Günümüzde Avrupa Komşuluk Politikası dünya çapında birçok insanın dikkatini çeken yinelenen bir temadır. Ortaya çıkışından bu yana tartışmalara ve çekişmelere yol açarak kendisini kamuoyunun gündeminde kilit bir nokta olarak konumlandırdı. Avrupa Komşuluk Politikası'e olan ilgi arttıkça onun birçok yönünü ve sonuçlarını anlama ihtiyacı da artar. Bu makalede, Avrupa Komşuluk Politikası'in çeşitli boyutlarını inceleyeceğiz, farklı alanlardaki etkisini analiz edeceğiz ve günümüzdeki önemine dair eksiksiz bir genel bakış sunacağız.
Avrupa Komşuluk Politikası - ENP (İngilizce: The European Neighbourhood Policy), Avrupa Birliği'nin (AB) dış politika programı olarak Avrupa Komisyonu tarafından 12 Mayıs 2004'te strateji belgesinde takdim edilmiştir. Bu programın stratejik hedefi Avrupa'nın sınırlarında olan ülkelerle dostluk ilişkileri kurmak ve bu ülkelerde istikrarın oluşturulmasına destek vermektir.
Avrupa komşuluk politikasının devamı olarak 2008 yılında Akdeniz İçin Birlik ve 2009'da, Doğu Ortaklığı kuruldu.
Avrupa Komisyonu ve komşu ülkeler tarafından hazırlanan eylem planları ve ilerleme raporları ENP'nin temel araçlarıdır. ENP'nin temel unsurları AB ile AB üyeliğine aday olmayan ülkeler arasında ekonomik, politik ve kültürel iş birliğidir. Bu şekilde, AB üyeliğine aday olmayan ülkeler, AB ile daha güçlü bir bağlantı kurarak, politikalarını, ekonomilerini ve toplumlarını modernleştirmek için AB'den destek alırlar.
Ağustos 2002'de Avrupa Komisyonu tarafından "Büyük Avrupa - Komşuluk: Doğu ve Güney Komşu ülkeleri ile AB ilişkileri için yeni bir çerçeve" başlıklı bir bildiri hazırlandı. Bununla Avrupa Komşuluk Politikasının temeli atıldı.
Avrupa Komşuluk ülkeleri sırasına Doğu Avrupa'da Ukrayna, Belarus, Moldova, Güney Kafkasya'da Azerbaycan, Gürcistan ve Ermenistan ve Akdeniz bölgesinden Fas, Cezayir, Tunus, Libya, Mısır, İsrail, Filistin Toprakları, Ürdün, Lübnan ve Suriye yer almaktadır.
Rusya'nın AB'ye komşu ülke olmasına rağmen, bu ülkeyle ilişkiler Avrupa Komşuluk politikasına dahil edilmeden, ayrılıkda „European Union-Russia Common Spaces“ çerçevesinde kurulmuştur.
Avrupa Komşuluk Politikasının hedefi üyelik perspektifi olmayan komşu ülkelerle ekonomik, politik ve kültürel iş birliği kurarak, bu ülkelerle AB arasında güçlü bir bağlantı yaratmak ve gelecekte yaşana bilecek mümkün kopmaları önlemektir. Avrupa Komşuluk Politikasında ülkelere AB üyeliği perspektifi sunulmamıştır.
AB tarafından Avrupa Komşuluk Politikasıyla ilgili çalışmalar Avusturyalı politikacı Johannes Hahnın sorumluluğunu yürüttüğü Avrupa Komşuluk Politikası ve Genişleme Müzakereleri Komisyonu tarafından yürütülmektedir.