Batalion ON „Sanok”
Dziś chcemy zagłębić się w fascynujący świat Batalion ON „Sanok”. Jest to temat, który przyciągnął uwagę milionów ludzi na całym świecie, od jego wpływu na społeczeństwo po znaczenie w kulturze popularnej. Batalion ON „Sanok” to temat, który wywołał intensywne debaty i wzbudził duże zainteresowanie w różnych obszarach, od polityki po technologię. W tym artykule przyjrzymy się bliżej Batalion ON „Sanok”, badając jego pochodzenie, ewolucję w czasie i jego dzisiejszy wpływ. Dołącz do nas w tej podróży, aby odkryć wszystkie fascynujące aspekty Batalion ON „Sanok” i jego znaczenie we współczesnym świecie.
| Historia | |
| Państwo | |
|---|---|
| Rozformowanie |
1939 |
| Nazwa wyróżniająca |
1939 |
| Działania zbrojne | |
| kampania wrześniowa | |
| Organizacja | |
| Dyslokacja | |
| Formacja | |
| Rodzaj wojsk | |
| Skład | |
Sanocki Batalion Obrony Narodowej (batalion ON „Sanok”) – pododdział piechoty Wojska Polskiego II RP.
Formowanie i zmiany organizacyjne
Batalion został sformowany w garnizonie Sanok na podstawie zarządzenia L.dz. 1135/Tjn. I wiceministra spraw wojskowych z 6 kwietnia 1938, w składzie Podkarpackiej Brygady ON:
- Dowództwo Sanockiego batalionu ON
- 1 kompania ON „Sanok”
- 2 kompania ON „Brzozów”
- 3 kompania ON „Krosno”
- 4 kompania ON
Wiosną 1939 roku przeformowany został na etat batalionu ON typ I. Równocześnie ze składu batalionu wyłączono 2 kompanię ON „Brzozów”, podporządkowano dowódcy nowo powstałego Brzozowskiemu batalionu ON i przemianowano na 1 kompanię ON. W ten sam sposób postąpiono z 3 kompanią ON „Krosno”, która podporządkowana została dowódcy Krośnieńskiego batalionu ON. Dotychczasowa 4 kompania ON została przemianowana na 3 kompanię ON. Sformowano także nową 2 kompanię ON w Rymanowie.
- Dowództwo Sanockiego batalionu ON
- 1 kompania ON „Sanok”
- 2 kompania ON „Rymanów”
- 3 kompania ON
Jednostką administracyjną i mobilizującą dla Sanockiego batalionu ON był 2 pułk Strzelców Podhalańskich w Sanoku.
5 sierpnia 1939 roku w miejscowościach: Zagórz, Nowy Zagórz i Poraż zorganizowany został 3 pluton 3 kompanii ON (według typu IV). Ponadto ze składu batalionu wyłączona została 2 kompania ON „Rymanów”, przeformowana na typ IV i podporządkowana dowódcy Brzozowskiego batalionu ON. Równocześnie ze składu Brzozowskiego batalionu ON wyłączona została 3 kompania ON i podporządkowana dowódcy Sanockiemu batalionowi ON z zachowaniem dotychczasowej organizacji (typ IV).
Działania batalionu we wrześniu 1939
W kampanii wrześniowej 1939 walczył w składzie 3 Brygady Górskiej Strzelców. Razem z komisariatem Straży Granicznej „Cisna” stanowił załogę wschodniego pododcinka „Baligród”, którego zadaniem było zamknięcie kierunku Ruska-Baligród-Lesko.
10 września około godz. 11.00 zajmowana przez batalion pozycja opóźniająca pod Uhercami Mineralnymi została zaatakowana przez zmotoryzowany oddział pościgowy „Geiger” z 1 Dywizji Górskiej. Po krótkiej walce batalion został odrzucony z zajmowanej pozycji i rozproszony.
Obsada personalna
Obsada personalna batalionu w marcu 1939 roku:
- dowódca batalionu – kpt. adm. (piech.) Tadeusz Kuniewski (*)
- dowódca 1 kompanii ON „Sanok” – kpt. Franciszek Stanisław Gacek (*)
- dowódca 2 kompanii ON „Brzozów” – kpt. adm. (piech.) Stanisław Godawa (*)
- dowódca 3 kompanii ON „Krosno” – por. kontr. Władysław Parylak (*)
- dowódca 4 kompanii ON „Lesko” – por. kontr. Tadeusz Franciszek Riedrich (*)
.jpg)
- Obsada we wrześniu 1939
- dowódca batalionu – kpt. Tadeusz Kuniewski
- adiutant – kpt. posp. rusz. Tadeusz Józef Ćwiok
- oficer gospodarczy – por. rez. Stanisław Tomasz Święch
- lekarz – por. rez. lek. Herman Gruber
- dowódca plutonu karabinów maszynowych – ppor. rez. Jan Antoni Adamek
- dowódca 1 kompanii ON „Sanok” – kpt. Franciszek Stanisław Gacek
- dowódca 2 kompanii ON „Dynów” – NN
- dowódca I plutonu – ppor. rez. Ludwik Grzegorczyk
- dowódca II plutonu – NN
- dowódca III plutonu – ppor. rez. Bogusław Izydor Karczewski
- dowódca 3 kompanii ON „Lesko” – por. kontr. Tadeusz Franciszek Riedrich
- dowódca I plutonu – ppor. rez. Adam Kostka
- dowódca II plutonu – NN
- dowódca III plutonu – NN
- zmobilizowany: mjr Bronisław Polityński
Uwagi
- ↑ Wykaz zawiera obsadę jednostki według stanu bezpośrednio przed rozpoczęciem mobilizacji pierwszych oddziałów Wojska Polskiego w dniu 23 marca 1939, ale już po przeprowadzeniu ostatnich awansów ogłoszonych z datą 19 marca 1939.
- ↑ a b c d e Gwiazdką oznaczono oficera, który pełnił jednoczenie więcej niż jedną funkcję.
- ↑ Franciszek Gorynia to przedwojenny oficer rezerwy i nauczyciel w Długiem. Podczas okupacji niemieckiej członek konspiracji ZWZ-AK. Na początku 1940 mianowany szefem placówki nr 2 w Zarszynie obwodu Sanok – Zarszyn, Długie, Nowosielce, Pisarowce, jednak w ciągu roku nie dokonał należytych starań w celu organizacji i został odwołany w styczniu 1941 (jego następcą został ppor. Mieczysław Granatowski). Według Aleksandra Rybickiego już w 1940 miał podpisać listę Reichsdeutscha. Aresztowany przez Niemców został ich konfidentem, po zwolnieniu zatrudniony jako urzędnik powiatowy w wydziale spraw wewnętrznych (wydział drogowy). Miał przyczynić się do masowych aresztowań działaczy konspiracji i tzw. „wsypy” w 1942 (przezornie nie denuncjując przy tym swoich najbliższych współpracowników z placówki nr 2). Po ustaleniu przez polski wywiad podziemny jego działalności na rzecz Niemców wyrokiem podziemnego Wojskowego Sądu Specjalnego w Krakowie skazany na karę śmierci. Wyrok wykonał Patrol Kedywu Inspektoratu Krosno w jego mieszkaniu przy ulicy Kazimierza Lipińskiego w Sanoku na przełomie 26 czerwca 1943 o godz. 6:30. Franciszek Ksawery Gorynia został pochowany przez Niemców w uroczystym pogrzebie w Sanoku, a jego grób oznaczono swastyką i podpisem Sie starben für Großdeutschland (Umarli za Wielkie Niemcy).
Przypisy
- ↑ Rocznik oficerski 1939 ↓, s. 667.
- ↑ Obrona Narodowa 1939 ↓.
- ↑ Rocznik oficerski 1939 ↓, s. VI.
- ↑ Rocznik oficerski 1939 ↓, s. VIII.
- ↑ Andrzej Brygidyn: Kryptonim „San”. Żołnierze sanockiego Obwodu Związku Walki Zbrojnej – Armii Krajowej 1939-1944. Sanok: Społeczny Komitet Wydawniczy „San”, 1992, s. 75, 81, 83, 133, 212-214, 249, 282.
- ↑ Władysław Pruchniak: Ciąg dalszy moich wspomnień. W: Andrzej Brygidyn, Magdalena Brygidyn-Paszkiewicz: Wspomnienia i relacje żołnierzy Sanockiego Obwodu Związku Walki Zbrojnej – Armii Krajowej 1939-1944. Sanok: 2012, s. 40. ISBN 978-83-903080-5-0.
- ↑ Mieczysław Granatowski: Co można jeszcze wysupłać z pamięci?. W: Andrzej Brygidyn, Magdalena Brygidyn-Paszkiewicz: Wspomnienia i relacje żołnierzy Sanockiego Obwodu Związku Walki Zbrojnej – Armii Krajowej 1939-1944. Sanok: 2012, s. 76. ISBN 978-83-903080-5-0.
- ↑ Mieczysław Granatowski: Jeszcze nie zapomniałem. W: Andrzej Brygidyn, Magdalena Brygidyn-Paszkiewicz: Wspomnienia i relacje żołnierzy Sanockiego Obwodu Związku Walki Zbrojnej – Armii Krajowej 1939-1944. Sanok: 2012, s. 119-120. ISBN 978-83-903080-5-0.
Bibliografia
- Andrzej Brygidyn: Kryptonim „San”. Żołnierze sanockiego Obwodu Związku Walki Zbrojnej – Armii Krajowej 1939-1944. Sanok: Społeczny Komitet Wydawniczy „San”, 1992, s. 75, 81, 83, 133, 212-214, 249, 282.
- Mieczysław Granatowski: Co można jeszcze wysupłać z pamięci?. W: Andrzej Brygidyn, Magdalena Brygidyn-Paszkiewicz: Wspomnienia i relacje żołnierzy Sanockiego Obwodu Związku Walki Zbrojnej – Armii Krajowej 1939-1944. Sanok: 2012, s. 76. ISBN 978-83-903080-5-0.
- Mieczysław Granatowski: Jeszcze nie zapomniałem. W: Andrzej Brygidyn, Magdalena Brygidyn-Paszkiewicz: Wspomnienia i relacje żołnierzy Sanockiego Obwodu Związku Walki Zbrojnej – Armii Krajowej 1939-1944. Sanok: 2012, s. 119-120. ISBN 978-83-903080-5-0.
- Władysław Pruchniak: Ciąg dalszy moich wspomnień. W: Andrzej Brygidyn, Magdalena Brygidyn-Paszkiewicz: Wspomnienia i relacje żołnierzy Sanockiego Obwodu Związku Walki Zbrojnej – Armii Krajowej 1939-1944. Sanok: 2012, s. 40. ISBN 978-83-903080-5-0.
- Kazimierz Pindel, Obrona Narodowa 1937-1939, Warszawa: Wydaw. Ministerstwa Obrony Narodowej, 1979, ISBN 83-11-06301-X, OCLC 69279234.
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. T. 29. Kraków: Fundacja Centrum Dokumentacji Czynu Niepodległościowego. Biblioteka Jagiellońska, 2006. ISBN 83-7188-899-6.
- Ryszard Dalecki, Armia „Karpaty” w wojnie obronnej 1939 r., Rzeszów 1989, wyd. II, ISBN 83-03-02830-8.
- Batalion ON „Sanok”. obronanarodowa1939.pl. .