W dzisiejszym świecie Marcel Łoziński to temat, który przykuł uwagę milionów ludzi na całym świecie. Od momentu pojawienia się Marcel Łoziński był przedmiotem debaty, analiz i badań ekspertów z różnych dziedzin. Jej wpływ na społeczeństwo, gospodarkę, politykę i kulturę sprawia, że jest to temat o uniwersalnym znaczeniu. W tym artykule zbadamy różne aspekty Marcel Łoziński, od jego pochodzenia po wpływ na codzienne życie ludzi. Poprzez wyczerpującą analizę postaramy się rzucić światło na różne aspekty, które sprawiają, że Marcel Łoziński jest tematem wartym zbadania i zainteresowania.
Data i miejsce urodzenia |
17 maja 1940 |
---|---|
Zawód |
reżyser, dokumentalista |
Odznaczenia | |
Marcel Łoziński (ur. 17 maja 1940 w Paryżu) – polski reżyser filmowy, znany z takich filmów dokumentalnych, jak 89 mm od Europy oraz Wszystko może się przytrafić.
W 1965 ukończył studia na Wydziale Łączności Politechniki Warszawskiej, a dwa lata później rozpoczął studia na Wydziale Reżyserii Państwowej Wyższej Szkoły Filmowej w Łodzi. Studia reżyserskie skończył w 1971, a dyplom otrzymał w 1976, na podstawie filmu Zderzenie czołowe. W latach 70. i 80. był związany z Telewizją Polską, następnie pracował dla Zespołu Filmowego „X” Andrzeja Wajdy i warszawskiej Wytwórni Filmów Dokumentalnych (WFD), z której został usunięty w styczniu 1980 przez ministra kultury, gdy dwa jego filmy (Egzamin dojrzalości, Próba mikrofonu) zostały zatrzymane przez cenzurę. W sierpniu tego samego roku został ponownie przyjęty przez WFD, lecz w trakcie stanu wojennego był nieaktywny jako producent filmów dokumentalnych, choć rejestrował wraz z kolegami z WFD działalność podziemnej „Solidarności”. Od połowy lat 80. XX wieku realizował ponownie dokumenty, lecz znany międzynarodowej widowni był dopiero od lat 90., dzięki filmom 89 mm od Europy i Wszystko może się przytrafić.
Filmy Łozińskiego poruszały wiele kwestii drażliwych zarówno dla władzy komunistycznej, jak i dla społeczeństwa polskiego po transformacji ustrojowej. Reżyser krytykował indoktrynację partyjną młodzieży wkraczającej w dorosłość (Egzamin dojrzałości) oraz manipulację wypowiedziami przechodniów na użytek propagandy telewizyjnej (Ćwiczenia warsztatowe); był też autorem jednego z pierwszych dostępnych w szerokim obiegu filmów dokumentalnych o zbrodni katyńskiej (Las Katyński), ale również o pogromie kieleckim (Świadkowie) oraz działalności lewicowych reformatorów spoza PZPR (45–89). W dokumencie Jak to się robi ukazywał z kolei działalność specjalisty od marketingu politycznego, demaskując przy tym metody autokreacji wybranych polityków. Stopniowo twórczość Łozińskiego nabierała charakteru esejów filozoficznych o naturze życia i śmierci (Wszystko może się przytrafić, z udziałem syna Tomka), o odpowiedzialności reżysera i celu reżyserii filmów dokumentalnych (Żeby nie bolało), a nawet dialogu z reprezentującym nowe pokolenie dokumentalistów synem Pawłem Łozińskim (Ojciec i syn w podróży, powstały na podstawie przemontowanej wersji filmu Pawła Łozińskiego Ojciec i syn). Zwłaszcza film Wszystko może się przytrafić był ceniony przez krytyków i publiczność, która w plebiscycie internetowym z 2016 roku wybrała właśnie to dzieło Łozińskiego jako najlepszy polski film dokumentalny w historii.
Marcel Łoziński wypracował własną metodę twórczą, którą nazywał „zagęszczaniem rzeczywistości”. Do filmowanego świata podstawiał własnych bohaterów, aby ujawnić cechy filmowanej rzeczywistości, które były niedostępne dla kamery. Łoziński zrywał więc z dokumentalnym kinem obserwacyjnym; swój filmowy świat porównywał do akwarium, którym należało potrząsnąć, żeby pobudzić śpiące rybki.
Marcel Łoziński jest wykładowcą w Mistrzowskiej Szkole Reżyserii Filmowej Andrzeja Wajdy oraz członkiem Amerykańskiej Akademii Sztuki i Wiedzy Filmowej. Jego metodę rejestracji rzeczywistości naśladował między innymi Jacek Bławut.
Rok | Tytuł | Instytucja | Nagroda |
---|---|---|---|
1972 | Absolutorium | Festiwal Etiud Studenckich w Łodzi | Nagroda Wydziału Kultury PRN |
1973 | Koło fortuny | Międzynarodowe Dni Filmów Sportowych w Oberhausen | Nagroda Jury Krytyki |
1975 | Wizyta | Krakowski Festiwal Filmowy | Nagroda Klubu Krytyki Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich |
1976 | Zderzenie czołowe | Złoty Lajkonik | |
1978 | Król | Przegląd Filmów Krótkometrażowych w Rzeszowie | Nagroda Główna |
1981 | Egzamin dojrzałości | Krakowski Festiwal Filmowy | Brązowy Lajkonik w kategorii filmu dokumentalnego |
Próba mikrofonu | Nagroda FIPRESCI w kategorii filmu dokumentalnego | ||
Brązowy Lajkonik w kategorii filmu dokumentalnego | |||
Jak żyć | Koszaliński Festiwal Debiutów Filmowych „Młodzi i Film” | Nagroda za debiut reżyserski | |
Międzynarodowe Forum Filmowe „Człowiek-Praca-Twórczość” | III Nagroda „Brązowy Medal” | ||
Nagroda dziennikarzy „Czarcia Łapa” | |||
1985 | Ćwiczenia warsztatowe | Komitet Kultury Niezależnej | Nagroda Kuturalna „Solidarności” |
1986 | Świadkowie | Nagroda Kulturalna „Solidarności” | |
1987 | Ćwiczenia warsztatowe | Krakowski Festiwal Filmowy | Brązowy Lajkonik |
1990 | 49–85 | Lubuskie Lato Filmowe | Złote Grono |
Krakowski Festiwal Filmowy | Nagroda Dziennikarzy II stopnia | ||
Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Edmonton | Nagroda INPUT | ||
Las Katyński | Międzynarodowy Festiwal Filmu Dokumentalnego „Vision du Reel” w Nyonie | Srebrna Sestercja | |
Lubuskie Lato Filmowe | Złote Grono | ||
Krakowski Festiwal Filmowy | Nagroda Dziennikarzy II stopnia | ||
Świadkowie | Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Sztokholmie | Nagroda INPUT | |
1993 | Siedmiu Żydów z mojej klasy | Festiwal Polskiej Twórczości Telewizyjnej | Nagroda Specjalna |
1993 | 89 mm od Europy | Nagroda Specjalna | |
Bałtycki Festiwal Filmowy i Telewizyjny w Gudhjem | II Nagroda | ||
Lubuskie Lato Filmowe | Nagroda Organizatorów im. Juliusza Burskiego | ||
Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Marsylii „Vue sur le Docs” | Nagroda Specjalna im. Jeana d'Arcy | ||
Międzynarodowy Festiwal Filmów Krótkometrażowych w Oberhausen | Grand Prix | ||
Nagroda Klubów Filmowych FICC | |||
Międzynarodowy Festiwal Filmów Krótkometrażowych w Villi do Conde | I Nagroda | ||
1994 | Międzynarodowy Festiwal Filmowy w San Francisco | Wyróżnienie Specjalne | |
Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Montrealu | Grand Prix | ||
Międzynarodowy Festiwal Filmów Dokumentalnych i Animowanych w Lipsku | Złoty Gołąb | ||
Międzynarodowy Festiwal Filmów Krótkometrażowych w Clermont-Ferrand | Nagroda Specjalna Jury | ||
1995 | Flickerfest International Short Film Festival w Sydney | Nagroda dla najlepszego filmu dokumentalnego | |
Wszystko może się przytrafić | Międzynarodowy Festiwal Filmów Krótkometrażowych w Oberhausen | Nagroda Klubów Filmowych FICC | |
Wyróżnienie Jury Katolickiego | |||
Lubuskie Lato Filmowe | Dyplom Honorowy | ||
Krakowski Festiwal Filmowy | Złoty Smok | ||
Nagroda miesięcznika „Film Pro” | |||
Festiwal Filmów Państw Bałtyckich w Bornholmie | Grand Prix | ||
1996 | Międzynarodowy Festiwal Filmowy w San Francisco | Golden Gate Award w kategorii filmu dokumentalnego | |
1998 | Żeby nie bolało | Festiwal Filmów Państw Bałtyckich w Bornholmie | Nagroda |
Międzynarodowy Festiwal Filmów Dokumentalnych i Animowanych w Lipsku | Złoty Gołąb | ||
Nagroda Federacji Klubów Filmowych Don Kichot | |||
Międzynarodowy Festiwal Filmów Dokumentalnych i Antropologicznych w Parnu | Nagroda Specjalna | ||
2003 | Pamiętam | Warszawski Festiwal Filmów o Tematyce Żydowskiej | Grand Prix „Kamera Dawida” |
2006 | Jak to się robi | Festiwal Form Dokumentalnych „Nurt” w Kielcach | Nagroda Specjalna „Charaktery” |
Nagroda Publiczności | |||
Festiwal Filmu Polskiego w Ameryce | Złote Zęby dla najbardziej interesującego filmu dokumentalnego | ||
2007 | Festiwal Filmów z Europy Środkowej i Wschodniej „goEast” w Wiesbaden | Nagroda Główna w kategorii filmów dokumentalnych | |
Ogólnopolski Festiwal Sztuki Filmowej „Prowincjonalia” | Nagroda Specjalna Organizatorów | ||
2009 | Poste restante | Europejska Nagroda Filmowa | Najlepszy film krótkometrażowy |
Krakowski Festiwal Filmowy | Nagroda FIPRESCI | ||
Srebrny Smok dla najlepszego filmu dokumentalnego | |||
2011 | Tonia i jej dzieci | Lubuskie Lato Filmowe | Złote Grono w konkursie filmów dokumentalnych |
Krakowski Festiwal Filmowy | Nagroda Prezesa Telewizji Polskiej za najlepszą reżyserię | ||
Złoty Lajkonik | |||
2013 | Międzynarodowy Festiwal Filmowy „Żydowskie Motywy” | Nagroda im. Antoniego Marianowicza dla najlepszego filmu polskiego | |
Ojciec i syn w podróży | Krakowski Festiwal Filmowy | Srebrny Róg dla najlepszego pełnometrażowego filmu dokumentalnego | |
2014 | Międzynarodowy Festiwal Filmów Dokumentalnych i Antropologicznych w Parnu | Nagroda dla najlepszego Autoportretu |