varlığı hissedilmektedir. Bu makalede, Artdamaksıl ünsüz'in etkisini daha ayrıntılı olarak inceleyeceğiz ve bugünkü anlamını daha iyi anlamak için farklı yönlerini analiz edeceğiz.
Artdamaksıl ünsüzler, eklemleme yerinin yumuşak damak olduğu ünsüzlerdir. Eklemleme sürecinde dilin arka kısmı yumuşak damağa değdirilir.
Damağın genişliğinden ve dilin arka kısmının pek hassas bir şekilde hareket edemediğinden dolayı artdamaksıl ünsüzler süreki ünsüz benzeşmesi geçirirler; hemen öncesi veya sonrasındaki ünlü seslerin özelliklerine dayalı olarak, artdamaksıl bir sesbirimin eklemlendiği süreçte dilin arka kısmı öne veya arkaya doğru alınır.[1] Örneğin, bir ön ünlünün hemen öncesinde yer alan artdamaksıl bir ünsüz eklemlenirken dilin arkası çoğunlukla öne (yani sert damağa) doğru alınır; bir arka ünlünün hemen öncesinde yer alan artdamaksıl bir ünsüz ise çoğunlukla arkaya (yani küçük dile) doğru alınır.
Örnekler
Uluslararası Fonetik Alfabe'ye (IPA) çevrilmiş artdamaksıl ünsüzler şunlardır:
| IPA | Tanım | Örnek | |||
|---|---|---|---|---|---|
| Dil | Ortografi | IPA | Anlam | ||
|
Artdamaksıl genizsil ünsüz | İngilizce | ring | 'çalma(k), çınlama(k), halka, yüzük' | |
|
Ötümsüz artdamaksıl patlamalı ünsüz | İngilizce | skip | 'atlamak' | |
|
Ötümlü artdamaksıl patlamalı ünsüz | İngilizce | get | 'al, almak' | |
|
Ötümsüz artdamaksıl sürtünmeli ünsüz | Almanca | Bauch | 'göbek, karın' | |
|
Ötümlü artdamaksıl sürtünmeli ünsüz | Yunanca | γάτα | 'kedi' | |
|
Ötümsüz dudaksıl-artdamaksıl sürtünmeli ünsüz | İngilizce | which | 'hangi' | |
|
Ötümlü artdamaksıl sürtünmesiz ünsüz | İspanyolca | pagar | 'ödemek' | |
|
Ötümlü artdamaksıl yansürtünmesiz ünsüz | Wahgi | aʟaʟe | 'başı dönen' | |
|
Ötümlü dudaksıl-artdamaksıl sürtünmesiz ünsüz | İngilizce | witch | 'cadı' | |
| kʼ | Artdamaksıl dışgırtlaksıl patlamalı ünsüz | Arçince | кӀан | 'alt' | |
|
Ötümlü artdamaksıl içpatlamalı ünsüz | Sindhî | g̈əro/ڳرو | 'ağır' | |
Kaynakça
- ^ Stroud, Kevin (August 2013). "Episode 5: Centum, Satem and the Letter C | The History of English Podcast". The History of English Podcast. 24 Ağustos 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ocak 2017.