W następnym artykule zagłębimy się w ekscytujący świat Arkebuz i odkryjemy jego wiele aspektów. Od intrygującego pochodzenia po obecne skutki – zagłębimy się w ten temat, aby odkryć jego tajemnice. Poprzez wyczerpującą analizę i krytyczne podejście staramy się rzucić światło na Arkebuz, oferując naszym czytelnikom kompleksowe i świadome spojrzenie na tę fascynującą dziedzinę. Dołącz do nas w tej wycieczce po Arkebuz i odkryj wszystko, co kryje się za tym enigmatycznym wszechświatem.
Arkebuz (także: arkabus, arkabuz, harkabuz, harkebuz) – długa gładkolufowa broń strzelecka wyposażona w zamek kołowy, używana od XVI do XVII wieku. Broń powstała jako lżejsza i poręczniejsza alternatywa dla ciężkich muszkietów. Wyposażano w nie oddziały jazdy (arkebuzerzy). Początkowo nazwa ta odnosiła się do broni wyposażonej w prostą kolbę przypominającą kolbę kuszy.
Arkebuz był bronią gładkolufową rozdzielnego ładowania, wykorzystującą jako ładunek miotający proch czarny. Kaliber lufy wynosił zazwyczaj ok. 10 mm jednak nie było to regułą. W porównaniu z muszkietem był bronią lżejszą i poręczniejszą (nie wymagającą podpierania lufy na forkiecie), jednak cechował się znacznie mniejszą celnością i donośnością. Istotną różnicą było również stosowanie w nich najczęściej nowocześniejszych zamków kołowych w miejsce lontowych (choć zdarzały się również arkebuzy lontowe).
Oprócz wykorzystania jako broń wojskowa, arkebuzy używane były również jako broń myśliwska przez bogatą szlachtę i magnaterię. Wiązało się to z częstym ozdobnym wykańczaniem broni (np. poprzez ornamentowanie), oraz w rzadkich przypadkach montowaniem luf gwintowanych, co znacznie poprawiało osiągi.
Arkebuzy wywodzą się bezpośrednio od muszkietów i powstały jako broń przeznaczona początkowo dla oddziałów jazdy (arkebuzerii) gdzie używane były jako bandolety. Z czasem weszły również na wyposażenie oddziałów piechoty (arkebuzerów).
Arkebuzy nigdy nie wyparły jednak z uzbrojenia muszkietów, ze względu na gorsze osiągi oraz mankamenty stosowanych w nich zamków kołowych (wysokie koszty produkcji, skomplikowana budowa i obsługa oraz podatność na uszkodzenia).
Od drugiej połowy XVII w. arkebuzy wraz z muszkietami zaczęły być stopniowo wypierane przez nowocześniejsze karabiny skałkowe, co doprowadziło do zaniku ich stosowania w XVIII w.