Maiatzaren 16 a gregoriotar egutegiaren urteko ehun eta hogeita hamaseigarren eguna da, 137garrena bisurteetan . 229 egun falta dira urtea amaitzeko.
Gertaerak
Simon Bolivar
Egutegia
Aurreko eta hurrengo urteetan
Izendegia
Seaska egutegia:
Argilo/Argiloa/Argiloian eta Lirain.
Daturen bat falta bada, urtearen lotura jarraitu han sartzeko.
Gertaerak
Euskal Herria
Mundua
Arte eta kultura
Euskal Herria
Mundua
1980 – Fame ("Ospea") filma estreinatu zen, Alan Parkerek zuzendu eta Lee Curreri , Irene Cara , Paul McCrane , Maureen Teefy , Barry Miller eta Debbie Allen aktoreek antzeztu zuten.
1986 – The Mission ("Misioa") filma Canneseko Zinemaldian estreinatu zen. Roland Joffék zuzendu eta Robert De Niro , Jeremy Irons , Ray McAnally , Aidan Quinn , Cherie Lunghi eta Liam Neeson aktoreek antzeztu zutelarik.
1986 – Top Gun filma estreinatu zen, Tony Scottek zuzendu eta Tom Cruise , Kelly McGillis , Val Kilmer , Anthony Edwards eta Tom Skerritt aktoreek antzeztu zutelarik.
2001 – Mulholland Drive filma Canneseko Zinemaldian estreinatu zen, David Lynchek zuzendu eta Justin Theroux , Naomi Watts , Laura Harring , Ann Miller eta Robert Forster aktoreek antzeztu zutelarik.
2002 – Star Wars II. Atala: Klonen Erasoa filma estreinatu zen, George Lucasek zuzendu eta Ewan McGregor , Hayden Christensen , Natalie Portman , Ian McDiarmid , Christopher Lee eta Samuel L. Jackson aktoreek antzeztu zutelarik.
Zientzia eta teknologia
Euskal Herria
Mundua
Kirolak
Euskal Herria
Mundua
Jaiotzak
Euskal Herria
1810 – Joan Piarres Duvoisin , euskal idazlea (h. 1891 ).
1837 – Jean Dominique Julien Sallaberri , euskal legegizona eta idazlea (h. 1903 ).
1841 – Joaquin Maria Muzkitz , nafar politikari karlista , Habanan (h. 1890 ).
1874 – Ignazio Larramendi del Puerto, Bera'tar bat , nafar bertsolari eta euskaltzain urgazlea (h. 1960 ).
1878 – Alberto Pelairea , nafar olerkari eta antzerkigilea (h. 1939 ).
1884 – Juan Irigoien , gipuzkoar idazle eta artxibozaina, pelotaren munduan oso ezaguna (h. 1964 ).
1887 – David Jaime Dean , nafar errepublikar politikaria (h. 1949 ).
1899 – Jon Txakartegi, Takolo , bizkaitar joalea, Idahoko euskal komunitatearen animatzailea (h. 1986 ).
1910 – Luis Bergaretxe , bizkaitar futbolari eta enpresaria (h. 1994 ).
1913 – Maritxu Zagala , Espainiako Gerra Zibilean erbesteratutako tolosar emakumea (h. 2017 ).
1916 – Hernando Espinosa de los Monteros , euskal militar eta zaldizkoa (h. 1991 ).
1933 – Alfredo Marco Tabar , arabar abokatu eta politikari ohia.
1936 – Cesareo Gabarain , gipuzkoar apaiza eta musikagilea (h. 1991 ).
1943 – Marcelino Bergara, Bergara I.a , nafar pilotaria (h. 2010 ).
1946 – Fernando Borda Celaya , nafar mediku, ikertzaile eta atleta ohia, altuera-jauzian espezializatua.
1949 – Kotxepin Bengoetxea , bizkaitar euskaltzalea (h. 1987 ).
1954 – Rosa Aierbe , gipuzkoar historialaria eta unibertsitateko irakaslea.
1969 –
1977 – Iñaki Otxandorena , nafar pilotaria.
1980 – Mikel Alonso , gipuzkoar futbolaria.
1981 –
1991 – Unai Intziarte , gipuzkoar txirrindularia.
1996 – Izaro Abella , gipuzkoar futbolaria.
1997 – Gaizka Campos , bizkaitar futbolaria.
2001 – Alejandro Ibarrondo , bizkaitar futbolaria.
2004 – Ainhoa Colino , bizkaitar ibiltaria.
Mundua
1418 – Joan II.a Ziprekoa , Zipreko erregea (h. 1458 ).
1611 – Inozentzio XI.a , Aita santua (h. 1689 ).
1627 – Willem van Aelst , holandako Urre Aroko artista, izadi hilak margolanetan espezializatua (h. 1683 edo ostean).
1681 – Juan Francisco de Güemes , espainiar noble eta militarra, Nafarroako erregeordea (h. 1766 ).
1718 – Maria Gaetana Agnesi , italiar matematikaria, hizkuntzalaria, teologoa eta filosofoa (h. 1799 ).
1758 – André Masséna , frantziar mariskala (h. 1817 ).
1761 – John Opie , kornubiar margolaria (h. 1807 ).
1763 – Louis Nicolas Vauquelin , frantziar kimikaria, kromoaren eta berilioaren aurkitzailea (h. 1829 ).
1774 – Johann Baptist von Keller , alemaniar elizgizon katolikoa (h. 1845 ).
1782 – John Sell Cotman , ingeles margolari, grabatzaile eta ilustratzailea (h. 1842 ).
1788 – Friedrich Ruckert , alemaniar poeta (h. 1866 ).
1821 – Pafnuti Txebixev , errusiar matematikaria (h. 1894 ).
1824 – Levi P. Morton , Ameriketako Estatu Batuetako 22. presidenteordea (h. 1920 ).
1827 – Pierre Cuypers , herbeheretar arkitektoa (h. 1921 ).
1831 – David Edward Hughes , britainiar asmatzailea (h. 1900 ).
1849 – Victor Bruce (Elgingo IX. kondea) , britainiar politikaria, Indiako erregeordea (h. 1917 ).
1850 – Auguste Deter , alemaniar etxekoandrea, dokumentatutako alzheimer gaixotasunaren lehen kasua (h. 1906 ).
1862 – Margaret Fountaine , britainiar entomologoa (h. 1940 ).
1870 – Antonín Slavíček , txekiar margolari inpresionista (h. 1910 ).
1883 – Celâl Bayar , Turkiako presidentea (h. 1986 ).
1886 – Ernest Burgess , kanadar jatorriko estatubatuar hiri soziologoa (h. 1966 ).
1893 – Paul Amadeus Pisk , austro-estatubatuar musikologo eta konpositorea (h. 1990 ).
1898 –
1899 – Apel·les Fenosa , kataluniar eskultorea (h. 1988 ).
1905 – Henry Fonda , estatubatuar aktorea (h. 1982 ).
1906 –
Alfred Pellan , kanadar margolaria, marrazkigilea eta dekoratzailea, Kanadako artistarik garrantzitsuenetako bat (h. 1988 ).
Arturo Uslar Pietri , venezuelar ekonomista, politikari eta idazlea (h. 2001 ).
1907 – Antonín Puč , txekiar futbolaria (h. 1988 ).
1908 – Ana Carmona Ruiz , Veleta , gizon itxurak mantenduta jokatzea lortu zuen emakumezko futbolaria (h. 1940 ).
1909 – Margaret Sullavan , estatubatuar aktorea (h. 1960 ).
1910 – Olga Bergholz , sobietar poeta, Leningradeko setioan irratian egindako lanagatik ezaguna (h. 1975 ).
1915 – Mario Monicelli , italiar zinema zuzendari eta gidoigilea (h. 2010 ).
1916 – Ephraim Katzir , Israelgo 4. presidentea (h. 2009 ).
1917 –
1919 – Ramón Margalef , kataluniar ekologoa (h. 2004 ).
1920 – Levi P. Morton , Ameriketako Estatu Batuetako 22. presidenteordea (j. 1824 ).
1922 – Clayton Oscar Person , kanadar biologoa, genetikaren munduko ikertzaile handienetakoa (h. 1990 ).
1923 – Merton Miller , estatubatuar ekonomista, 1990eko Ekonomiako Nobel Saria (h. 2000 ).
1924 – Dawda Jawara , lehendabiziko Gambiako presidentea (h. 2019 ).
1925 –
1926 – Alina Szapocznikow , Holokaustotik bizirik atera zen poloniar eskultorea (h. 1973 ).
1929 –
1935 – Yvon Douis , frantziar futbolaria (h. 2021 ).
1937 –
1942 – Graciela Iturbide , mexikar argazkilaria.
1944 – Danny Trejo , mexikar jatorriko estatubatuar aktorea.
1946 – Paloma Hurtado , espainiar vedette eta aktore komikoa, Hurtado ahizpak hirukotekoko kidea.
1950 – Georg Bednorz , alemaniar fisikaria, 1987ko Fisikako Nobel Saria .
1951 – Christian Lacroix , frantziar moda diseinatzailea.
1953 –
1954 – Ana Laguna , espainiar-suediar dantzaria.
1955 –
1957 – Nancy Richler , kanadar LGBT eleberrigilea (h. 2018 ).
1958 – Lalo Rodríguez , puertorricar kantaria (h. 2022 ).
1961 – Kevin McDonald , quebecar aktore eta umorista.
1962 –
1963 – Catherine Cusset , frantziar nobelagile eta idazlea.
1965 –
1966 – Janet Jackson , estatubatuar abeslari, dantzari eta aktorea.
1967 – Fotis Katsikaris , greziar saskibaloi jokalari ohi eta entrenatzailea.
1969 – David Boreanaz , estatubatuar aktore, zuzendari eta ekoizlea.
1970 – Gabriela Sabatini , argentinar tenis-jokalari ohia.
1972 – Andrzej Duda , Poloniako presidentea.
1974 –
1976 – Lourdes Peláez , kanariar saskibaloi jokalaria.
1977 – Tessa Ganserer , alemaniar politikaria, Alemaniako historiako lehen legebiltzarkide transgeneroa.
1979 – Barbara Nedeljáková , eslovakiar aktorea.
1984 – Issey Nakajima-Farran , kanadar futbolaria.
1986 – Megan Fox , estatubatuar aktore eta modeloa.
1988 – Atusa Purkaxijan , irandar xakelaria.
1991 –
1993 – IU , hegokorear abeslari, musikagile, aktore eta telebista aurkezlea.
1995 – Nguyễn Tuấn Anh , vietnamdar futbolaria.
2003 – Noa Fontanals , kataluniar aktorea.
Heriotzak
Euskal Herria
1524 – Petri Lopez Aiarakoa , arabar aitoren seme eta politikaria, Burgosen .
1925 – Santos López de Letona , bizkaitar enpresaria, negozio-gizona eta hainbat obra publikoren bultzatzailea (j. 1842 ).
1951 – Cristobal Altube , Txindurri , gipuzkoar opera abeslaria, tenorra, Madrilen (j. 1898 ).
1985 – Andrés Espinosa , bizkaitar alpinista eta abenturazalea (j. 1903 ).
1994 - German Aldama , bizkaian aritutako arabar apaiz katolikoa (j. 1918 ).
2008 – Enrique González Álvarez , bizkaitar politikaria, Euskadiko Partidu Komunistan ibilitakoa (j. 1942 ).
2009 – Adolfo Kareaga , bizkaitar abokatu eta politikaria (j. 1921 ).
2014 – Luis Katarain , gipuzkoar artzaina (j. 1926 ).
2020 – Pierre Andiazabal , lapurtar itzultzaile eta apaiza (j. 1923 ).
2023 – Iñaki Alkiza , euskal herritar futbolari, Errealako presidente eta politikari abertzalea (j. 1933 ).
Mundua
1164 – Héloïse d’Argenteuil , Erdi Aroko intelektuala, Europako emakumezko idazlerik lehenengoetakoa (j. c. 1092 ).
1205 – Gartzea Fernandez , gaztelar elizgizona, Iruñeko apezpikua .
1669 – Pietro da Cortona , italiar margolari eta arkitektoa (j. 1596 /1597 ).
1696 – Mariana Austriakoa , Espainiako erregina ezkontidea (j. 1634 ).
1703 – Charles Perrault , frantziar idazlea (j. 1628 ).
1830 – Joseph Fourier , frantziar matematikari eta fisikaria (j. 1768 ).
1832 – Casimir Perier , Frantziako lehen ministroa (j. 1777 ).
1835 – Felicia Hemans , britainiar poeta (j. 1793 ).
1841 – Marie Boivin , frantziar emagin, asmatzaile eta idazlea (j. 1773 ).
1910 – Henri-Edmond Cross , frantziar margolaria (j. 1856 ).
1920 – Marija Botxkariova , errusiar militar nazionalista, Aro Garaikideko lehen emakumezko batailoi militar erregularra antolatzearren ezaguna (j. 1889 ).
1926 – Mehmed VI.a , Otomandar Inperioko 36. eta azken sultana (j. 1861 ).
1928 – Edmund Gosse , ingeles olerkari eta kritikaria (j. 1849 ).
1939 –Ramona Peralba Sala , kataluniar aktibista errepublikanoa, ehungintzako langilea eta CNTko militantea, fusilatua (j. 1904 ).
1942 – Bronislaw Malinowski , poloniar antropologo, etnologo eta soziologoa (j. 1884 ).
1947 – Frederick Gowland Hopkins , ingeles biokimikaria, 1929ko Medikuntzako Nobel Saria (j. 1861 ).
1952 – Frances Benjamin Johnston , estatubatuar argazkilari eta argazki-kazetaria (j. 1864 ).
1953 – Django Reinhardt , belgikar jazz-gitarrista eta musikagilea, Europako jazz bakarlari ospetsuenetakoa (j. 1910 ).
1954 – Clemens Krauss , austriar orkestra zuzendari eta opera arduraduna (j. 1893 ).
1955 – James Agee , estatubatuar eleberrigile, kazetari, poeta, gidoilari eta filmen kritikaria (j. 1909 ).
1969 – Eugene Biscailuz , Los Angeles hiriko euskal jatorriko polizia, California Highway Patrol polizia gorputzaren sortzailea (j. 1883 ).
1973 – Jacques Lipchitz , lituaniar eskultore kubista (j. 1891 ).
1977 – Modibo Keïta , Maliko lehen presidentea (j. 1915 ).
1979 – William Stephen Finsen , hegoafrikar astronomoa (j. 1905 ).
1984 – Irwin Shaw , estatubatuar eleberrigile, antzerkigile eta gidoigilea (j. 1913 ).
1988 – André Fermigier , frantziar kazetari eta argitaratzailea (j. 1923 ).
1990 –
1994 – Alain Cuny , frantziar aktorea (j. 1908 ).
1995 – Lola Flores , La Faraona , espainiar kopla abeslari, dantzari eta aktorea (j. 1923 ).
1996 – Luis Beltrán Guerrero , venezuelar poeta eta saiakeragilea (j. 1914 ).
1997 – Giuseppe de Santis , italiar zinema-zuzendari eta idazlea (j. 1917 ).
2001 – Brian Pendleton , ingeles gitarra-jotzailea, Pretty Things taldeko kide sortzailea (j. 1944 ).
2002 – Matilde González Palau , gaztelaniaz, katalanez eta galegoz idatzi zuen idazle eta poeta (j. 1912 ).
2006 – André Labarrère , frantziar politikaria, Akitaniako Eskualde Kontseiluko presidentea (j. 1928 ).
2007 – Mary Douglas , britainiar antropologoa (j. 1921 ).
2010 –
2013 – Heinrich Rohrer , suitzar fisikaria, 1986ko Fisikako Nobel Saria (j. 1933 ).
2018 –
2019 –
2020 –
Jaiak eta urteurrenak
Kanpo estekak
Maiatzaren 15 | Urteko egutegi | Maiatzaren 17