16 Batalion Saperów (1939)
W dzisiejszym świecie 16 Batalion Saperów (1939) stał się tematem o dużym znaczeniu i zainteresowaniu. Od momentu pojawienia się 16 Batalion Saperów (1939) cieszy się zainteresowaniem i uwagą zarówno ekspertów, jak i hobbystów. Jest to temat będący przedmiotem debat, dyskusji i analiz w różnych obszarach, ponieważ jego wpływ i zakres przekraczają granice i obejmują wiele aspektów życia codziennego. Wykazano, że 16 Batalion Saperów (1939) ma znaczący wpływ na społeczeństwo, gospodarkę, kulturę i sposób, w jaki ludzie postrzegają otaczający ich świat. W tym artykule dokładnie zbadamy zjawisko 16 Batalion Saperów (1939) i jego dzisiejsze znaczenie, analizując jego implikacje i rolę w ewolucji i transformacji różnych aspektów współczesnego społeczeństwa.
| Historia | |
| Państwo | |
|---|---|
| Sformowanie |
1939 |
| Rozformowanie |
1939 |
| Tradycje | |
| Rodowód |
16 kompania saperów |
| Kontynuacja | |
| Dowódcy | |
| Pierwszy | |
| Działania zbrojne | |
| kampania wrześniowa bitwa nad Bzurą (9–18 IX 1939) | |
| Organizacja | |
| Rodzaj sił zbrojnych | |
| Rodzaj wojsk | |
| Podległość | |
.jpg)
16 Batalion Saperów (16 bsap) – oddział saperów Wojska Polskiego.
Batalion nie występował w pokojowej organizacji wojska. Został sformowany w 1939 przez Ośrodek Sapersko-Pionierski 16 DP.
Geneza
W latach 1921-1929, w składzie 8 pułku saperów funkcjonował XVI batalion saperów. Batalion powstał z połączenia 3 kompanii XVIII batalionu saperów, przemianowanej na 1/XVI bsap i 3 kompanii XX batalionu saperów, przemianowanej na 2/XVI bsap. Na wypadek wojny XVI bsap miał być przydzielony do 16 Dywizji Piechoty. Pododdziałem dowodzili między innymi: kpt. Jakub Witkowski i kpt. Karol Domes (od XI 1922).
W lutym 1935 roku, w garnizonie Grudziądz, sformowana została 16 kompania saperów. Nowy pododdział zorganizowany został na bazie kompanii saperów wydzielonej ze składu 8 batalionu saperów. Z dniem 1 lutego 1935 roku wyznaczona została obsada personalna kompanii:
- dowódca kompanii – kpt. Tadeusz II Marynowski
- dowódca plutonu – por. Tadeusz Jan Góralski
- dowódca plutonu – ppor. Zdzisław Stanisław Castellaz
- dowódca plutonu – ppor. Stanisław Mędelewski
Kompania podporządkowana została dowódcy 16 Dywizji Piechoty.
Ośrodek Sapersko-Pionierski 16 DP
W maju 1937 roku 16 kompania saperów przeformowana została w Ośrodek Sapersko-Pionierski 16 DP. Pod względem wyszkolenia ośrodek podporządkowany został dowódcy 3 Grupy Saperów. Ośrodek stacjonował w Grudziądzu.
- Organizacja i obsada personalna ośrodka
Organizacja i obsada personalna ośrodka w marcu 1939 roku:
- dowódca ośrodka – mjr Eugeniusz Szubert
- adiutant – por. Kozłowski Bolesław (*)
- oficer materiałowy – ppor. Żołądź Stanisław Marian Piotr
- oficer mobilizacyjny – por. Kozłowski Bolesław (*)
- dowódca kompanii saperów – por. Pietrzykowski-Godziemba Alojzy
- dowódca plutonu – ppor. Gadus Aleksander
- dowódca plutonu specjalnego – por. Zalewski Franciszek
Ośrodek był jednostką mobilizującą. Zgodnie z planem mobilizacyjnym „W” ośrodek miał sformować, w mobilizacji alarmowej, w grupie jednostek oznaczonych kolorem niebieskim, cztery pododdziały:
- Szefostwo Fortyfikacji „Grudziądz” (typ II)
- Dowództwo Grupy Fortyfikacyjnej nr 82
- 16 batalion saperów (typ IIa)
- drużyna przeprawowa pionierów piechoty nr 16
W dniach 24-25 marca 1939 roku ośrodek przeprowadził mobilizację wymienionych wyżej pododdziałów, które zgodnie z planem operacyjnym „Zachód” weszły w skład Armii „Pomorze”.
16 bsap w kampanii wrześniowej
Formowanie batalionu rozpoczęto od 12 sierpnia 1939.
W czasie kampanii wrześniowej batalion z drużyną przeprawową pionierów piechoty walczył w składzie macierzystej dywizji, między innymi w bitwie nad Osą i nad Bzurą. 1 września 1939 roku w czasie krótkiego postoju w Pokrzywnie pluton został ostrzelany z broni maszynowej przez polski samolot. Trzech saperów zostało rannych, w tym jeden ciężko. Dowódca batalionu rozkazał by pluton chemiczny w czasie marszu i postoju pozostawał w pewnej odległości od pozostałych pododdziałów z uwagi na posiadany iperyt. 17 września 1939 roku Załuskowie na pisemny rozkaz dowódcy batalionu został zniszczony cały sprzęt i środki chemiczne plutonu z wyjątkiem wozów.
13 września 1992 dziedzictwo tradycji 16 batalionu saperów przyjął 47 batalion saperów z Tczewa.
Organizacja wojenna i obsada personalna batalionu
Obsada personalna we wrześniu 1939:
- Dowództwo batalionu
- dowódca – mjr Eugeniusz Szubert
- 1 kompania saperów – por. Zdzisław Alojzy Pietrzykowski–Godzięba
- 2 kompania saperów – ppor. Aleksander Gadus
- 3 zmotoryzowana kompania saperów – por. Franciszek Zalewski (16 IX 1939 ranny)
- kolumna saperska – por. rez. inż. Bolesław Zdzisław Sakowski
- pluton chemiczny – ppor. rez. sap. Bernard Bednarski
Pluton chemiczny liczył jednego oficera i 40 saperów. Poza dowódcą plutonu tylko jeden podoficer zawodowy i jeden kapral byli żołnierzami służby czynnej. Pozostali żołnierze zostali powołani z rezerwy. 25% z nich było narodowości niemieckiej, w tym kilku podejrzanych o przynależność do nielegalnej organizacji. Rezerwiści w ogóle nie byli przeszkoleni w służbie przeciwgazowej. Na wyposażeniu plutonu znajdowały się między innymi 72 miny iperytowe i 20 beczek z chlorkiem wapnia. Każda mina zawierała 12 litrów iperytu. Użycie iperytu miało nastąpić na specjalny rozkaz. Na cztery, przewidziane etatem, wozy ogumione pluton otrzymał tylko dwa, a ponadto trzy wozy z poboru. Po brakujące wozy ogumione zostało wysłanych dwóch saperów do 2 pułku Saperów Kaniowskich w Puławach, lecz nie zdołali oni powrócić i dołączyć do jednostki. Wybuch wojny zastał pluton w koszarach Szefostwa Fortyfikacji Grudziądz.
Uwagi
- ↑ Wykaz zawiera obsadę jednostki według stanu bezpośrednio przed rozpoczęciem mobilizacji pierwszych oddziałów Wojska Polskiego w dniu 23 marca 1939, ale już po przeprowadzeniu ostatnich awansów ogłoszonych z datą 19 marca 1939.
- ↑ a b Gwiazdką oznaczono oficera, który pełnił jednoczenie więcej niż jedną funkcję.
- ↑ Zygmunt Kroehnke urodził się 27 stycznia 1902 roku. Na podporucznika został awansowany ze starszeństwem z 1 lipca 1925 roku i 22. lokatą w korpusie oficerów rezerwy intendentów. W 1934 roku pozostawał w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Poznań Miasto. Od 17 września 1939 roku przebywał w niemieckiej niewoli. W grudniu 1945 roku był kierownikiem Pralni i Łaźni Polowej nr 380. Zygmunt Kroehnke, Sprawozdanie z kampanii wrześniowej w Polsce sporządzone 9 grudnia 1945 roku, Instytut Polski i Muzeum im. gen. Sikorskiego w Londynie, sygn. B.I.32h, s. 1. Rocznik Oficerski Rezerw 1934, Biuro Personalne Ministerstwa Spraw Wojskowych, Warszawa 1934, L.dz. 250/mob. 34, s. 209.
- ↑ Ppor. sap. Stanisław Marian Piotr Żołądź został przydzielony do Ośrodka Sapersko–Pionierskiego 16 Dywizji Piechoty w styczniu 1939 roku i wobec braku oficerów starszych wyznaczony na stanowisko oficera materiałowego. Od 19 września 1939 roku przebywał w niemieckiej niewoli. W grudniu 1945 roku pełnił służbę w 17 kompanii saperów Polskiego Skrzydła Saperskiego.
- ↑ Ppor. Aleksander Gadus urodził się 18 sierpnia 1914 roku.
- ↑ Ppor. rez. sap. Brunon Edmund Pasiński urodził się 24 grudnia 1905 roku. Na podporucznika został awansowany ze starszeństwem z 1 stycznia 1932 roku i 90. lokatą w korpusie oficerów rezerwy saperów i inżynierii. W 1934 roku pozostawał w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Bydgoszcz Miasto. Posiadał przydział do Oficerskiej Kadry Okręgowej Nr VIII, ale był wówczas reklamowany na 12 miesięcy. Zmobilizowany 24 sierpnia 1939 roku. Od 17 września 1939 roku przebywał w niemieckiej niewoli. W grudniu 1945 roku pełnił służbę w 301 Kompanii Saperów. Rocznik Oficerski Rezerw 1934, Biuro Personalne Ministerstwa Spraw Wojskowych, Warszawa 1934, L.dz. 250/mob. 34, s. 171, 1004.
- ↑ Ppor. rez. sap. Bernard Bednarski posiadał uprawnienia instruktora przeciwgazowego I klasy. 29 maja 1934 roku w Lublinie ukończył kurs instruktorów pożarniczych. Od 1 czerwca 1934 roku, w stopniu aspiranta, był powiatowym instruktorem pożarniczym w Tczewie, a później komendantem zawodowej straży pożarnej w Grudziądzu. Z racji pełnionej funkcji miał zostać wyreklamowany od służby wojskowej i objąć stanowisko szefa służby przeciwpożarowej rejonu Grudziądza. Ponieważ Ośrodek Sapersko–Pionierski 16 DP nie otrzymał potwierdzenia reklamacji został zmobilizowany 24 sierpnia 1939 roku. W grudniu 1945 roku przebywał na stażu w 301 kompanii saperów.
Przypisy
- ↑ Dziennik Personalny M.S.Wojsk. Nr 2 z 6 lutego 1935 r.
- ↑ a b Rocznik oficerski 1939 ↓, s. 814.
- ↑ Rocznik oficerski 1939 ↓, s. VI.
- ↑ Rocznik oficerski 1939 ↓, s. VIII.
- ↑ Jednostki przeznaczone do osłony granicy zachodniej.
- ↑ Cutter Zdzisław. Mobilizacja wojsk saperskich we wrześniu 1939. „Przegląd Historyczno-Wojskowy”. 3, s. 5-33, 2000.
- ↑ Bernard Bednarski, Sprawozdanie ..., s. 13, 15.
- ↑ Cutter 2003 ↓, s. 314.
- ↑ Bernard Bednarski, Sprawozdanie ..., s. 12–13.
Bibliografia
- Bernard Bednarski, Sprawozdanie z kampanii wrześniowej 1939 r. w Polsce, sporządzone 3 grudnia 1945 roku, Instytut Polski i Muzeum im. gen. Sikorskiego w Londynie, sygn. B.I.32h.
- Zdzisław Józef Cutter: Polskie wojska saperskie w 1939 r. : organizacja, wyposażenie, mobilizacja i działania wojenne. Częstochowa: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogicznej, 2003. ISBN 83-7098-834-2.
- Zdzisław Józef Cutter: Saperzy II Rzeczypospolitej. Warszawa : Pat, 2005. ISBN 83-921881-3-6.
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. T. 29. Kraków: Fundacja Centrum Dokumentacji Czynu Niepodległościowego. Biblioteka Jagiellońska, 2006. ISBN 83-7188-899-6.
- Piotr Zarzycki, Plan mobilizacyjny „W”. Wykaz oddziałów mobilizowanych na wypadek wojny, Oficyna Wydawnicza „Ajaks” i Zarząd XII Sztabu Generalnego Wojska Polskiego, Pruszków 1995, ISBN 83-85621-87-3
- Cutter Zdzisław. Mobilizacja wojsk saperskich we wrześniu 1939. „Przegląd Historyczno-Wojskowy”. 3, s. 5-33, 2000. Warszawa: Dom Wydawniczy Bellona. ISSN 1640-6281.
| Rodowód | |
|---|---|
| Naczelne władze wojskowe | |
| Rodzaje sił zbrojnych | |
| Formacje |
|
| Bronie |
|
| Służby | |
| WP w 1939 | |
| Inne |
|
