W dzisiejszym świecie Izabela Jaruga-Nowacka stał się tematem o dużym znaczeniu i zainteresowaniu. Niezależnie od tego, czy ze względu na wpływ na społeczeństwo, gospodarkę, politykę czy codzienne życie ludzi, Izabela Jaruga-Nowacka zdołał przyciągnąć uwagę różnych sektorów i odbiorców. W miarę upływu czasu zainteresowanie Izabela Jaruga-Nowacka wzrosło, powodując niekończące się debaty, badania i sprzeczne opinie. W tym kontekście niezbędne jest pełne zrozumienie, czym jest Izabela Jaruga-Nowacka, jakie są jego implikacje i jak wpływa na społeczeństwo jako całość. Dlatego w tym artykule omówimy temat Izabela Jaruga-Nowacka w sposób szeroki i szczegółowy, aby zaoferować szeroką i kompletną wizję jego znaczenia i wpływu w dzisiejszym świecie.
Pełne imię i nazwisko |
Izabela Walentyna Jaruga-Nowacka |
---|---|
Data i miejsce urodzenia |
23 sierpnia 1950 |
Data i miejsce śmierci |
10 kwietnia 2010 |
Pełnomocnik rządu do spraw równego statusu kobiet i mężczyzn | |
Okres |
od 17 grudnia 2001 |
Przynależność polityczna | |
Przewodniczący Unii Pracy | |
Okres |
od 24 kwietnia 2004 |
Przynależność polityczna | |
Poprzednik | |
Następca | |
Wiceprezes Rady Ministrów | |
Okres |
od 2 maja 2004 |
Przynależność polityczna | |
Minister-członek Rady Ministrów | |
Okres |
od 2 maja 2004 |
Przynależność polityczna | |
Minister polityki społecznej | |
Okres |
od 24 listopada 2004 |
Przynależność polityczna | |
Poprzednik | |
Następca | |
Odznaczenia | |
Izabela Walentyna Jaruga-Nowacka (ur. 23 sierpnia 1950 w Gdańsku, zm. 10 kwietnia 2010 w Smoleńsku) – polska polityk i działaczka społeczna.
Z wykształcenia była etnografką. Aktywność publiczną rozpoczęła w latach 80. w organizacjach feministycznych. Działała na rzecz równouprawnienia kobiet, mniejszości, a także na rzecz państwa neutralnego światopoglądowo. Była posłanką na Sejm II, IV, V i VI (1993–1997, 2001–2010) kadencji, przewodniczącą Unii Pracy i Unii Lewicy. W latach 2001–2004 była pierwszym pełnomocnikiem rządu do spraw równego statusu kobiet i mężczyzn, następnie wicepremierem w pierwszym i drugim rządzie Marka Belki, w drugim z nich była również ministrem polityki społecznej. Zginęła 10 kwietnia 2010 w katastrofie polskiego samolotu Tu-154 w Smoleńsku.
Absolwentka XXVIII Liceum Ogólnokształcącego im. Jana Kochanowskiego w Warszawie. Ukończyła studia etnograficzne na Uniwersytecie Warszawskim, później pracowała w Instytucie Polityki Naukowej i Szkolnictwa Wyższego (1974–1976) i Instytucie Krajów Socjalistycznych Polskiej Akademii Nauk (1976–1986).
W okresie PRL nie należała do organizacji politycznych. Aktywność polityczną rozpoczęła od działań związanych z obroną praw człowieka, w tym szczególnie praw kobiet. Od połowy lat 80. działała w Lidze Kobiet Polskich. Przez dwie kadencje pełniła funkcję przewodniczącej zarządu głównego tej organizacji. W 1991 przystąpiła do Ruchu Demokratyczno-Społecznego, z którego listy wyborczej w tym samym roku bezskutecznie kandydowała w wyborach parlamentarnych.
W 1993 z listy Unii Pracy została posłanką na Sejm II kadencji. Pełniła funkcję wiceprzewodniczącej sejmowej Komisji Edukacji, Nauki i Postępu Technicznego. Była jedną z dwóch posłanek wchodzących w skład delegacji Sejmu RP do Zgromadzenia Parlamentarnego Rady Europy. Przewodniczyła też polsko-mongolskiej grupie parlamentarnej (Mongolią zajmowała się naukowo pracując w Polskiej Akademii Nauk). W wyborach w 1997 nie uzyskała reelekcji.
Do Sejmu ponownie została wybrana w 2001, uzyskała mandat w okręgu gdyńskim z listy koalicji Sojusz Lewicy Demokratycznej – Unia Pracy liczbą 23 666 głosów. Przez dwa miesiące była członkinią Komisji Kultury i Środków Przekazu. 29 listopada 2001 została sekretarzem stanu w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów w rządzie Leszka Millera, miesiąc później objęła stanowisko pełnomocnika rządu do spraw równego statusu kobiet i mężczyzn. Pracowała nad przyjęciem przez rząd w 2002 II Krajowego Programu Działań na Rzecz Kobiet.
W pierwszym i drugim rządzie Marka Belki obejmowała stanowiska ministra-członka Rady Ministrów oraz wicepremierem. Zgodnie z rozporządzeniem premiera do jej zadań należała m.in. koordynacja prac Rady Ministrów w zakresie polityki społecznej, równego statusu kobiet i mężczyzn oraz przeciwdziałania dyskryminacji, sprawowanie nadzoru nad działalnością Rządowego Centrum Studiów Strategicznych oraz pełnomocnika rządu do spraw równego statusu kobiet i mężczyzn. W listopadzie 2004 przestała być ministrem bez teki, przeszła wówczas na stanowisko ministra polityki społecznej.
Z Unii Pracy odeszła w kwietniu 2005, zakładając nową partię o nazwie Unia Lewicy. Była członkinią komitetu wyborczego Włodzimierza Cimoszewicza w wyborach prezydenckich w 2005. W wyborach do Sejmu w tym samym roku po raz trzeci została posłanką, kandydując z listy Sojuszu Lewicy Demokratycznej. W październiku tegoż roku zakończyła pełnienie funkcji rządowych. W grudniu 2005 wystąpiła z Unii Lewicy, pozostając osobą bezpartyjną.
W wyborach parlamentarnych w 2007 po raz czwarty uzyskała mandat poselski, kandydując z listy koalicji Lewica i Demokraci i otrzymując 14 827 głosów. Od kwietnia 2008 zasiadała w klubie Lewica.
Zginęła 10 kwietnia 2010 w katastrofie polskiego samolotu Tu-154M w Smoleńsku w drodze na obchody 70. rocznicy zbrodni katyńskiej. Uroczystości pogrzebowe odbyły się 22 kwietnia 2010 w kościele św. Karola Boromeusza. Izabela Jaruga-Nowacka została pochowana na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (kwatera 176-5-5).
Działała na rzecz równouprawnienia kobiet (uczestniczyła w tzw. Manifach), państwa neutralnego światopoglądowo oraz zapewnienia równych szans startu życiowego młodzieży poprzez dostępność edukacji. Deklarowała poglądy feministyczne. Wraz ze Zbigniewem Bujakiem prowadziła w 1991 akcję na rzecz referendum w sprawie karalności przerywania ciąży. Uczestniczyła w demonstracjach na rzecz praw osób LGBT.
Określała się jako „polityczka”, „ministra”, „wicepremierka”. Promowała wprowadzanie i upowszechnianie żeńskich form językowych dla nazywania tego rodzaju wysokich stanowisk politycznych.
16 kwietnia 2010 została pośmiertnie odznaczona Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Odrodzenia Polski.
W 2001 uhonorowana nagrodą Tęczowego Lauru (za odwagę w głoszonych poglądach i wsparcie udzielane inicjatywom służącym przełamywaniu nietolerancji i ograniczoności społeczeństwa).
W 2010 odsłonięto poświęconą jej tablicę pamiątkową na gmachu Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej w Warszawie. W 2011 została założona Fundacja im. Izabeli Jarugi-Nowackiej, promująca działania równościowe i przeciwdziałająca wykluczeniu. W 2017 jej imieniem nazwane zostało rondo w Słupsku.
Poświęcono jej również publikację pt. Drogi równości. Izabela Jaruga-Nowacka – polityk, feministka, działaczka lewicy.
Córka Nikodema i Reginy. Była żoną Jerzego Nowackiego, rektora Polsko-Japońskiej Akademii Technik Komputerowych w Warszawie. Miała dwie córki: Barbarę i Katarzynę.