Saab JAS 39 Gripen'in insanların hayatında önemli bir etkiye sahip olması nedeniyle günümüzün en önemli konularından biri olduğu söyleniyor. Öğrenci, profesyonel, sanatsever ya da teknoloji uzmanı olmanızın bir önemi yok, Saab JAS 39 Gripen şüphesiz sizi ilgilendiren bir konu. Bu makalede, tarihinden modern toplumdaki önemine kadar Saab JAS 39 Gripen'in farklı yönlerini ele alacağız. Konunun kapsamlı bir görünümünü sağlamak amacıyla Saab JAS 39 Gripen'i çevreleyen çeşitli görüş ve bakış açılarını da inceleyeceğiz. Kendinizi Saab JAS 39 Gripen'in büyüleyici dünyasına kaptırmaya ve onun günümüz dünyası üzerindeki etkisini keşfetmeye hazır olun!
JAS 39 Gripen | |
---|---|
Türü | Çok Maksatlı |
Ulusal köken | İsveç |
Üretici | Saab |
İlk uçuş | 9 Aralık 1988 |
Hizmete giriş | 1 Kasım 1997 |
Durumu | Etkin hizmette |
Ana kullanıcı | İsveç Hava Kuvvetleri |
Diğer kullanıcılar | Güney Afrika Hava Kuvvetleri Çek Cumhuriyeti Hava Kuvvetleri Macaristan Hava Kuvvetleri Brezilya Hava Kuvvetleri |
Üretim sayısı | 235 |
Birim maliyeti | US$ 40-60 milyon |
Saab JAS 39 "Gripen" İsveç uzay ve havacılık şirketi Saab tarafından üretilen hafif tek motorlu çok maksatlı savaş uçağıdır. İsveç hava kuvvetlerindeki Saab 35 Draken ve 37 Viggen uçaklarının yerini alması için tasarlanmıştır. Uçak şu anda İsveç, Çek Cumhuriyeti, Macaristan, Güney Afrika ve Brezilya hava kuvvetlerinin hizmetindedir.
Dizaynında performans, etkinlik ve hava muhaberelerinde hayatta kalma özellikleri öne çıkmıştır. JAS'ın açılımı şöyledir. Jakt (hava-hava), Attack (hava-yer) ve Spaning (gözetleme). İsveç'in F-16 veya F/A-18 alımı yerine üretmeyi tercih ettiği bir uçaktır.
Eurofighter ve Rafale uçakları bu uçağın aerodinamiği temel alarak geliştirilmiştir. Programlanabilir aviyonikleri ve Elektronik savaş kitleri uçağın standard ekipmanlarındandır. Çok kısa pistlerden kalkabilir. Hatta ilginç olarak sivil karayollarına bile iniş yapabilir. Yerdeyken yakıt aktarımı ve silah yenileme prosedürü 10 dakikada 5 kişilik ekiple tamamlanabilir. Uçağın önemli bir özelliği ise 45 milyon dolarlık fiyatıdır ve Eurofighter ve Rafale gibi uçaklarla kıyaslandığında bu rakam oldukça ekonomiktir.
Saab 39 Gripen, 1988 yılında ilk uçuşunu gerçekleştirdi ve 1996 yılında İsveç Hava Kuvvetlerinde JAS 39 adı ile aktif hizmete girdi. Gripen, isveç hava kuvvetlerinin çok rollü savaş uçağı olarak tasarlanmış ilk uçaktır. JAS, kısaltmasını bu özelliğinden almaktadır. JAS, jakt, attack ve spaning kelimelerin kısaltmasıdır. Bu sözcükler İsveççede avcı, saldırı ve keşif demektir. Avcı, bombardıman ve keşif rollerini temsil eder.
Gripen'in geliştirilmesinde, uçağın her üç rolde de ödün vermeden mükemmel şekilde çalışması İsveç makamlarının bir isteğiydi. Sadece bir uçak modeli kullanmak ve aynı zamanda önceki savaş uçağı türlerine göre daha düşük satın alma ve bakım maliyetleriyle birinci sınıf bir uçak almak istediler. Aslında, nesilden nesile daha önce büyüyen maliyet eğrisi kırıldı.
Gripen uçağı 800 metre gibi oldukça kısa pistlere iniş yapabilir ve bu uzunluktaki pistlerden havalanabilir. Bu pistler özel gereksinimler içermez. Bu yüzden yeterli uzunluktaki karayolları ve bombalanan havalimanları iniş kalkış işleri için uygundur. Bu özellik tesadüfi değildir. İsveç Hava Kuvvetleri tarafından yapılan tavsiyeler üzerine uçak tasarlanırken dikkat edilen en önemli unsurlardan biridir.
Gripen'in ilk modelleri JAS 39 A/B olarak adlandırılır. Tek koltuklu versiyon için A ve 2 koltuklu versiyon için B kullanılır. Daha sonra Gripen C/D adı verilen versiyonlar geliştirildi. Bu versiyonlar NATO standartlarına uygun hale getirilmiştir ve diğer özelliklerin yanı sıra yakıt ikmali yapılabilirler.
Gripen Next Generation projesi, eski modellerin kötü yanlarını kapatıp yeni modeller geliştirmek için 2000'li yıllarda başlatıldı. Yapılan çalışmaların ardından 2016 yılında SAAB tarafından JAS 39 modelinin güncellenmiş yeni sürümü Gripen E duyuruldu. Gripen E versiyonunun 2018 yılında uçuşa hazır olacağı ve birçok yenilik sunacağı da aynı sunumda açıklandı. Bu yenilikler arasında, AESA radarı, daha güçlü motor, önemli ölçüde daha uzun menzil gibi biçok özellik bulunmaktaydı.
Gripen E, 15 Haziran 2017'de Saab'ın Linköping, İsveç'teki tesislerinde ilk uçuşunu gerçekleştirdi. Saab tarafından 30 Ağustos 2022 tarihinde yapılan açıklamada, firmanın geliştirdiği Gripen E modeli ile Meteor görüş ötesi havadan havaya füzesi (Beyond Visual Range Air-to Air Missile - BVRAAM) demesinin başarı ile gerçekleştirildiği duyuruldu.
Veri kaynağı Saab Gripen, Saab, and Aviation Week.
Genel özellikler
Performans
Mühimmat
Aviyonik