Azerice (İran dili)

Günümüz dünyasında Azerice (İran dili), insanların yaşamlarında giderek daha önemli hale geldi. Kişisel, profesyonel veya sosyal düzeyde Azerice (İran dili), günlük çalışma şeklimizi önemli ölçüde etkiledi. Etkileri o kadar geniş ve çeşitlidir ki yaşamlarımız üzerindeki etkisini göz ardı etmek imkansızdır. Bu makalede Azerice (İran dili)'in farklı yönlerini keşfederek toplum üzerindeki etkisini, zaman içindeki gelişimini ve gelecekteki rolünü analiz edeceğiz. Hiç şüphe yok ki, Azerice (İran dili) dikkatimizi ve üzerinde düşünmeyi hak eden bir konudur çünkü yaşadığımız gerçeklikte varlığı yadsınamaz.

Azerice (İran dili)
Telaffuzآذری Āḏarī
BölgeKuzeybatı İran ve Arran
Ölü dil1100–1600
Dil ailesi
Dil kodları
ISO 639-3none
Glottologadha1238  Adhari

Azerice (Farsça: آذری Āḏarī) Kuzeybatı İran dillerine mensup olduğuna inanılan ölü dil. Dilin kalıntısı olarak aralarında türlü benzerliklerin olduğu saptanan Tatça, Talışça ve Zazaca ve lehçeleri gösterilmektedir. "Gerçek Azerice"yi Farsçanın bir lehçesi olarak kabul eden İran tarihçisi Ahmed Kesrevi gibi diğer bazı bilim adamları da (V.V. Bartold, V.F. Minorski, B.V. Miller, C. Fagih, M. Mashkur, A. Karang, A. Kavyanpur, A. Dehgani, M. Murtazavi, Z. Safa) Azerice adında geçmişte bir İran dilinin yaşamış olduğunu, ancak zamanla baskın unsur olan Türk dilinin Azericenin yerini aldığını savunmaktadırlar.

Konuşucuları

İranın Kuzeybatısındaki İjrudun Halab köyünde 1960'lı senelerde yapılan bir görüşmeye göre bu dile sâdece dedelerinin hâkim olduklarını belirtmişlerdir.

Karşılaştırmalar

Azerice ve bazı dillerin karşılaştırılması aşağıda verilmiştir.

Azerice (İran dili) Zazaca Farsça Kürtçe Talişçe Azerice (Türk dili)
berz berz boland bilind barz yüksək
herz erz hêl hil şodəy atmaq
sor ser sal sal sor il/günəş
dêl zerri dêl dil dıl ürək
hre hire se sê do üç
des des dah deh da on

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ Yarshater, E. "AZERBAIJAN vii. The Iranian Language of Azerbaijan". Encyclopædia Iranica. 11 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mayıs 2012. 
  2. ^ "The Ancient Language of Azarbaijan, by B.W. Henning". Erişim tarihi: 20 Kasım 2014. 
  3. ^ Hammarström, Harald; Forkel, Robert; Haspelmath, Martin, (Ed.) (2017). "Adhari". Glottolog 3.0. Jena, Germany: Max Planck Institute for the Science of Human History. 
  4. ^ Сумбатзаде А.С. "Азербайджанцы -- этногенез и формирование народа"
  5. ^ Алиев Играр. "Очерк истории Атропатены"
  6. ^ Б.В.Хеннинг Древний язык Азербайджана
  7. ^ Миллер Б.В. К вопросу об языке населения Азербайджана до отуречения этой области
  8. ^ Al Mas'udi, Kitab al-Tanbih wa-l-Ishraf, De Goeje, M.J. (ed.), Leiden, Brill, 1894, pp. 77-8. “There are, then, different languages such as Pahlavi, Dari, Azari, as well as other Persian languages”
  9. ^ Encyclopaedia Iranica. Azari, the Old Iranian Language of Azerbaijan
  10. ^ Lazard, Gilbert 1975, “The Rise of the New Persian Language”. “Azarbaijan was the domain of Adhari, an important Iranian dialect which Masudi mentions together with Dari and Pahlavi”
  11. ^ Professor Ighrar Aliyev. The History of Aturpatakan.
  12. ^ Ahmet Kasrevi. «Azeri ya zebane bastane Azerbaygan»
  13. ^ "Talysh - Orientation". everyculture.com. 17 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mayıs 2012. 
  14. ^ "Glottolog - Family Zaza". 6 Kasım 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Aralık 2021. 
  15. ^ "AZERBAIJAN vii. The Iranian Language of Azerbaijan". Encyclopædia Iranica. 17 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mayıs 2012. 
  16. ^ "AZERBAIJAN vii. The Iranian Language of Azerbaijan". 11 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mayıs 2012. 
  17. ^ Source: Paul, Ludwig. (1998) "The Position of Zazaki Among West Iranian languages."
Enciclo
Wikious
Sapientia
Scientia
Boobota
Anandapedia
Sagapedia
Wikithot