Kolonia Amandy

W tym artykule zbadamy fascynujący świat Kolonia Amandy, temat, który z biegiem czasu wzbudził ciekawość i zainteresowanie wielu osób. Od swoich historycznych początków po wpływ na współczesny świat, Kolonia Amandy odegrał istotną rolę w różnych aspektach życia codziennego. Poprzez głębokie i szczegółowe spojrzenie zanurzymy się w różnych aspektach Kolonia Amandy, badając jego znaczenia, implikacje i znaczenie w bieżącym kontekście. Wyruszymy w podróż pełną odkryć i refleksji, analizując wpływ Kolonia Amandy na społeczeństwo i sposób, w jaki rozumiemy otaczający nas świat. Dołącz do nas w ekscytującej eksploracji Kolonia Amandy i odkryjmy razem jego tajemnice i wpływ na naszą rzeczywistość.

Kolonia Amandy
Amanda; Agnieszka-Amanda
Część Katowic
Ilustracja
Obszar zalesiony w rejonie nieistniejącej zabudowy kolonii Amandy (2020)
Państwo

 Polska

Województwo

 śląskie

Miasto

Katowice

Dzielnica

Janów-Nikiszowiec

Data założenia

I połowa XIX wieku

W granicach Katowic

5 października 1954

SIMC

0937630

Strefa numeracyjna

32

Tablice rejestracyjne

SK

Położenie na mapie Katowic
Mapa konturowa Katowic, po prawej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Kolonia Amandy”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się punkt z opisem „Kolonia Amandy”
Położenie na mapie województwa śląskiego
Mapa konturowa województwa śląskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Kolonia Amandy”
Ziemia50°14′44″N 19°03′43″E/50,245431 19,061839

Kolonia Amandy (Amanda; dawniej również Agnieszka-Amanda) – część Katowic, położona na terenie dzielnicy Janów-Nikiszowiec, u podnóża Mrówczej Górki. Była to dawniej kolonia robotnicza powstała dla pracowników kopalni węgla kamiennego „Agnes Amanda”.

Kolonia Amandy wraz z kopalnią „Agnes Amanda” na mapie z 1907 roku

Kolonia Amandy powstała w pierwszej połowie XIX na terenach leśnych gminy Janów, za hutą „Ferrum”. Kolonię założono przy kopalni węgla kamiennego „Amanda” nadaną 3 maja 1837 roku. Kopalnię tę 14 maja 1840 roku połączono z sąsiednią kopalnią „Agnes” (nadana 5 grudnia 1838 roku), tworząc zakład „Agnes Amanda”. Kopalnia miała wielu właścicieli, spośród których większość udziałów na początku miał mistrz murarski z Dębu – Józef Heintze. Do 1881 roku kopalnia została wykupiona przez koncern Georg von Giesches Erben, a w 1883 roku włączono ją do kopalni „Giesche” (późniejszy „Wieczorek”). Maksymalne wydobycie węgla kamiennego w kopalni w 1847 roku wynosiło 18,5 tysięcy ton.

Zabudowę kolonii stanowiły parterowe i piętrowe familoki, w których mieszkania były ciasne i przeludnione, pozbawione wody i kanalizacji. Mapa z 1883 roku wskazuje, iż od strony drogi do huty cynku „Kunegunda” w Zawodziu znajdowały się trzy budynki mieszkalne. W 1871 roku w kolonii mieszkało 27 osób, a w grudniu 1885 kolonia liczyła łącznie 314 mieszkańców. W maju 1939 roku w Amandzie mieszkało 245 osób. Kolonia Amandy do 1951 roku znajdowała się w gminie Janów, w latach 1951–1954 wchodziła w skład miasta Szopienice, a 5 października 1954 roku wraz z terenami leśnymi w pobliżu została włączona do Katowic. Kolonia nie była rozbudowywana – podobny stan zabudowy zachował się do końca XX wieku. Kolonia została wyburzona przed rokiem 1990.

Po kolonii Amandy pozostała jedynie nazwa ulicy – Kolonia Amandy oraz nazwa przystanku autobusowego przy ulicy Gospodarczej – Kolonia Amandy . Zabudowa kolonii była zlokalizowana u podnóża Mrówczej Górki, a w jej pobliżu znajduje się staw Upadowy. Trasami leśnymi w rejonie dawnej kolonii przebiega żółta trasa rowerowa nr 5, łącząca Dolinę Trzech Stawów z granicą Katowic i Sosnowca w rejonie Borek przez Szopienice.

Przypisy

  1. a b Marta Chmielewska, Morfologiczne przekształcenia przestrzeni miejskiej Katowic, Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 2016, s. 47, ISBN 978-83-8012-837-8 (pol.).
  2. Główny Urząd Statystyczny: Rejestr TERYT. Wyszukiwanie. eteryt.stat.gov.pl. . (pol.).
  3. a b Urząd Miasta Katowice: Miejski System Zarządzania-Katowicka Infrastruktura Informacji Przestrzennej. emapa.katowice.eu. . (pol.).
  4. a b Wojewódzki Ośrodek Dokumentacji Geodezyjnej i Kartograficznej w Katowicach: Geoportal Województwa Śląskiego – ORSIP. mapy.orsip.pl. . (pol.).
  5. a b c d e f Lech Szaraniec, Osady i osiedla Katowic, Katowice: Oficyna „Artur”, 1996, s. 57, ISBN 83-905115-0-9.
  6. a b c d Adam Frużyński, Grzegorz Grzegorek, Piotr Rygus, Kopalnie i huty Katowic, Katowice: Wydawnictwo „Prasa i Książka” Grzegorz Grzegorek, 2017, s. 118, ISBN 978-83-63780-23-4 (pol.).
  7. a b c Jerzy Jaros (red.), Słownik historyczny kopalń węgla na ziemiach polskich, Katowice: Śląski Instytut Naukowy, 1984, s. 20, ISBN 83-00-00648-6.
  8. The Genealogical Gazetteer: Kolonia Amandy, Kol. Agnieszki-Amandy, Amanda, Vw. Agnes-Amanda-Grube, Agnes-Amandagrube. gov.genealogy.net. . (ang.).
  9. Agnes-Amandagrube (Ortsteil). cybercity.de. . . (niem.).
  10. Zarząd Transportu Metropolitalnego: Lista przystanków: Katowice. rj.metropoliaztm.pl. . (pol.).
  11. Urząd Miasta Katowice: Katowice na rowery. Trasy. www.katowice.eu. . (pol.).