Zefir
W dzisiejszym artykule zajmiemy się tematem Zefir, fascynującym tematem, który przykuł uwagę milionów ludzi na całym świecie. Zefir to szeroki i zróżnicowany temat, który obejmuje wiele różnych aspektów, od jego wpływu na społeczeństwo po konsekwencje w życiu codziennym. W tym artykule szczegółowo przeanalizujemy różne aspekty związane z Zefir, oferując pełną i szczegółową wizję, która pozwoli naszym czytelnikom lepiej zrozumieć wagę i znaczenie tego tematu.
| bóg wiatru zachodniego | |
 Zefir (Fawoniusz), jedna z rzeźb ogrodzenia pałacu Pod Czterema Wiatrami w Warszawie | |
| Występowanie | |
|---|---|
| Atrybuty |
skrzydła u ramion |
| Teren kultu | |
| Odpowiednik |
Fawoniusz (rzymski) |
| Rodzina | |
| Ojciec | |
| Matka | |
| Żona | |
| Rodzeństwo |
Apeliotes, |
| Dzieci | |
Zefir (gr. Ζέφυρος Zéphyros, łac. Zephyrus ‘wiatr zachodni’, Favonius ‘wiatr zachodni’) – w mitologii greckiej bóg i uosobienie wiatru zachodniego, utożsamiany z rzymskim Fawoniuszem.
Opis
Uosabiał łagodny, ciepły, wilgotny wiatr, wiejący z zachodu. Wiosną budził do życia przyrodę, a upalnym latem przynosił orzeźwiające ochłodzenie. W starożytnej Grecji jego imieniem oznaczano jedną ze stron świata – zachód.
Uchodził za syna tytana Astrajosa i tytanidy Eos oraz za brata Fosforosa (Hesperosa; personifikacji planety Wenus), niektórych gwiazd (personifikacji gwiazd), Boreasza, Eurosa, Notosa, przypuszczalnie także Apeliotesa, Kajkiasa, Lipsa, Skirona (personifikacji wiatrów). Ze swoją żoną, nimfą Chloris, spłodził syna Karposa (gr., ‘owoc’), a z harpią Podarge – Ksantosa (Płowy) i Baliosa (Srokacz) – nieśmiertelne i szybkie jak wiatr konie Achillesa. Według jednej z wersji miał z boginią Iris (uchodziła za jego kochankę lub żonę) syna Erosa albo Potosa.
Przyczynił się do śmierci Hiacynta (Hiakintos), pięknego młodzieńca. Rywalizował o jego względy z bogiem Apollinem.
Przeniósł piękną Psyche do siedziby boga Erosa.
Jego kult był rozpowszechniony wśród żeglarzy i rolników. Składano mu w ofierze czarnego barana i koguta.
W sztuce przedstawiany jest zwykle jako młody mężczyzna z wielkimi skrzydłami u ramion, lekko ubrany (lub nagi), z kwiatami, najczęściej w towarzystwie nimfy Chloris.
Wyobrażenie o bóstwie przejawia się w greckim malarstwie wazowym (malowidła wazowe z V wieku p.n.e. przedstawiające Zefira z Hiacyntem) i rzeźbie (fryz z I wieku p.n.e. z wizerunkami ośmiu skrzydlatych bogów wiatrów, zdobiący Wieżę Wiatrów w Atenach), w rzymskim malarstwie pompejańskim (malowidła w Casa del Naviglio).
Od Zefira pochodzi nazwa łagodnego i ciepłego wiatru – zefir (zefirek).
Zobacz też
Uwagi
- ↑ Według Wieży Wiatrów w Atenach, która w starożytności służyła jako wiatrowskaz i zegar miejski. Na każdym boku budowli znajduje się relief z wyobrażeniem jednej z ośmiu greckich personifikacji wiatrów.
- ↑ Autorzy hellenistyczni identyfikowali Hesperosa z gwiazdą Fosforos.
- ↑ Z pominięciem gwiazd, w które zostali przemienieni niektórzy bohaterowie, stworzenia, istoty, artefakty np. Kastor i Polideukes (Polluks), Plejady, Hiady.
- ↑ «Znaczek pocztowy z wizerunkiem Zefira». Zephyr. hellenica.de. . (niem.).
- ↑ «Zachodnia ściana Wieży Wiatrów ozdobiona wizerunkiem Zefira». Roman Agora and Tower of the Winds. stoa.org. . (ang.).
Przypisy
- ↑ Arystoteles: Meteorologika. O świecie, Księga druga, Rozdział VI, s. 70–74: Róża wiatrów. pbi.edu.pl. . . (pol.).
- ↑ Mała encyklopedia kultury antycznej. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1990, s. 794–795. ISBN 83-01-03529-3.
- ↑ a b c d e f Vojtech Zamarovský: Bohovia a hrdinovia antických bájí. Bratislava: Perfekt a.s., 1998, s. 456. ISBN 80-8046-098-1. (słow.).; polskie wydanie: Bogowie i herosi mitologii greckiej i rzymskiej (Encyklopedia mitologii antycznej, Słownik mitologii greckiej i rzymskiej).
- ↑ Starsi bogowie. W: Zygmunt Kubiak: Mitologia Greków i Rzymian. Warszawa: Świat Książki, 2003, s. 188–189. ISBN 83-7391-077-8.
- ↑ Mity o bogach. W: Michał Pietrzykowski: Mitologia starożytnej Grecji. Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, 1979, s. 172–173. ISBN 83-221-0111-2.
- ↑ Vojtech Zamarovský, op.cit., s. 72, 261, 456. ISBN 80-8046-098-1.
- ↑ Pierre Grimal: Słownik mitologii greckiej i rzymskiej. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 2008, s. 85. ISBN 83-04-04673-3.
- ↑ Pierre Grimal, Słownik mitologii greckiej i rzymskiej, Jerzy Łanowski (red.), Maria Bronarska (tłum.), Wrocław : Zakład Narodowy im. Ossolińskich. Wydawnictwo, 2008, s. 94, ISBN 978-83-04-04673-3, OCLC 297685612.
- ↑ Homer: Iliada. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1968, s. 276. L-16-1023.
- ↑ Pierre Grimal, Słownik mitologii greckiej i rzymskiej, Jerzy Łanowski (red.), Maria Bronarska (tłum.), Wrocław : Zakład Narodowy im. Ossolińskich. Wydawnictwo, 2008, s. 293, ISBN 978-83-04-04673-3, OCLC 297685612.
- ↑ Aaron J. Atsma: Khloris. theoi.com. . (ang.).
- ↑ Pierre Grimal, Słownik mitologii greckiej i rzymskiej, Jerzy Łanowski (red.), Maria Bronarska (tłum.), Wrocław : Zakład Narodowy im. Ossolińskich. Wydawnictwo, 2008, s. 165, ISBN 978-83-04-04673-3, OCLC 297685612.
- ↑ Aaron J. Atsma: Iris. theoi.com. . (ang.).
- ↑ Pierre Grimal, Słownik mitologii greckiej i rzymskiej, Jerzy Łanowski (red.), Maria Bronarska (tłum.), Wrocław : Zakład Narodowy im. Ossolińskich. Wydawnictwo, 2008, s. 148, ISBN 978-83-04-04673-3, OCLC 297685612.
- ↑ Młodsi bogowie. W: Zygmunt Kubiak, op.cit., s. 268. ISBN 83-7311-077-8.
- ↑ Pierre Grimal, Słownik mitologii greckiej i rzymskiej, Jerzy Łanowski (red.), Maria Bronarska (tłum.), Wrocław : Zakład Narodowy im. Ossolińskich. Wydawnictwo, 2008, s. 306, ISBN 978-83-04-04673-3, OCLC 297685612.
- ↑ a b Bogowie światła i powietrza. W: Jan Parandowski: Mitologia. Wierzenia i podania Greków i Rzymian. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 1989, s. 78–79. ISBN 83-210-0677-9.
- ↑ Zefir. sjp.pwn.pl. . Cytat: „zefir 2. «ciepły, łagodny wiatr»”.
- ↑ zefir. swo.pwn.pl. . .
Bibliografia
- Aaron J. Atsma: Zephyros. theoi.com. . (ang.).
- Zephyrus. mythindex.com. . . (ang.).
- Jane E. Harrison, Margaret de G. Verrall, 201–203, Mythology and Monuments of Ancient Athens Being a Translatorium of a Portion of the Attica of Pausanias , books.google.com (ang.).
- Hezjod: Narodziny bogów (Theogonia); Prace i dni; Tarcza. Warszawa: Prószyński i S-ka, 1999. ISBN 83-7255-040-9.
- Władysław Kopaliński: Słownik mitów i tradycji kultury. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Rytm, 2003, s. 1414, 1477–1478. ISBN 83-7399-022-4.
- Henry George Liddell, Robert Scott: A Greek-English Lexicon: Ζέφυ^ρος. perseus.tufts.edu. . (ang.).
- Carlos Parada: Winds. maicar.com. . (ang.).
- Oskar Seyffert: Dictionary of Classical Antiquities, 1894, s. 703: Zephyrus. ancientlibrary.com. . (ang.).
- William Smith: A Dictionary of Greek and Roman biography and mythology: Zephyrus. perseus.tufts.edu. . (ang.).
- Harry Thurston Peck: Harpers Dictionary of Classical Antiquities, 1898: Ventus. perseus.tufts.edu. . (ang.).
- Harry Thurston Peck: Harpers Dictionary of Classical Antiquities, 1898: Zephyrus. perseus.tufts.edu. . (ang.).
- Οι Αέρηδες. sundials.gr. . (gr.).