Kolonia Alfred
Var1 to koncepcja, która w ostatnich latach przyciągnęła uwagę wielu osób. Poprzez swój wpływ na różne aspekty współczesnego życia, var1 wywołał debaty, refleksje i liczne badania. W tym artykule zbadamy różne aspekty związane ze zmienną var1, od jej wpływu na społeczeństwo po ewolucję w czasie. Dodatkowo omówimy różne perspektywy i opinie na temat var1, aby zapewnić pełniejsze zrozumienie tego tematu. Bez wątpienia var1 stał się tematem globalnego zainteresowania, który nie pozostawia nikogo obojętnym.
| Część Katowic | |
.jpg) Zabudowa kolonii Alfred | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Miasto | |
| Dzielnica | |
| Data założenia |
połowa XIX wieku |
| W granicach Katowic |
1951 |
| Strefa numeracyjna |
0-32 |
| Tablice rejestracyjne |
SK |
Położenie na mapie Katowic  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa śląskiego  | |
 50°17′33″N 19°00′39″E/50,292628 19,010958
| |
Kolonia Alfred – osada robotnicza, założona w połowie XIX wieku dla pracowników nieistniejącej obecnie kopalni Alfred, założonej w 1834 roku i w 1859 roku połączonej z kopalnią Hohenlohe na terenie obecnych Katowic, w dzielnicy Wełnowiec-Józefowiec, przy Lasku Alfreda, placu Alfreda i alei Wojciecha Korfantego. Obecna, zabytkowa zabudowa powstała pod koniec XIX wieku została po 1923 roku wraz z zamknięciem szybu Alfred zagospodarowana m.in. na cele mieszkalne. Obecnie część budynków jest dzierżawiona przez Fundację Pomocy Dzieciom i Seniorom Wioska Serca im. Jana Pawła II.
Historia
.jpg)
Kolonia Alfred została założona w połowie XIX wieku wokół założonej w 1834 roku kopalni węgla kamiennego Alfred. Sama zaś nazwa pochodzi od imienia jednego z synów Johna Baildona, który wraz z książętami Hohenlohe-Öhringen założyli kopalnię Alfred. Kopalnię tę w 1859 roku połączono z zakładem Hohenlohe. W 1923 roku unieruchomiono szyb Alfred, a dziesięć lat później zamknięto całą kopalnię Hohenlohe. Pozostałą zabudowę przystosowano do innych celów, m.in. dla mieszkania robotnicze. Dobudowano również komórki na węgiel oraz piec do wypieku chleba.
W 1924 roku wraz z likwidacją obszarów dworskich część rejonu Alfreda włączono do Siemianowic (Śląskich), zaś część z obecną zabudową do gminy Wełnowiec. Po nacjonalizacji przemysłu, w latach 40. XX wieku zabudowę Alfreda przekazano kopalni Prezydent. W 1951 roku tereny kolonii weszły w skład Katowic. W sierpniu 1978 roku kolonia, zlokalizowana przy placu Alfreda 1-13, została wpisana do rejestru zabytków. W latach 1980–1982 w rejonie ulicy L. Waryńskiego i T. Patalonga wybudowano osiedle domów jednorodzinnych.
Alfred do XXI wieku nie był podłączony do podstawowej infrastruktury technicznej, a także brakowało obiektów handlowo-usługowych. Dzieci z kolonii uczęszczały wówczas do szkoły w Siemianowicach Śląskich. Ostatni mieszkańcy Alfreda wyprowadzili się około 2012 roku i od tego czasu władze Katowic szukały pomysłu na jej zagospodarowanie. W 2015 roku Rada Miasta Katowice zgodziła się na przekazanie trzech budynków – nr 3, 4 i 9 nowemu dzierżawcy – Fundacji Pomocy Dzieciom i Seniorom. Fundacja ta wmurowała kamień węgielny pod budowę Wioski Serca Jana Pawła II, a także zaadaptowała dawny piec do wypieku chleba na kaplicę. Dodatkowo w ciągu kilku lat część z dachów pokryto dachówką bitumiczną z miejsce ceramicznej i zainstalowano na nich panele fotowoltaiczne.
Architektura
.JPG)
Obecna zabudowa kolonii Alfred stanowi zaadaptowane po 1923 roku budynki dawnego szybu Alfred, powstałe pod koniec XIX wieku. Składają się przeważnie z jednopiętrowych domów mieszkalnych wybudowanych w stylu historyzmu. Budynki nr 10 i 11 posiadają ryzalit sięgający pierwszego piętra, będący pozostałością po ołtarzu św. Barbary. W dniu 19 sierpnia 1978 roku zabudowę wpisano do rejestru zabytków, zaś 25 czerwca 2007 roku uchwalono miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego dla Alfreda. Administratorem budynków kolonii jest Komunalny Zakład Gospodarki Mieszkaniowej w Katowicach.
Zabytkową kolonię Alfred, położoną przy placu Alfreda, tworzą współcześnie następujące budynki:
- budynek nadszybia (nr 8),
- budynek maszyny wyciągowej (nr 9),
- budynek cechowni (nr 11),
- budynek kuźni (nr 12),
- budynek kotłowni (nr 7),
- budynek łaźni (nr 10),
- budynek administracji (nr 1),
- budynek wagi,
- budowle towarzyszące,
- położone na zachód od tego kompleksu pozostałości hałd przemysłowych.
Przypisy
- ↑ a b c Bulsa 2018 ↓, s. 119.
- ↑ a b c d e f Szaraniec 1996 ↓, s. 55.
- ↑ Frużyński, Grzegorek i Rygus 2017 ↓, s. 89.
- ↑ a b c LOKALNY PROGRAM REWITALIZACJI MIASTA KATOWICE NA LATA 2007 – 2013, Załącznik do uchwały nr XVII/324/07 Rady Miasta Katowice z dnia 29 października 2007, bip.katowice.eu, Katowice 2017 (pol.).
- ↑ a b c d Rzewiczok 2019 ↓, s. 90.
- ↑ a b Urząd Miasta Katowice: Wykaz obiektów chronionych poprzez wpis do rejestru zabytków. www.bip.um.katowice.pl. . (pol.).
- ↑ a b Śląski Wojewódzki Konserwator Zabytków w Katowicach: Rejestr zabytków w Katowicach. www.wkz.katowice.pl. . (pol.).
- ↑ a b Rejestr zabytków nieruchomych – województwo śląskie , Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023 .
- ↑ Frużyński, Grzegorek i Rygus 2017 ↓, s. 94.
- ↑ a b Frużyński, Grzegorek i Rygus 2017 ↓, s. 96.
- ↑ Wojewódzki Program Opieki nad Zabytkami w województwie śląskim na lata 2010−2013. slaskie.pl. . (pol.) www.slaskie.pl
Bibliografia
- Michał Bulsa, Ulice i place Katowic, wyd. trzecie, Katowice: Wydawnictwo Prasa i Książka, 2018, ISBN 978-83-63780-28-9 (pol.).
- Adam Frużyński, Grzegorz Grzegorek, Piotr Rygus, Kopalnie i huty Katowic, Katowice: Wydawnictwo „Prasa i Książka” Grzegorz Grzegorek, 2017, ISBN 978-83-63780-23-4 (pol.).
- Urszula Rzewiczok, Wełnowiec i Józefowiec. Dzieje dzielnicy Katowic, Muzeum Historii Katowic, 2019, ISBN 978-83-64356-32-2 (pol.).
- Lech Szaraniec, Osady i osiedla Katowic, Katowice: Oficyna „Artur”, 1996, ISBN 83-905115-0-9.
