Batı Bosna Özerk Bölgesi Halk Savunması konusu son zamanlarda büyük ilgi gören ve tartışmalara yol açan bir konudur. Farklı yaklaşım ve bakış açılarıyla Batı Bosna Özerk Bölgesi Halk Savunması, çeşitli bilgi alanlarında tartışma ve araştırma konusu olmuştur. Batı Bosna Özerk Bölgesi Halk Savunması, toplum üzerindeki etkisinden bireysel düzeydeki etkilerine kadar akademisyenlerin, uzmanların ve sıradan insanların dikkatini çekti. Bu makalede, Batı Bosna Özerk Bölgesi Halk Savunması ile ilgili farklı yönleri keşfedeceğiz, alaka düzeyini analiz edeceğiz ve olası sonuçlarını çözeceğiz. Ek olarak, bu önemli konuya kapsamlı bir bakış sunarak Batı Bosna Özerk Bölgesi Halk Savunması'in mevcut durumu nasıl şekillendirdiğini ve şekillendirmeye devam edeceğini inceleyeceğiz.
| Batı Bosna Özerk Bölgesi Halk Savunması | |
|---|---|
| Narodna odbrana Zapadne Bosne | |
| Etkin | 1993–1995 |
| Ülke | |
| Tipi | Paramiliter |
| Büyüklük | 10,000[1][2] (4,000–5,000[3] aktif) |
| Karargâh | Velika Kladuša |
| Slogan | Živio Babo! |
| Savaşları | Bosna Savaşı
|
| Komutanlar | |
| Başkomutan | Fikret Abdić |
| Kurmay başkanı | Hasib Hodžić[4] |
| Nişanlar | |
| Kimlik sembolü | |

Batı Bosna Özerk Bölgesi Halk Savunması (Sırp-Hırvatça: Narodna Odbrana Zapadne Bosne, NOZB) Yugoslav Savaşları'ndan birisi olan Bosna Savaşı'nda (1992-1995) savaşan Fikret Abdić tarafından kurulan ve yönetilen bir paramiliter birimdi. Batı Bosna Özerk Bölgesi'nin (APZB) fiilî ordusu olarak görev yapmıştır.
Batı Bosna Özerk Bölgesi Halk Savunması'nın yapısı:[1][2]
Ana madde: Boşnaklar Arası Savaş
12 Haziran 1992 tarihinden 5 Ağustos 1995 tarihine kadar NOZB,[5] Sırp Cumhuriyeti ve Krayina Sırp Cumhuriyeti'nin desteğiyle 5. Kolordu'ya ve Hırvat kuvvetlerine karşı savaşmıştır. Saraybosna Araştırma ve Dokümantasyon Merkezi, kuşatma altındaki topluluklar olan Bihaç, Bosanska Krupa, Cazin ve Velika Kladuşa'da 1991'den 1995'e kadar 4.856 kişinin öldürüldüğünü veya kaybolduğunu tespit etti.[6] APZB, Fırtına Harekâtı sırasında tamamen ortadan kaldırıldı.[7]
2 Haziran 1994 tarihinde Atif Dudakoviç komutasındaki 5. Kolordu,[8] Batı Bosna Özerk Bölgesi topraklarına saldırıp toprakları ele geçirdi ve Fikret Abdiç güvenlik için Zagreb'e kaçtı.[9] Fikret Abdiç'e bağlı yaklaşık 40.000 Boşnak, Krayina Sırp Cumhuriyeti'ne kaçtı.[10] Savaş, Bosna-Hersek Cumhuriyeti Ordusu için büyük bir zafer oldu. Ordu, Abdiç'in kuvvetlerini yenerek Sırp kuvvetlerini Bihaç'tan çıkardı ve Batı Bosna'yı geçici olarak ortadan kaldırdı.
4 Kasım 1994 tarihinde Franko Simatović [11][12] ve Jovica Stanišić'in [11][12] komutasındaki Sırplar, Bosna kuvvetlerine karşı bir karşı saldırı düzenledi ve saldırı Batı Bosna Özerk Bölgesi'nin yeniden kurulduğu bir Sırp zaferiyle sonuçlandı. Batı Bosna Özerk Bölgesi, kilit müttefiki Sırp Krajina Cumhuriyeti'nin düşüşüne ve ardından savaşın sonuna kadar varlığını sürdürdü.
2013 yılında Bosna-Hersek Anayasa Mahkemesi, eski NOZB askerlerinin haklarını Bosna-Hersek Cumhuriyeti Ordusu ve Hırvat Savunma Konseyi üyelerinin haklarıyla eşitleyen bir karar yayınlamıştır.[13]