Senvoĉa velara frikativo

Senvoĉa velara frikativo
x
Priskribo de la signo de la IFA	Latina minusklo x
IPA-numero	140
Kodoj
HTML, dekume	x
Unikodo, deksesume	U+0078
X-SAMPA	x
Kirshenbaum	x
Brajlo de IFA
Sono
Sona ekzemplo Ĉu problemoj aŭdigi ĉi tiun dosieron? Vidu helpon.
v • d • r

La senvoĉa velara frikativo estas senvoĉa konsonanto uzata en multaj lingvoj, interalie en kelkaj gravaj. Ĝia IFA-simbolo estas (ikso); en SAMPA, x.

Priskribo

• Ĝia artikulacio estas frota.
• Ĝiaj artikulaciaj organoj estas langodorso kaj la palata velo, ĝi estas vela.
• Ĝi estas senvoĉa konsonanto.
• Ĝi estas buŝa (la aero eliras nur per la buŝo).
• Ĝi estas centra (la aerfluo pasas meze super la lango, ne flanke).
• Ĝi estas pulma (la aerfluon produktas la pulmoj).

Uzado

• En Esperanto: monaĥo :
• En la hebrea lingvo: hebree מִיכָאֵל (Miĥaelo)
• En la ĉina lingvo: ĉine: 河 (pinjine hé) (rivero)
• En la germana lingvo: Nacht (nokto)
• En jido: איך (mi; malsimile ol en la germana, kiu en tiaj pozicioj havas la molan ich-laut )
• Novgreke: τέχνη (arto)
• En la pola lingvo: chata
• En la rusa lingvo: хороший   (bona)
• En la serbo-kroata lingvo: Hrvatska

Skribo

• En Esperanto: ĥ.
• En la lingvoj germana kaj okcident-slavaj: ch.
• En la lingvoj rumana, kroata kaj Pinjino: h.
• En la lingvo greka: la litero ĥi (χ).