Bu yazıda Uygur Pinyin yazısı'i farklı açılardan ve perspektiflerden inceleyeceğiz. Uygur Pinyin yazısı, tarih boyunca tartışma ve yansıma konusu olmuş, çelişkili görüşlere yol açmış, hem uzmanların hem de hayranların ilgisini çekmiş bir konudur. Bu anlamda, Uygur Pinyin yazısı'in çeşitli boyutlarına değineceğiz, toplum üzerindeki etkisini, akademik alanla ilgisini, popüler kültür üzerindeki etkisini ve diğer yönlerini analiz edeceğiz. Bu araştırma aracılığıyla, Uygur Pinyin yazısı'in anlamını, sonuçlarını ve çağdaş gerçeklikteki yerini derinlemesine inceleyen kapsamlı bir vizyon sunmayı amaçlıyoruz.
Uygur Pinyin yazısı (Uygurca: ئۇيغۇر يېڭى يېزىقى, Uyghur yëngi yëziqi), 1965-1982 yılları arasında Çin'de Uygurcanın yazımı için kullanılmış Pinyin ve Yañalif temelli Latin alfabesidir. 1982 yılında yerine modern Uygur Arap yazısının getirilmesiyle kullanımdan kaldırılmıştır.
| A a | B b | C c | D d | E e | F f | G g | H h |
| I i | J j | K k | L l | M m | N n | O o | P p |
| Q q | R r | S s | T t | U u | V v | W w | X x |
| Y y | Z z | Ƣ ƣ | Ⱨ ⱨ | Ⱪ ⱪ | Ə ə | Ɵ ɵ | Ü ü |
| Ⱬ ⱬ | ng | Zh zh | Ch ch | Sh sh |
Uygur Pinyin yazısı harflerinin Uygurcanın yazımında kullanılan diğer alfabelerdeki karşılıkları aşağıdaki tabloda gösterilmiştir.
| Arap | Kiril | Pinyin | Latin | OTA | Takribî Türkçe ses değeri | IPA | Arap | Kiril | Pinyin | Latin | OTA | Takribî Türkçe ses değeri | IPA | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ئا | A a | A a | A | [a] | ق | Қ қ | Ⱪ ⱪ | Q q | K (gırtlaktan) | [q] | ||||
| ئە | Ә ә | Ə ə | E e | Ä ä | E (açık) | [æ] | ك | К к | K k | K | [k] | |||
| ب | Б б | B b | B | [b] | ڭ | Ң ң | NG ng | Ñ ñ | nğ (artdamaksıl N) | [ŋ] | ||||
| پ | П п | P p | P | [p] | گ | Г г | G g | G | [ɡ] | |||||
| ت | Т т | T t | T | [t] | ل | Л л | L l | L | [l] | |||||
| ج | Җ җ | J j | J j | C c | C | [ʤ] | م | М м | M m | M | [m] | |||
| Zh zh | ||||||||||||||
| چ | Ч ч | Q q | Ch ch | Ç ç | Ç | [ʧ] | ن | Н н | N n | N | [n] | |||
| Ch ch | ||||||||||||||
| خ | Х х | H h | X x | H (hırıltılı) | [x] | ھ | Һ һ | Ⱨ ⱨ | H h | H | [h] | |||
| د | Д д | D d | D | [d] | ئو | О о | О о | O | [o] | |||||
| ر | Р р | R r | R | [r] | ئۇ | У у | U u | U | [u] | |||||
| ز | З з | Z z | Z | [z] | ئۆ | Ө ө | Ɵ ɵ | Ö ö | Ö | [ø] | ||||
| ژ | Ж ж | Ⱬ ⱬ | Zh zh | J j | J | [ʒ] | ئۈ | Ү ү | Ü ü | Ü | [y] | |||
| س | С с | C c | S s | S | [s] | ۋ | В в | V v | W w | V v | V | [v] | ||
| S s | W w | W w | [w] | |||||||||||
| ش | Ш ш | X x | Sh sh | Ş ş | Ş | [ʃ] | ئې | Е е | E e | Ë ë | E e | E (kapalı) | [e] | |
| Sh sh | ||||||||||||||
| غ | Ғ ғ | Ƣ ƣ | Gh gh | Ğ ğ | Ğ | [ʁ] | ئى | И и | I i | İ i | İ veya I | [i] | ||
| I ı | [ɨ] | |||||||||||||
| ف | Ф ф | F f | F | [f] | ي | Й й | Y y | Y | [j] | |||||
Uygur Kiril alfabesi ek olarak iki harfe sahiptir, ki bunlar iki sesin birleşimidir. Bunlar aşağıda Arap, Pinyin ve Latin alfabelerindeki eşdeğeriyle gösterilmiştir.
| Kiril | Arap | Pinyin | Latin |
|---|---|---|---|
| Ю ю | يۇ | yu | |
| Я я | يا | ya | |