Mandlowy bom (Prunus dulcis) | |
systematika | |
---|---|
Domena | Eukaryoty |
Swět | Rostlinstwo |
nadwótrěd: | Semjenicy (Spermatophyta) |
wótrěd: | Pókšyty semjenjak (Magnoliophyta) |
klasa: | Rosopsida |
pódklasa: | (Rosidae) |
pórěd: | (Rosales) |
swójźba: | Róžowe rostliny (Rosaceae) |
pódswójźba: | (Amygdaloideae) |
rod: | Prunus |
družyna: | Mandlowy bom |
wědomnostne mě | |
Prunus dulcis | |
(Mill.) D. A. Webb | |
Mandlowy bom (Prunus dulcis) jo kerk abo bom ze swójźby rožowych rostlinow. Jogo płod jo mandel.
Mandlowy bom dośěgnjo wusokosć wót 3 až do 10 m. Wótergi jo jano kerk.
Krona jo kulojta až šyroko roznogata.
Łopjena su owalne až dłujkojśe-lancetojte a dośěgnu dłujkosć wót 5 až do 12 cm. Jich wogonki dośěgnu dłujkosć wokoło 2 cm a njasu na bazy někotare załzy.
Kwiśo wót měrca až do apryla. Swětłorožojte abo běłe kwiśonki se pśed łopjenjami jawje a dośěgnu pśeměr wót 3 až do 5 cm. Wóni stoje pó pěśoch až pó šesćoch w promjenjach.
Płone, jajojte, zelene, filcojśe kósmate płody wopśimjeju słabje brozdźonu packu ze śańkej škórpiznu. Wóni dośěgnu dłujkosć wót 3 až do 6 cm. Jich płodowe měso jo suche a packa jo wjelgin twarda.
Eksistěruju górke a słodke mandle, pśi tom górke mandle wopśimjeju až do 8 % amygdalina. Z amygdalina módrikowa kisalina nastanjo, tak až wjelika tšocha jo wjelgin gadojte.
Z mandlow se mandlowy wólej a zgromadnu z cukorom a aromatiskimi maśiznami marcipan gótowujotej. Mimo togo wopśimjeju mineralne maśizny.
Rosćo na njesolonych, pśepušćatych zemjach.
Toś ten nastawk jo hyšći zarodk wó botanice. Móžoš pomagaś jen dalej redigěrowaś. K tomu klikń na «wobźěłaś».
Jolic eksistěrujo w drugej rěcy juž wěcej wuwity nastawk ze samskej temu, potom pśełožuj a dodawaj z njogo. Jolic nastawk ma wěcej ako jaden njedostatk, wužywaj pšosym pśedłogu |