Szkoła Ateńska
Nie można niedoceniać znaczenia Szkoła Ateńska w dzisiejszym społeczeństwie. Od momentu powstania Szkoła Ateńska wywarł znaczący wpływ na różne aspekty życia. Niezależnie od tego, czy na poziomie osobistym, społecznym, politycznym czy ekonomicznym, Szkoła Ateńska był obecny w takiej czy innej formie. W tym artykule zbadamy znaczenie Szkoła Ateńska w różnych kontekstach oraz przeanalizujemy, jak ewoluował i będzie ewoluował w przyszłości. Aby lepiej docenić jego znaczenie i wartość we współczesnym społeczeństwie, konieczne jest zrozumienie wpływu, jaki Szkoła Ateńska ma na nasze życie.
| |
| Autor |
Rafael Santi |
|---|---|
| Data powstania |
1509–1511 |
| Medium |
malowidło ścienne |
| Wymiary |
500 × 770 cm |
| Miejsce przechowywania | |
| Lokalizacja | |
Szkoła Ateńska – malowidło ścienne namalowane przez Rafaela w latach 1509–1511, na zlecenie papieża Juliusza II. Znajduje się w Pałacu Apostolskim w części apartamentów papieskich nazywanych Stanza della Segnatura. Obraz ten uchodzi za pieśń ku czci samoświadomości człowieka i bystrości jego myśli, stanowi jeden z najbardziej znanych dzieł malarskich renesansu.
Okoliczności powstania dzieła
Papież Juliusz II przyczynił się do odbudowy prestiżu Rzymu. Jako mecenas sztuki przekształcił Rzym w ważny ośrodek kultury renesansowej. Sprowadził on do miasta wielu artystów, m.in. Michała Anioła (autora fresków na kaplicy Sykstyńskiej), Donatego Bramantego (projektanta bazyliki św. Piotra) i Rafaela Santiego. Rafael otrzymał zlecenie na namalowanie fresku w Stanza della Segnatura, jednej z czterech sal tworzących komnaty w północnym skrzydle Pałacu Apostolskiego. Już wcześniej Rafael Santi był popularnym malarzem, a jego obrazy miały renomę. Po wyjeździe z Florencji Rafael otrzymał zlecenie namalowania fresków w Pałacu Apostolskim.
Stanza della Segnatura jest niewielką salą, freski w niej są nisko umieszczone. Pomimo tego dzięki odpowiedniej kompozycji bardzo oddziałują na widza. Obok Szkoły Ateńskiej innym ważnym obrazem sali jest Adoracja Eucharystii, gdzie Rafael odmalował sferę nieba chrześcijańskiego i sferę Kościoła katolickiego. Według przekazu po ukończeniu Szkoły Ateńskiej Juliusz II był pod tak dużym wrażeniem talentu Rafaela, że zdecydował się zwolnić pozostałych zatrudnionych malarzy, by resztę prac dokończył sam Rafael. Ponadto po śmierci Bramantego Rafael kontynuował budowę bazyliki św. Piotra. Dzięki Szkole Ateńskiej Rafael stał się sławny w całych Włoszech.
Opis obrazu
Na fresku znajduje się około czterdzieści postaci, z czego dwadzieścia stanowią filozofowie starożytności. Większość postaci zgromadzona jest w dolnej partii budynku, jeden z filozofów znajduje się na schodach, kilku mężczyzn przebywa w wyższej części budynku. Postacie w centrum dzielą się na osobne grupy.
Filozofowie przebywają we wnętrzu, przypominającym antyczną świątynię, zwieńczoną ogromnym sklepieniem kolebkowym. W gmachu znajdują się rzeźby boga Apolla, patrona sztuki i poezji, oraz bogini Minerwy, patronki mądrości, sztuki i rzemiosła. Przedstawiona architektura nawiązuje do pierwotnego pomysłu przebudowy bazyliki św. Piotra w Rzymie, autorstwa Bramantego. Architekt zaprojektował kościół na planie krzyża greckiego, z kopułą na przecięciu naw. Projekt ten nawiązywał do Panteonu. Według innego źródła Rafael mógł inspirować się również ogólnie architekturą rzymską.
W centrum stoją Platon i Arystoteles. Platon, prawdopodobnie z twarzą Leonarda da Vinci, ma na sobie różową togę. Pokazuje palcem prawej ręki niebo, a w lewej dłoni trzyma swój dialog Timajos. Arystoteles wskazuje ziemię, przyrodę, a na lewym udzie przytrzymuje tom Etyki nikomachejskiej. Arystoteles prawdopodobnie ma rysy twarzy Giuliana da Sangallo. Starzec leżący na schodach to Diogenes. Opierający się o blok kamienny zamyślony Heraklit ma podobiznę Michała Anioła. Na malowidle pojawiają się także Pitagoras. Przyjmuje się, że jest to postać znajdująca się po lewej stronie kompozycji, wpisująca cyfry do księgi, któremu znajdujący się obok uczeń podtrzymuje tablicę.
Na fresku znajdują się również rozmawiający ze sobą Sokrates i Alkibiades. Na pierwszym planie po prawej znajduje się Euklides, dokonujący pomiarów cyrklem. Ma on twarz Bramantego. Za Euklidesem stoi Zaratusztra z globusem nieba) oraz Klaudiusz Ptolemeusz, któremu towarzyszy globus Ziemi. Na fresku uwieczniono również Hypatię z Aleksandrii.
Według historyków Szkoła Ateńska przedstawia wszystkich ważniejszych filozofów antycznych. Nie wszystkie postaci zostało zidentyfikowane.
Szkice do kompozycji Szkoły Ateńskiej znajdują się w zbiorach Albertina Museum w Wiedniu, Städel Museum we Frankfurcie, Ashmolean Museum w Oxfordzie oraz Pinacoteca Ambrosiana w Mediolanie.
Galeria
-
-
Alkibiades (po lewej) -
Sokrates (po prawej) -
-
-
-
Zobacz też
Przypisy
- ↑ a b c d e f g h i j Szkoła Ateńska. isztuka.edu.pl. .
- ↑ Ałpatow 1964 ↓, s. 59.
- ↑ a b c d e f g h i j k Agata Dobosz: Rafael Santi „Szkoła ateńska”. niezlasztuka.net, 2019-02-17. .
- ↑ Stadler 1992 ↓, s. 137.
- ↑ a b Estreicher 1986 ↓, s. 421.
- ↑ Estreicher 1986 ↓, s. 419, 421.
- ↑ Isaacson 2019 ↓, s. 626.
- ↑ Isaacson 2019 ↓, s. 626–627.
- ↑ Isaacson 2019 ↓, s. 627.
- ↑ Nicholl 2006 ↓, s. 332.
- ↑ Pawłowska 2015 ↓, s. 16.
Bibliografia
- Michał W. Ałpatow: Historia sztuki.. T. III: Renesans i barok. Warszawa: Arkady, 1964.
- Karol Estreicher: Historia sztuki w zarysie. Warszawa, Kraków: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1986. ISBN 83-01-03664-8.
- Walter Isaacson: Leonardo da Vinci. Kraków: Insignis Media, 2019. ISBN 978-83-66071-41-4.
- Charles Nicholl: Leonardo Da Vinci. Lot wyobraźni. Warszawa: WAB, 2006.
- Maria Pawłowska. Piękna i mądra: Hypatia z Aleksandrii (355?-415). „Neutrino”. 28, 2015.
- Hubert Stadler: Leksykon papieży i soborów. Warszawa: Oficyna Panda, 1992. ISBN 83-85465-17-0.
