Bugün Borneo dünya çapında milyonlarca insanın dikkatini çeken bir konu. Teknolojinin ve küreselleşmenin ilerlemesiyle birlikte Borneo günlük hayatımızın temel bir unsuru haline geldi. Borneo, toplum üzerindeki etkisinden küresel ekonomiye etkisine kadar derinlemesine incelenmeyi hak eden bir konudur. Bu makale aracılığıyla Borneo'in birçok yönünü inceleyerek geçmişini, mevcut önemini ve geleceğe yönelik projeksiyonunu inceleyeceğiz. Şüphesiz Borneo evrensel ilgi uyandıran, farklı alan ve disiplinlerde tartışma ve yansıma yaratmaya devam eden bir konudur.
Borneo | |
---|---|
Coğrafya | |
Bölge | Güneydoğu Asya |
Koordinatlar | |
Denizi | Güney Çin Denizi, Sulu Denizi, Java Denizi, Selebes Denizi |
Yüzölçümü | 743,330 km2 |
Zirve | Kinabalu dağı |
Siyasi | |
Adadaki ülke(ler) | |
Demografi | |
Nüfus | 16,000,000 |
Nüfus yoğunluğu | 22 kişi/km2 |
Borneo yüzölçümü açısından dünyanın en büyük üçüncü adasıdır. Güneydoğu Asya'da bulunur ve Endonezya, Malezya ve Brunei tarafından paylaşılmıştır.
Borneo adı adaya ilk olarak Hollandalı kâşifler tarafından verilmiş olup Batı'da da yaygın olarak kullanılmaktadır. Ada, Endonezya'da Kalimantan adı ile bilinirken, Malezya'da Doğu Malezya olarak adlandırılmaktadır.
Dünyanın en büyük yer altı nehir koridoru burada bulunmaktadır.
Çok çeşitli hayvan ve bitki türlerini barındıran yağmur ormanlarıyla ünlüdür. "Rafflesia" isimli dünyanın en büyük çiçeği Borneo adasında yaşar. 3 milyon yarasaya ev sahipliği yapan Geyik Mağarası da Borneo'dadır. Dünyanın en küçük fil türü olan Borneo filleri bu bölgeye özgüdür.
Adada yaşayan ve bazıları endemik olan hayvan türleri şunlardır: Uzun burunlu maymun, Borneo orangutanı, Borneo cüce fili, boynuzgaga, cüce yalıçapkını, Atlas güvesi, fener böceği, Borneo bulutlu parsı.
Ada birçok isimle bilinir. Uluslararası olarak, keşif çağında 16. yüzyılda Brunei Krallığı ile Avrupa temasından kaynaklanan Borneo olarak bilinir ve yaklaşık 1601 antik haritasında Brunei şehrinin Borneo olarak adlandırıldığı ve tüm adanın da Borneo olarak adlandırıldığı çok açıktır. Brunei adı muhtemelen "su" anlamına gelen Sanskritçe váruṇa (वरुण) kelimesinden veya hindu yağmur tanrısı Varuna'dan türemiştir.
Yerel halk buna Klemantan veya Kalimantan diyordu, Sanskritçe Kalamanthana kelimesinden türemiştir ve muhtemelen sıcak ve nemli tropikal havasını tanımlamak için "yanan hava" anlamına gelir. Endonezyalı tarihçi Slamet Muljana, Kalamanthana isminin Sanskritçe kala (zaman veya mevsim) ve manthana (çalkalama, yanma veya sürtünme ile ateş oluşturma) terimlerinden türetildiğini öne sürüyor, muhtemelen havanın sıcaklığını tanımlıyor.
Daha önceleri ada başka isimlerle biliniyordu. 977'de Çin kayıtları, Borneo'ya atıfta bulunmak için Bo-ni terimini kullanmaya başladı. 1225'te Çinli resmi Chau Ju-Kua (趙汝 适) tarafından da bahsedildi. Majapahit saray şairi Mpu Prapanca tarafından 1365 yılında yazılan Cava el yazması Nagarakretagama, adadan Tanjungpura Krallığı adası anlamına gelen Nusa Tanjungnagara olarak bahsetmiştir. Bununla birlikte, aynı el yazması, Barune (Brunei) ve adadaki diğer devletlerden de bahsetti.
Endonezya coğrafyası ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
Ada ya da takımada ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |