Hakownica
W dzisiejszym świecie Hakownica stał się tematem coraz większego zainteresowania szerokiego spektrum ludzi. Od ekspertów w tej dziedzinie po amatorów, Hakownica przyciągnął uwagę wielu osób i stał się istotnym i nieuniknionym tematem w różnych sferach życia. Niezależnie od tego, czy ze względu na swój wpływ na społeczeństwo, znaczenie historyczne czy wpływ na życie codzienne, Hakownica wywołał ciągłą debatę i zmotywował ekspertów do zagłębienia się w jego badania. W tym artykule zbadamy różne aspekty Hakownica i omówimy jego znaczenie w bieżącym kontekście.
Hakownica (niem. Hakenbüchse) – jeden z najstarszych typów ręcznej broni palnej. Rodzaj ciężkiej rusznicy używanej do obrony miast i zamków, przez co zaliczana jest niekiedy do najlżejszej kategorii średniowiecznej i renesansowej artylerii. Używana od XIV do XVI w.
Cechą charakterystyczną hakownicy jest hak znajdujący się w okolicy wylotu lufy, skierowany pod kątem prostym w dół. Służył on do amortyzowania odrzutu, poprzez oparcie go (zahaczenie) o mur lub płot. Przy strzelaniu z murów obronnych hakownica obsługiwana była przez jednego człowieka, natomiast do obsługi „w polu” wymagała dwóch ludzi, z których jeden nosił i podtrzymywał w czasie strzelania podporę. Mógł to być składany drewniany stojak (tzw. „kozioł”) lub forkiet. W walkach polowych hakownice wraz z podporami transportowano na wozach. Strzelano kulami kamiennymi, żelaznymi, a w późniejszym okresie również ołowianymi o kalibrze około 20 mm. Masa hakownicy wynosiła około kilku–kilkunastu kilogramów, a jej długość 100–180 cm. W XVI wieku klasyczna wersja hakownicy wyszła z użycia. Istniała też jej wersja pomniejszona, zwana półhakiem (później nazwę tę odnoszono również do prymitywnej formy pistoletu).
Hakownica składa się z lufy osadzonej w drewnianym łożu, niekiedy zakończonym prymitywną kolbą. W tylnej części lufy znajdował się otwór zapałowy zakończony panewką. Pierwotnie ładunek miotający (proch czarny) zapalano ręcznie poprzez przytknięcie do panewki rozpalonego pręta, kawałka rozżarzonego węgla, hubki lub lontu, a od XV w. hakownice zaczęto wyposażać w prymitywne zamki lontowe.
-
Hakownica niemiecka (XVI w.) -
Hakownice w Muzeum Zagłębia w Będzinie -
Hakownice w Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie
.jpg)
Zobacz też
Przypisy
Bibliografia
- Mała encyklopedia wojskowa. T. 1. Warszawa: Wydawnictwo MON, 1967, s. 499-500.
- Polskie tradycje wojskowe. Warszawa: Wydawnictwo MON, 1990. ISBN 83-11-07675-8.