1942 w Wojsku Polskim

Kalendarium Wojska Polskiego 1942 - strona przedstawia wydarzenia w Wojsku Polskim w roku 1942.

1942

polscy piloci myśliwscy w PSP na Zachodzie zestrzelili 90 samolotów niemieckich na pewno, 96 prawdopodobnie, a polskie załogi bombowców zrzuciły na wroga 3300 ton bomb i min. Piloci polscy w oddziałach transportowych w Afryce i na Bliskim Wschodzie przeprowadzili 1438 samolotów

Styczeń

1 stycznia

• początek czterodniowego ochraniania konwoju z Reykjavíku (Islandia) przez ORP „Błyskawica” (w skład konwoju wchodził m.in. MS „Sobieski”)
• ORP „Burza” rozpoczął miesięczne szkolenie i ćwiczenia

2 stycznia

• gen. Władysław Sikorski dokonał przeglądu brytyjskiej 10 Flotylli Okrętów Podwodnych; na ORP „Sokół” wygłosił przemówienie

3 stycznia

• Szef Kierownictwa Marynarki Wojennej wydał rozkaz przekazywania pamiątek związanych z organizacją i działalnością Marynarki Wojennej do Kwatery Polowej Naczelnego Wodza

4 stycznia

• początek osiemnastodniowej blokady przez ORP Sokół i dwa brytyjskie okręty podwodne Taranto (Włochy) (do 21 stycznia)

9 stycznia

• ORP Burza wizytowany przez szefa Kierownictwa Marynarki Wojennej

Luty

sformowano w Wielkiej Brytanii pierwszą polską jednostkę napraw sprzętu lotniczego przy 30 MU w Sealand pod nazwą Warsztatu Remontowego nr 1

rząd brytyjski wyraził zgodę na utworzenie polskiej 1 Dywizji Pancernej w Wielkiej Brytanii

14 lutego

• rozkaz naczelnego Wodza nr 627 o zmianie nazwy Związek Walki Zbrojnej na Armia Krajowa

18 lutego

• pierwszy lot bojowy w Libii Polskiej Eskadry Myśliwskiej (samoloty Hawker „Hurricane”) z lotnisko Heliopolis, a działającej w składzie 112 Dywizjonu RAF (wkrótce na skutek dużych strat rozwiązana)

22 lutego

• wprowadzono tekst przysięgi AK

25 lutego

• Naczelny Wódz gen. Władysław Sikorski wydał rozkaz nakazujący sformowanie na terenie Szkocji 1 Dywizji Pancernej

27 lutego

• rozkaz o scaleniu oddziałów wojskowych Polska Niepodległej z Armią Krajową

Marzec

16 marca

• rozkaz nr 129 w sprawie udziału Szarych Szeregów w pracach organizacji wojskowej

18 marca

• Generał Władysław Anders wbrew układowi polsko-radzieckiemu rozpoczął ewakuację polskiej armii z ZSRR na Bliski Wschód (30 tys. żołnierzy i 14 tys. polskiej ludności cywilnej).

Kwiecień

5 kwietnia

• W Teheranie zmarł podpułkownik Zygmunt Żaba.

9 kwietnia

• Dowódca Armii Krajowej wydał rozkaz „Odtwarzanie Sił Zbrojnych w Kraju”.

24–25 kwietnia

• 14 załóg polskich Dywizjonów 304 i 305 brały udział w bombardowaniu Rostocku (Niemcy).

Maj

powstała Organizacja Specjalnych Akcji

2 maja

• okręt podwodny ORP „Jastrząb” został omyłkowo zatopiony przez norweski niszczyciel „St. Albans” i brytyjski trałowiec „Seagull”

3 maja

• w Quastina (Palestyna) nastąpiło połączenie oddziałów przybyłych z ZSRR (9 i 10 dywizje piechoty) z Samodzielną Brygadą Strzelców Karpackich; powstała 3 Dywizja Strzelców Karpackich

10 maja

• Pierwszy oddział Gwardii Ludowej pod dowództwem Franciszka Zubrzyckiego „Mały Franek” wyruszył w lasy piotrkowskie.

18 maja

• do walki w „Bitwie o Atlantyk” wszedł polski 304 Dywizjon Bombowy włączony do brytyjskiego Lotnictwa Obrony Wybrzeża (Coastal Commond)

29 maja

• ze Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich przybyło 99 podoficerów i marynarzy, których wcielono do Marynarki Wojennej

30–31 maja

• 101 polskich załóg z Dywizjonów 300, 301 i 305 oraz z Ośrodka Wyszkolenia Załóg (OTU) brały udział w masowym nalocie bombowym na Kolonię (Niemcy)

Czerwiec

Na Lubelszczyźnie zorganizowano oddział Gwardii Ludowej im. Tadeusza Kościuszki, którym dowodził Grzegorz Korczyński.

2 czerwca

• 101 polskich załóg brało udział w masowym nalocie bombowym na Essen w Zagłębiu Ruhry (Niemcy)

16 czerwca

• przy wejściu do portu La Valetta na Malcie zatonął na minie niszczyciel eskortowy ORP „Kujawiak”

26–27 czerwca

• w czasie wyprawy bombowej na Bremen zginął w Morzu Północnym ppłk pil. Stanisław Skarżyński

Lipiec

29 lipca

• Szef Kierownictwa Marynarki Wojennej wyznaczył na nowe stanowiska służbowe:

na Komendanta Obozu Szkolnego w Glenholt (Wielka Brytania) - kmdr ppor. B. Karnicki

na Komendanta Stacji Zbornej w Glasgow (Wielka Brytania) - kpt. mar. A. Wacięga

na Komisarza Obozu Szkolnego - ppor. mar. J. Fijałkowski

na Kierownika Bazy Zaopatrzeniowej - kmdr ppor. P. Bukraba

Sierpień

6 sierpnia

• Pod Piotrkowem Trybunalskim w walce z żandarmerią niemiecką zginął Franciszek Zubrzycki, dowódca pierwszego oddziału partyzanckiego GL im. Stefana Czarnieckiego

13 sierpnia

• załoga por. nawigatora Adolfa Nowickiego z 304 Dywizjonu zniszczyła na Atlantyku Północnym niemiecki okręt podwodny

15 sierpnia

• rozkaz Naczelnego Wodza w sprawie podporządkowania dowódcy Armii Krajowej wszystkich organizacji wojskowych działających w kraju

18 sierpnia

• powstał 10 Batalion Dragonów - późniejszy 10 Pułk Dragonów z 10 Brygady Kawalerii Pancernej

19 sierpnia

• polskie dywizjony 302, 303, 306, 308 i 317 brały udział w operacji desantowo-morskiej (kryptonim „Jubilée”) w rejonie Dieppe (Francja)

28 sierpnia

• Marynarce Wojennej przekazano budowany w stoczni Vickers-Armstrong w Barrow (Wielka Brytania) okręt podwodny ORP „Dzik”.

30 sierpnia

• Ewakuacja ostatnich oddziałów armii gen. Andersa z ZSRR do Iranu, a następnie do Iraku i Palestyny (ok. 110 tys. ludzi).

Wrzesień

W Szkocji została zorganizowana 1 Samodzielna Kompania Komandosów polskich. Dowództwo lotnictwa brytyjskiego (RAF) w grudniu 1943 roku przydzieliło komandosów do odpowiednich jednostek brytyjskich stacjonujących w Torencie we Włoszech.

12 września

• gen. Władysław Sikorski wydał rozkaz na podstawie którego likwidacji uległy Polskie Siły Zbrojne w ZSRR, a w ich miejsce powstała Armia Polska na Wschodzie

Październik

7 października

• trwała Akcja Wieniec

11 października

• w stoczni Vickers-Armstrong w Barrow (Wielka Brytania) zwodowano okręt podwodny ORP „Dzik”

24 października

• oddział Armii Ludowej dokonał w Warszawie zamachu na niemiecki lokal „Cafe Club”

Listopad

1 listopada

• W okupowanej Warszawie poświęcono sztandar dla 1 Polskiej Samodzielnej Brygady Spadochronowej w Wielkiej Brytanii, a sztandar z rąk matek chrzestnych Marii Kann i Zofii Kossak-Szczuckiej odebrał specjalny 4-osobowy poczet żołnierzy ochotników PSBS przybyły z Wielkiej Brytanii.

4 listopada

• Rozkaz nr 65 dowódcy Armii Krajowej w sprawie scalenia Narodowej Organizacji Wojskowej.

16 listopada

• Minister spraw wojskowych generał dywizji Marian Kukiel mianował p. Zofię Leśniowską komendantką główną, a p. Marię Leśniakową zastępczynią komendantki głównej Pomocniczej Służby Kobiet. Komendantka główna i jej zastępczyni podlegały ministrowi spraw wojskowych we wszystkich sprawach dotyczących tej służby za pośrednictwem szefa Wydziału Wojskowej Służby Pomocniczej i szefa Biura Ogólno Organizacyjnego. Sprawę nadania stopni i statutu Pomocniczej Służby Kobiet minister miał uregulować dodatkowo.

18 listopada

• W Glasgow (Wielka Brytania) podniesiono banderę na ORP „Orkan”.

20 listopada

• Sformowano 101 Kompanię Amunicyjną.

25 listopada

• Polski Ośrodek Lotniczy w Blackpool (Wielka Brytania) został przemianowany na Delegaturę Inspektoratu PSP.

Grudzień

akcje odwetowe za wysiedlenia ludności polskiej na Zamojszczyźnie

7 grudnia

• Gen. Stefan Rowecki objął obowiązki Delegata Ministra Obrony Narodowej w Kraju

12 grudnia

• Naczelny Wódz zatwierdził przysięgę Armii Krajowej
• podniesiono banderę na okręcie podwodnym ORP „Dzik”

30 grudnia

• pod Wojdą Bataliony Chłopskie odniosły zwycięstwo w bitwie z niemiecką żandarmerią

31 grudnia

• piloci PSP na Zachodzie zestrzelili 500-ny samolot niemiecki Fw 190, dokonał tego ppor. pil. Henryk Pietrzak, natomiast 501-go FW-190 zestrzelił por. pil. Zdzisław Langhamer; obaj zostali odznaczeni Krzyżami Walecznych

Przypisy

Bibliografia

• Spis oficerów służących czynnie w dniu 1.6.1921 r.. Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1921.
• Marian Kukiel: Pismo L.dz. 2459/PSW/42 z 16 listopada 1942 roku. Kancelaria Przyboczna Naczelnego Wodza, Akta jawne, X 1941 - III 1943, sygn. A.XII.1/7 . Instytut Polski i Muzeum im. gen. Sikorskiego w Londynie, 1942. . .
• Andrzej Chmielarz, Grzegorz Jasiński: Armia Krajowa: 1939–1945. Warszawa: Wojskowe Centrum Edukacji Obywatelskiej, 2011. ISBN 978-83-62345-63-2.brak strony w książce
• Krzysztof Komorowski (red.): Boje Polskie 1939 – 1945; poradnik encyklopedyczny. Warszawa: Bellona Spółka Akcyjna, 2009. ISBN 978-83-7399-353-2.brak strony w książce
• Jerzy Konieczny: Kronika lotnictwa polskiego 1241-1945. Warszawa: Wydawnictwo Komunikacji i Łączności, 1984, 1984.brak strony w książce
• Okręg Warszawa-Miasto ZWZ i Okręg Warszawski ZWZ-AK : dokumenty 1940–1943 : archiwum „Drapacza” ze Skrzynki „Ali”. Mariusz Olczak (oprac.) Marek Strok (oprac.). T. I. Warszawa: Agencja Wydawnicza „Egros” s.c. ISBN 978-83-63957-71-1.
• Kazimierz Sobczak : Encyklopedia II wojny światowej. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1975.brak strony w książce
• WładysławW. Kurkiewicz WładysławW., AdamA. Tatomir AdamA., WiesławW. Żurawski WiesławW., Tysiąc lat dziejów Polski; Kalendarium, Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, 1974 .
• Wykaz poległych i zmarłych żołnierzy Polskich Sił Zbrojnych na obczyźnie w latach 1939-1946. Londyn: Instytut Historyczny im. gen. Sikorskiego, 1952.