Powstanie Nalewajki
Temat Powstanie Nalewajki ma ogromne znaczenie w dzisiejszym społeczeństwie. Wiele osób ma różne opinie na temat Powstanie Nalewajki, dlatego w tym artykule przyjrzymy się różnym perspektywom i punktom widzenia na ten temat. Powstanie Nalewajki jest przedmiotem debaty od lat, a jego znaczenie pozostaje aktualne także dzisiaj. W tym artykule postaramy się rzucić światło na różne wymiary i aspekty związane z Powstanie Nalewajki, aby zaoferować naszym czytelnikom kompleksową i wzbogacającą wizję.
 Zasięg powstanie Nalewajki 1594–1596 | |||
| Czas |
1594–1596 | ||
|---|---|---|---|
| Miejsce | |||
| Terytorium | |||
| Przyczyna |
nastroje antypolskie i antyszlacheckie Kozaków oraz chłopów | ||
| Wynik |
przegrana Kozaków i chłopów | ||
| Strony konfliktu | |||
| |||
| Dowódcy | |||
| |||
| Siły | |||
| |||
| Straty | |||
| |||
Powstanie Nalewajki – drugie powstanie kozacko-chłopskie pod wodzą Semena Nalewajki przeciw Rzeczypospolitej w latach 1594–1596.
Powstanie wywołane przez powracającego z Węgier, byłego dowódcę kozaków księcia Konstantego Wasyla Ostrogskiego, Semena Nalewajkę (pomoc Habsburgom przeciw Turcji), którego bezpośrednią przyczyną była zemsta za śmierć ojca zamordowanego przez szlachcica Marcina Kalinowskiego. Głównymi przyczynami były jednak: zakaz samowolnego występowania przeciw Turcji (aby nie sprowokować wojny) oraz rosnące sprzeczności między szlachtą a masami chłopskimi. Przyczyną pośrednią była nienawiść do polskich panów. Powstańcy planowali zdobyć Kraków oraz rozbić i wytracić stan szlachecki. Celem wyprawy na Kraków miało być wciągnięcie do walki polskich chłopów. Powstanie podtrzymywane było przez księcia Ostrogskiego, który pragnął uniemożliwić ratyfikację unii brzeskiej podporządkowującej cerkiew prawosławną zwierzchnictwu papieża na terenie Rzeczypospolitej.
Powstanie, które wybuchło latem 1594, zostało wsparte przez hetmanów kozackich: Hryhorija Łobodę oraz Macieja Szułę i objęło duże obszary dzisiejszych ziem środkowej Ukrainy i południowo-wschodniej części Wielkiego Księstwa Litewskiego. Powstańcy, do których oprócz Kozaków przystąpili chłopi, a nawet mieszczanie, zaatakowali m.in. dobra Zamoyskich w Szarogrodzie, splądrowali dobra popierających unię brzeską Hipacego Pocieja i Cyryla Terleckiego. Po blisko dwóch latach walk oddziały kozackie zostały oblężone nieopodal Łubniów nad rzeką Sułą przez wojsko koronne pod komendą hetmana polnego koronnego Stanisława Żółkiewskiego. W trakcie oblężenia obozu zabito podejrzewanego o zdradę Łobodę, a zdesperowani kozacy wydali Nalewajkę Żółkiewskiemu. Przywódcę powstania stracono w Warszawie w 1597.
Przypisy
Bibliografia
- Natalia Jakowenko, Historia Ukrainy od czasów najdawniejszych do końca XVIII wieku Lublin 2000 Wyd. Instytut Europy Środkowo-Wschodniej, ISBN 83-85854-54-1, Wyd. II rozszerzone: Historia Ukrainy do 1795 roku, Warszawa 2011, Wydawnictwo Naukowe PWN, ISBN 978-83-01-16763-9
- Władysław Konopczyński, Dzieje Polski nowożytnej, t. I, wyd. I Warszawa 1936, wiele wznowień.
- Władysław Serczyk, Na dalekiej Ukrainie: Dzieje Kozaczyzny do 1648 roku, Kraków 1984, Wydawnictwo Literackie, ISBN 83-08-01214-0
- Mała Encyklopedia Wojskowa (K-Q). Wyd. 1. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1970.
|
