Bu makalede, çeşitli çalışma alanlarını etkileyen ve genel olarak akademik toplulukta ve toplumda geniş ilgi uyandıran, günümüzde büyük önem taşıyan bir konu olan Hürriyet Misakı'i inceleyeceğiz. Hürriyet Misakı, farklı olayların işleyişini tarihsel, bilimsel, sosyal veya kültürel açıdan anlamak için çok önemli bir noktayı temsil eder. Ayrıntılı analiz yoluyla, Hürriyet Misakı'in ilgili her yönünü inceleyeceğiz, sonuçlarını, zaman içindeki gelişimini ve bu zorluğun üstesinden gelmek için olası çözümleri veya yaklaşımları keşfedeceğiz. Bu makale, bu önemli konu hakkında bilgi sağlamak ve bilinçli bir tartışma oluşturmak amacıyla Hürriyet Misakı hakkında kapsamlı, eleştirel ve yansıtıcı bir vizyon sunmayı amaçlamaktadır.
Hürriyet Misakı, Demokrat Parti'nin 7 Ocak 1947 tarihli Birinci Büyük Kongresinde kabul edilen ve çok partili döneme geçilmesine rağmen halen tek parti dönemi uygulamalarının devam ettiği yönündeki eleştirileri içeren rapordur.
Türkiye'de daha önce de çok partili sistem denemeleri olmuş ancak yeni kurulan partiler kongre düzenleyecek kadar uzun süreli olmamıştır. 7 Ocak 1946'da kurulan DP'nin 7 Ocak 1947 tarihli Birinci Büyük Kongresi, Türkiye'de bir muhalefet partisinin düzenlediği ilk büyük kongredir. Bu yönüyle kongre Türkiye'de çoğulcu demokrasi ve farklı görüşlerin siyasi katılımı açısından önem taşımaktadır. Ayrıca bu kongre, çoğulcu katılım ve gizli oy-açık tasnif gibi uygulamaları sebebiyle Türkiye'de yapılan ilk demokratik parti kongresi özelliğini taşımaktadır.
Kongrede İbrahim Ethem Menderes'in önerisiyle "Ana Davalar Komisyonu" kurulmuş ve Adnan Menderes'in başkanlık ettiği komisyonda seçim kanunu, idarenin tarafsızlığı, devlet başkanlığı ile parti başkanlığının ayrılması, anayasa aykırı olan kanunların kaldırılması konuları tartışılmıştır. Üç madde halinde bir raporda şu konularda görüş birliğine varılmıştır:
İktidar ve muhalefet partisi arasında gerginliğin artması sonucu Cumhurbaşkanı İsmet İnönü liderliğinde başbakan Recep Peker ve DP lideri Celâl Bayar ile bir toplantı gerçekleşmiş ve 12 Temmuz Beyannamesi olarak bilinen mutabakat ile yaşanan siyasi kriz aşılmak istenmiştir.
Öte yandan, hazırlanan bu rapor Türkiye'de Cumhurbaşkanının tarafsızlığı ve muhalefet partilerinin de diğer partiler ile eşit muamele görmesi konularını tartışarak Türkiye'de demokrasinin gelişmesine katkı sağlamıştır.