Rijeka Rijeka Fiume Fiume Fiume | |||
---|---|---|---|
town in Croatia (en) | |||
Administrazioa | |||
Herrialdea | Kroazia | ||
Eskualdea | Primorje-Gorski Kotar | ||
Alkatea | Vojko Obersnel | ||
Izen ofiziala | Rijeka | ||
Jatorrizko izena | Rijeka Fiume Fiume | ||
Posta kodea | 51000 | ||
Geografia | |||
Koordenatuak | 45°20′N 14°26′E / 45.33°N 14.43°E | ||
Azalera | 44 km² | ||
Altuera | 0 m | ||
Demografia | |||
Biztanleria | 107.964 (2021eko abuztuaren 31) −20.660 (2011) | ||
Dentsitatea | 3.273 bizt/km² | ||
Informazio gehigarria | |||
Telefono aurrizkia | 051 | ||
Ordu eremua | UTC+01:00 | ||
Hiri senidetuak | Bitola, Faenza, Este, Genova, Rostock, Neuss, Ljubljana, Kawasaki, Jalta, Cetinje, Qingdao, Pittsburgh, Palermo, Metropolitan City of Genoa (en) , Gdańsk eta Burgas | ||
Matrikula | RI | ||
http://www.rijeka.hr/ |
Rijeka (italieraz Fiume), Primorje-Gorski Kotar eskualdearen hiriburua da eta 128.735 biztanle ditu (hiri barrutian 213.842). Kroaziako itsas portu garrantzitsuena da eta, Zagreb eta Spliten ondoren, herrialdeko hirugarren hiri handiena.
Itsaso Adriatikoaren kostalean kokatuta, Rječina ibaia itsasoratzen da bertan.
Bi herri zeltaren aztarnak aurkitu dira, Tarsatica Rijekako muinoan eta Liburni itsasertzean. Erromatarrek Tarsatica municipium bihurtu zuten eta Flumen izena ezarri zioten. XIII mendeko dokumentuetan Flumen eta Rika izenak agertzen dira, biek ere "ibaia" esan nahi dute, nahiz eta izen ofiziala Flumen Sancti Viti izan.
V. mendetik aurrera, hainbat herriren eskuetan egon zen: ostrogodoak, bizantziarrak, lonbardoak, avaroak, frankoak, kroaziarrak eta hungariarrak izan ziren hiriaren jabe, baina 1466an Habsburgotarren esku geratu zen, 1870ean hungariarrei eskuetan utzi arte. Kroaziak Austria-Hungariako inperioan autonomia bazuen ere, hungariarrek zuzenean kontrolatuko zuten, inperioaren nazio arteko itsas portu bakarra baitzen.
Lehen Mundu Gerran, Austria-Hungariako inperioa zatitutakoan, hiriaren kontrola eskatu zuten italiarrek eta jugoslaviarrek. Italiarrek zioten hiriaren % 88 italiarra zela, eta jugoslaviarrek, aldiz, inguru guztian kroaziarrak zirela nagusi. 1920an errepublika autonomoa izan zen 1924ean Mussolinik Italiarentzat konkistatu arte.
1947an baina, Jugoslaviaren esku geratu zen eta 1991n Kroaziako hiri bihurtu zen. 2020an izendatu zuten Europako kultura-hiriburu.
Rijeka hiri industriala da. Itsas portu erraldoia dauka eta ontzigintzak garrantzia handia du hiriaren ekonomian.
Datu klimatikoak (Rijeka) | |||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Hila | Urt | Ots | Mar | Api | Mai | Eka | Uzt | Abu | Ira | Urr | Aza | Abe | Urtekoa |
Erregistraturiko tenperatura maximoa (°C) | 20.0 | 21.4 | 24.0 | 27.3 | 33.7 | 36.7 | 40.0 | 38.1 | 34.8 | 28.8 | 25.5 | 20.4 | 40.0 |
Batez besteko tenperatura maximoa (°C) | 8.7 | 9.5 | 12.4 | 16.1 | 20.9 | 24.6 | 27.7 | 27.6 | 23.6 | 18.6 | 13.4 | 10.0 | 17.8 |
Batez besteko tenperatura (ºC) | 5.6 | 6.2 | 8.8 | 12.6 | 17.1 | 20.8 | 23.4 | 23.1 | 19.1 | 14.5 | 10.1 | 6.9 | 14 |
Batez besteko tenperatura minimoa (°C) | 2.7 | 3.2 | 5.5 | 8.8 | 12.0 | 16.2 | 18.6 | 18.5 | 15.3 | 11.1 | 7.1 | 4.1 | 10.3 |
Erregistraturiko tenperatura minimoa (°C) | -11.4 | -12.8 | -7.7 | -0.2 | 2.1 | 7.4 | 10.4 | 9.1 | 4.8 | 0.6 | -4.5 | -8.9 | -12.8 |
Pilatutako prezipitazioa (mm) | 134.9 | 114.3 | 104.0 | 110.7 | 102.4 | 110.8 | 82.0 | 100.2 | 165.3 | 175.7 | 183.4 | 154.2 | 1537.9 |
Prezipitazio egunak (≥ 1 mm) | 11 | 9 | 10 | 12 | 12 | 12 | 10 | 9 | 9 | 10 | 12 | 12 | 128 |
Elur egunak (≥ 1 mm) | 1 | 1 | 1 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 1 | 4 |
Eguzki orduak | 108.9 | 124.5 | 149.9 | 176.3 | 235.4 | 252.3 | 298.4 | 274.6 | 204.2 | 163.9 | 102.8 | 96.9 | 2188.1 |
Iturria (1): World Meteorological Organisation (UN) | |||||||||||||
Iturria (2): National Meteorological and Hydrological Service (Croatia) |
NK Rijeka hiriko futbol talde nagusia da. Jugoslaviako Kopa birritan eta Kroaziakoa ere birritan irabazi ditu.
Beste kirol nabarmenak eskubaloia, saskibaloia, waterpoloa eta voleibola dira.
Munduko beste hiri batzuen artean, hauekin dago senidetuta Rijeka: