Nagroda Literacka Gdynia

W tym artykule zbadamy fascynującą historię Nagroda Literacka Gdynia, tematu, który przykuł uwagę naukowców, naukowców i entuzjastów. Na przestrzeni lat Nagroda Literacka Gdynia odegrał kluczową rolę w społeczeństwie, wpływając na znaczące zmiany w sposobie, w jaki żyjemy i rozumiemy otaczający nas świat. Od skromnych początków po obecny wpływ Nagroda Literacka Gdynia pozostawił niezatarty ślad w historii, a w tym artykule zagłębimy się w jego złożoną i ekscytującą narrację. Mamy nadzieję rzucić światło na ten temat i zaoferować naszym czytelnikom kompleksowe spojrzenie na tę kwestię poprzez szczegółową analizę i dogłębne spojrzenie na wiele jej aspektów.

Uroczysta Gala Finałowa NLG 2007
Laureaci NLG 2008 podczas Gali Finałowej (od lewej: Adam Wiedemann, Piotr Marecki (odbierał nagrodę w imieniu Mariana Pankowskiego) oraz Piotr Matywiecki
Marian Pankowski podczas Jesiennych Spotkań z Laureatami NLG 2008

Nagroda Literacka Gdynia – nagroda dla najlepszych książek wydanych w poprzednim roku, ustanowiona z inicjatywy Elżbiety Gwiazdowskiej (byłej dyrektor Miejskiej Biblioteki Publicznej) w kwietniu 2006 roku przez Prezydenta Miasta Gdyni, Wojciecha Szczurka.

Ideą Nagrody Literackiej Gdynia jest uhonorowanie wyjątkowych osiągnięć żyjących, polskich twórców, co stanowić ma silny i jednocześnie trwały bodziec do jeszcze bardziej wzmożonej aktywności w obrębie szeroko pojętej literatury oraz sztuki. Do roku 2013 Nagroda przyznawana była w trzech kategoriach:

  • proza,
  • poezja,
  • eseistyka.

W 2014 wprowadzono czwartą kategorię – przekład literacki na język polski.

Nagroda ma charakter ogólnopolski i jest przyznawana co roku. Jest to jedna z bardziej znaczących i prestiżowych polskich nagród literackich.

Przebieg konkursu

Lista nominowanych książek ogłaszana jest w maju podczas konferencji prasowej na Międzynarodowych Targach Książki w Warszawie. Uroczysta Gala Finałowa odbywa się w Gdyni. Termin jest ruchomy, przez wiele lat był to czerwiec, jednak od 2018 roku ma ona miejsce w sierpniu. Laureaci otrzymują pamiątkowe statuetki (Kostki Literackie) oraz nagrodę pieniężną w wysokości 50 000 zł.

Kapituła

Wybór zarówno nominowanych, jak i Laureatów, to decyzje członków Kapituły, w której skład wchodzą (w roku 2015): Agata Bielik-Robson, Marek Bieńczyk, Jacek Gutorow, Jerzy Jarniewicz, Zbigniew Kruszyński, Małgorzata Łukasiewicz, Aleksander Nawarecki i Violetta Trella (sekretarz Kapituły).

We wcześniejszych latach w skład Kapituły wchodzili również: Alina Brodzka-Wald, Piotr Sommer, Piotr Śliwiński, Paweł Śpiewak oraz Elżbieta Gwiazdowska (sekretarz Kapituły).

Laureaci poszczególnych edycji

edycja ogłoszenie wyników proza poezja eseistyka przekład na język polski Nagroda Osobna
1 7 grudnia 2006 Lubiewo
Michał Witkowski
Dzieje rodzin polskich
Eugeniusz Tkaczyszyn-Dycki
Zamiast
Marek Zaleski
2 29 listopada 2007 Traktat o łuskaniu fasoli
Wiesław Myśliwski
Pełne morze
Wojciech Bonowicz
Projekt handlu kabardyńskimi końmi
Krzysztof Środa
za cykl uwieńczony powieścią Skaza
Magdalena Tulli
3 14 czerwca 2008 Ostatni zlot aniołów
Marian Pankowski
Pensum
Adam Wiedemann
Twarz Tuwima
Piotr Matywiecki
4 13 czerwca 2009 Jedenaście
Marcin Świetlicki
Piosenka o zależnościach i uzależnieniach
Eugeniusz Tkaczyszyn-Dycki
Inne obrazy
Maria Poprzęcka
5 19 czerwca 2010 Taksim
Andrzej Stasiuk
Dwa fiaty
Justyna Bargielska
Ciała Sienkiewicza
Ryszard Koziołek
Wyspa klucz
Małgorzata Szejnert
6 18 czerwca 2011 Obsoletki
Justyna Bargielska
Pogłos
Ewa Lipska
Samobójstwo jako doświadczenie wyobraźni
Stefan Chwin
Poems
Andrzej Sosnowski
7 30 czerwca 2012 Włoskie szpilki
Magdalena Tulli
Rezydencja surykatek
Marta Podgórnik
Opis krainy Gog
Marian Sworzeń
Spotkanie z Ablem
Mieczysław Porębski
8 22 czerwca 2013 Ocalenie Atlantydy
Zyta Oryszyn
Sylwetki i cienie
Andrzej Sosnowski
Sprawiedliwość na końcu języka. Czytanie Waltera Benjamina
Adam Lipszyc
TR
Jacek Łukasiewicz
9 28 czerwca 2014 Wiele demonów
Jerzy Pilch
Jeden
Marcin Świetlicki
Salki
Wojciech Nowicki
Wdrapałem się na piedestał. Nowa poezja rosyjska (antologia)
Jerzy Czech
10 5 września 2015 Zawsze jest dzisiaj
Michał Cichy
Wyrazy uznania
Piotr Janicki
Boski Bach
Piotr Wierzbicki
Martwe dusze (autorstwa Mikołaja Gogola)
Wiktor Dłuski
11 10 września 2016 Skoruń
Maciej Płaza
Nice
Barbara Klicka
Droga 816
Michał Książek
Rękopis znaleziony w Saragossie (autorstwa Jana Potockiego)
Anna Wasilewska
12 2 września 2017 Pieczeń dla Amfy
Salcia Hałas
Schrony
Michał Sobol
Koło miejsca/Elementarz
Krzysztof Siwczyk
Szkoła uczuć (autorstwa Gustave'a Flauberta)
Ryszard Engelking
13 31 sierpnia 2018 Mikrotyki
Paweł Sołtys
Pawilony
Dominik Bielicki
Rękopis znaleziony na ścianie
Krzysztof Mrowcewicz
Chodzenie. Amras (autorstwa Thomasa Bernharda)
Sława Lisiecka
14 30 sierpnia 2019 Krótka wymiana ognia
Zyta Rudzka
Sny uckermärkerów
Małgorzata Lebda
Wyroby. Pomysłowość wokół nas
Olga Drenda
Alfabet (autorstwa Inger Christensen)
Bogusława Sochańska
15 28 sierpnia 2020 Pustostany
Dorota Kotas
Bailout
Tomasz Bąk
Patyki, badyle
Urszula Zajączkowska
Co robisz na naszej ulicy (autorstwa Charlesa Reznikoffa)
Piotr Sommer
16 27 sierpnia 2021 Odmieńcza rewolucja. Performans na cudzej ziemi
Joanna Krakowska
Karapaks
Natalia Malek
Pomarli
Waldemar Bawołek
Opowiadania (autorstwa Katherine Mansfield)
Magda Heydel
17 26 sierpnia 2022 Myśliwice, Myśliwice
Krzysztof Bartnicki
gift. z Podlasia
Justyna Kulikowska
Stanisław Lem. Wypędzony z wysokiego zamku. Biografia
Agnieszka Gajewska
Ulisses (autorstwa Jamesa Joyce’a)
Maciej Świerkocki
18 25 sierpnia 2023 Zaklinanie węży w gorące wieczory
Małgorzata Żarów
Mountain View
Marcin Czerkasow
Gdynia obiecana. Miasto, modernizm, modernizacja 1920-1939
Grzegorz Piątek
Mój mały zwierzaku (autorstwa Marieke Lucasa Rijnevelda)
Jerzy Koch

W 2007 roku po raz pierwszy przyznano specjalną Nagrodę Osobną. Otrzymała ją Magdalena Tulli za Skazę. Od 2014 przyznawana jest nagroda w kategorii przekładu. Jako pierwszy otrzymał ją Jerzy Czech za antologię poezji szesnastu poetów rosyjskich Wdrapałem się na piedestał. Nowa poezja rosyjska, rok później uhonorowano Wiktora Dłuskiego za przekład Martwych dusze Gogola.

Nominowani w poszczególnych edycjach

I edycja – 2006:

II edycja – 2007:

III edycja – 2008:

IV edycja – 2009:

V edycja – 2010:

VI edycja – 2011:

VII edycja – 2012:

VIII edycja – 2013:

IX edycja – 2014:

X edycja – 2015:

XI edycja – 2016:

XII edycja – 2017:

XIII edycja – 2018

XIV edycja – 2019

XV edycja – 2020

XVI edycja – 2021

XVI edycja – 2022

XVII edycja – 2023

  • proza: Wiktoria Bieżuńska – Przechodząc przez próg, zagwiżdżę, Mateusz Górniak – Trash story, Agnieszka Jelonek – Trzeba być cicho, Zyta RudzkaTen się śmieje, kto ma zęby, Małgorzata ŻarówZaklinanie węży w gorące wieczory
  • poezja: Marcin CzerkasowMountain View, Anouk Hermanright into pod tramwaj, Joanna OparekMałe powinności, Piotr Przybyłaanalfabeta, Adam WiedemannOdżywki i suplementy
  • esej: Anna R. BurzyńskaAtlas anatomiczny Georga Büchnera, Konrad Niemira – Bazgracz. Trzy eseje o Norblinie, Grzegorz PiątekGdynia obiecana. Miasto, modernizm, modernizacja 1920-1939, Piotr Sadzik – Regiony pojedynczych herezji, Jarek Szubrycht – Skóra i ćwieki na wieki. Moja historia metalu
  • przekład na język polski: Kaja Gucio – Chronologia wody (autorka oryginału: Lidia Yuknavitch), Jan Maria KłoczowskiStanisław August Poniatowski i Europa wieku świateł. Tom I, II (autor oryginału: Jean Fabre), Jerzy KochMój mały zwierzaku (autor oryginału: Marieke Lucas Rijneveld), René Koelblen i Stanisław Waszak – Zniknięcia (autor oryginału: Georges Perec), Krzysztof MajerKochanka Wittgensteina (autor oryginału: David Markson)

Imprezy towarzyszące

„Literaturomanie” – Dni Nagrody Literackiej Gdynia

„Literaturomanie” – Dni Nagrody Literackiej Gdynia to festiwal, który odbywa się od 2008 roku.

„Literaturomanie” to spotkania publiczności ze współczesnymi pisarzami różnych gatunków literatury (poezja, proza, esej oraz publicystyka i reportaż). Zaproszeni goście dyskutują między sobą oraz z publicznością na aktualne tematy. O poziom merytoryczny rozmów dbają prowadzący – krytycy i dziennikarze kulturalni z mediów, które patronują Nagrodzie Literackiej Gdynia.

Edycje festiwalu

2008

W ramach „Literaturomanii” 2008 odbyły się m.in.:

  • Autor. Autor! – spotkania autorskie z pisarzami (gośćmi byli: Wiesław Myśliwski, Eustachy Rylski, Leszek Szaruga, Jacek Żakowski);
  • Bookcrossing oraz Akcja wymiany książek;
  • Debaty Literackie „Gdyni” – spotkania z autorami nominowanymi do Nagrody Literackiej Gdynia. W ramach wydarzenia czytane są fragmenty nominowanych książek przez poszczególnych autorów;
  • Gdyńska Nagroda Dramaturgiczna – prezentacja fragmentu zwycięskiego dramatu, wyróżnionego Gdyńską Nagrodą Dramaturgiczną oraz rozmowa z jego autorem;
  • Koncert muzyczny – grupa Świetliki;
  • Otwarty Turniej Jednego Wiersza – połączenie poezji oraz performance’u, podczas którego zgłoszeni uczestnicy prezentują swoją twórczość, a jury złożone z gości festiwalu ocenia twórczość i wskazuje zwycięzców, których wiersze zostają opublikowane w Dodatku Literackim NLG;
  • Pokaz specjalny filmu – oraz spotkanie z twórcami („Jegomość Tischner i jego filozofia po góralsku”, twórcy: Witold Bereś, Artur Więcek);
  • Targi Antykwaryczne – kiermasz, który skupia w jednym miejscu trójmiejskich antykwariuszy i ich najlepsze zbiory;
  • Vademecum Nagrody Literackiej Gdynia – stoisko księgarniane, przy którym można nabywać książki autorstwa wszystkich gości festiwalu oraz poprosić ich o dedykacje i autografy;
  • Warsztaty poetyckie – bezpłatne zajęcia dla wybranych z wcześniejszych zgłoszeń 10–15 osób, prowadzone przez jednego z laureatów poprzednich edycji Nagrody Literackiej Gdynia (w 2008 roku był to Wojciech Bonowicz).

Ponadto w ramach festiwalu odbyły się rozmowy z gośćmi: Stefanem Chwinem, Piotrem Kłoczowskim, Stanisławem Rośkiem, Krzysztofem Środą oraz Jackiem Żakowskim.

2009

W programie „Literaturomanii” 2009, które odbyły się 12–13 czerwca 2009 r. w Teatrze Miejskim im. Witolda Gombrowicza w Gdyni, znalazły się:

Jesienne Spotkania z Laureatami Nagrody Literackiej Gdynia

Jesienne Spotkania to wydarzenie odbywające się na przełomie października i listopada, umożliwiające spotkanie miłośników kultury i sztuki z laureatami Nagrody Literackiej Gdynia. Można na nich uczestniczyć w swobodnych rozmowach o literaturze oraz posłuchać interpretacji tekstów laureatów.

Spotkania 2008

rok data goście
2008 12 listopada Adam Wiedemann

(spotkanie oraz II Otwarty Turniej Jednego Wiersza)

13 listopada Piotr Matywiecki

(spotkanie oraz interpretacje w wykonaniu Jerzego Radziwiłowicza)

14 listopada Marian Pankowski

(spotkanie oraz interpretacje w wykonaniu Krzysztofa Majchrzaka)

Dodatek Literacki. Gazeta Nagrody Literackiej Gdynia

Miejska Biblioteka Publiczna w Gdyni wydaje kilka razy w ciągu roku „Dodatek Literacki. Gazeta Nagrody Literackiej Gdynia”.

Przypisy

  1. Laureaci nagrody z roku 2008. Urząd Miasta w Gdyni. .
  2. Uchwała nr XLI/971/06 Rady Miasta Gdyni z 12 kwietnia 2006 roku. .
  3. Nowa nagroda literacka (Wyborcza.pl 05.04.2006). .
  4. Nagrody literackie na pokuszenie (Wyborcza.pl 05.09.2007). .
  5. Nominowani 2014 , archiwumnlg.nagrodaliterackagdynia.pl, 22 maja 2014 .
  6. Łukasz Gołębiewski, Jakub Frołow, Paweł Waszczyk: Rynek Książki w Polsce 2011 t.I Wydawnictwa. Warszawa: Biblioteka Analiz, 2011, s. 41. ISBN 978-83-61154-91-4.
  7. Piotr Śliwiński, Literatura potrzebuje wsparcia , Radar .
  8. Instytucja a wartościowanie.(Wakat wrzesień 2011). .
  9. Ogłoszono nominacje do tegorocznych nagród literackich – Nike i Gdynia. 2011-05-12). . .
  10. Ogłoszono nominacje do Nagrody Literackiej Gdynia , Onet.pl, 15 maja 2008 .
  11. Targi książki po raz 54. już za dwa tygodnie (Wyborcza.pl 05.05.2009). . .
  12. Regulamin Nagrody Literackiej Gdynia , MBP Gdynia, 1 czerwca 2006 .
  13. Laureaci Nagrody Literackiej Gdynia , Onet.pl, 7 grudnia 2006 .
  14. Laureaci II edycji Nagrody Literackiej „Gdynia” , Onet.pl, 30 listopada 2007 .
  15. Laureaci II edycji Nagrody Literackiej „Gdynia” , Gazeta.pl, 29 listopada 2007 .
  16. Laureaci Nagrody Literackiej Gdynia , Onet.pl, 15 czerwca 2008 .
  17. Laureaci Nagrody Literackiej Gdynia , Gazeta.pl, 14 czerwca 2008 .
  18. Nagroda Literacka Gdynia dla Tkaczyszyn-Dyckiego, Świetlickiego i Poprzęckiej (Wyborcza.pl 15.06.2009). .
  19. Nagroda Literacka Gdynia wręczona (Polska.pl 14.06.2009). . .
  20. Przemysław Gulda. Nagroda Literacka „Gdynia”. „Gazeta Wyborcza”, 2010-06-21. 
  21. „Gdynia” ogłosiła laureatów po raz szósty, Nagroda Literacka Gdynia , Miejska Biblioteka Publiczna w Gdyni, 18 czerwca 2011 .
  22. Oto laureaci Literackiej „Gdyni” 2012 , MBP Gdynia, 30 czerwca 2012 .
  23. Nagroda Literacka Gdynia wręczona po raz ósmy , MBP Gdynia, 22 czerwca 2013 .
  24. Laureaci 2014 | Nagroda Literacka Gdynia. nagrodaliterackagdynia.pl. .
  25. Laureaci 2015 | Gazeta Wyborcza. .
  26. Laureaci 2016 – Nagroda Literacka Gdynia , nagrodaliterackagdynia.pl .
  27. Laureaci 2017. Nagroda Literacka Gdynia , nagrodaliterackagdynia.pl (pol.).
  28. Laureaci 2018 | Nagroda Literacka Gdynia , nagrodaliterackagdynia.pl .
  29. Znamy laureatów 14. edycji Nagrody Literackiej Gdynia , Onet.pl, 30 sierpnia 2019 .
  30. Znamy laureatów 15. edycji Nagrody Literackiej Gdynia. Nagroda Literacka Gdynia . 2020. .
  31. Nagroda Literacka Gdynia: poznaliśmy zwycięzców 16. edycji (pol.).
  32. Gdyńskie nagrody literackie przyznane po raz 17 – Nagroda Literacka Gdynia (pol.).
  33. Literackie Kostki zostały rzucone , Oficjalny serwis internetowy miasta Gdynia (pol.).
  34. Przemysław Gulda: Nagroda Literacka „Gdynia” przyznana. Oto czterech laureatów. 2014-06-29. .
  35. Nagroda Literacka Gdynia: laureatami Cichy, Wierzbicki, Janicki i Dłuski. Gazeta Wyborcza. .
  36. Nominowani 2017. Nagroda Literacka Gdynia , Nagroda Literacka Gdynia (pol.).
  37. Nominowani 2018. Nagroda Literacka Gdynia , nagrodaliterackagdynia.pl (pol.).
  38. Laureaci 2018. Nagroda Literacka Gdynia , nagrodaliterackagdynia.pl .
  39. Nominowani 2019 | Nagroda Literacka Gdynia , nagrodaliterackagdynia.pl .
  40. Nagroda Literacka Gdynia 2020 – nominacje, nominowani , granice.pl, 15 maja 2020 (pol.).
  41. Nagroda Literacka Gdynia – nominacje – Wydawca , 21 maja 2021 (pol.).
  42. Nagroda Literacka Gdynia 2022 – lista nominowanych do nagrody. Wszystkie nominacje do Nagrody Literackiej Gdynia 2022 , granice.pl, 21 czerwca 2022 (pol.).
  43. Rudzka, Piątek i inni. Znamy nominowanych do Nagrody Literackiej Gdynia , trojmiasto.pl, 21 czerwca 2023 (pol.).
  44. Literacki zawrót głowy (Trójmiasto.pl 12.06.2008). .
  45. Kultura Fest Przewodnik , Przekrój, 4 czerwca 2008 .
  46. Marta Nowicka: Trwają dni Nagrody Literackiej Gdynia. 2009-06-12). .
  47. Rok Wiedemanna? Rozmowa z laureatem Nagrody Literackiej Gdynia (Trójmiasto.pl 12.11.2008). .
  48. O książce, życiu i aniołach – rozmowa z laureatem Nagrody Literackiej Gdynia (Trójmiasto.pl 14.11.2008). .

Linki zewnętrzne