Günümüz dünyasında İsveç-Türkiye ilişkileri sürekli ilgi ve tartışma konusu haline gelmiştir. Toplum üzerindeki etkisi, tarihsel önemi ya da popüler kültür üzerindeki etkisi olsun, İsveç-Türkiye ilişkileri her yaştan, cinsiyetten ve kökenden insanın ilgisini çekiyor. Yıllar geçtikçe İsveç-Türkiye ilişkileri her türlü görüş, teori ve yorumu üreterek birçok alanda merkezi bir unsur haline geldi. Bu makalede İsveç-Türkiye ilişkileri'in farklı yönlerini ve çağdaş bağlamda anlamını inceleyeceğiz. Kökeninden güncel yansımalarına kadar İsveç-Türkiye ilişkileri'in günümüz dünyasındaki önemine derinlemesine bir göz atacağız.
İsveç |
Türkiye |
---|---|
Diplomatik Misyon | |
İsveç'in Ankara Büyükelçiliği | Türkiye'nin Stockholm Büyükelçiliği |
Temsilcilik | |
Büyükelçi Staffan Herrström | Büyükelçi Hakkı Emre Yunt |
İsveç-Türkiye ilişkileri, İsveç ve Türkiye arasındaki dış ilişkileri kapsamaktadır. İsveç'in Ankara'da bir Büyükelçiliği ve İstanbul'da bir Başkonsolosluğu bulunmaktadır. Türkiye'nin ise başkent Stockholm'de büyükelçiliği yer almaktadır.
Her iki ülke de Avrupa Konseyi, Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD), Avrupa Güvenlik ve İş Birliği Teşkilatı (AGİT) ve Akdeniz Birliği'nin tam üyesidir.
İsveç, Temmuz 2009'da Avrupa Birliği Konseyi dönem başkanlığını devraldığında, dönemin İsveç başbakanı Fredrik Reinfeldt Türkiye'nin Avrupa Birliği üyeliğini desteklediğini açıkladı. İsveç'in Yeşiller Partisi, Fransa ve Almanya'nın Türkiye'nin üyeliğine muhalefetini eleştirdi.
Ayrıca bakınız: İsveç'teki Türkler
Dagens Nyheter'e göre, 2017'de İsveç'teki dokuz cami, Türkiye Diyanet İşleri Başkanlığı (Diyanet) tarafından gönderilen ve ödenen imamlara sahip. Dini görevleri ile birlikte, İmam da Türk Hükûmeti eleştirenler raporlama ile görevli vardır. Dagens Nyheter'e göre, Cumhurbaşkanı Erdoğan propagandası camilerde açıkça sunuluyor.
Ana madde: Ermeni Kırımı
12 Haziran 2008'de Riksdag, 1915 Ermeni Soykırımı olaylarını gerçek soykırım olarak adlandırmayı reddetti. Ancak, 11 Mart 2010'da Riksdag sonunda Ermeni soykırımını tanıyan bir karar için oy kullandı.
Bir oy çokluğu vardı, 131 lehte, 130 aleyhte ve 88 oy kullanılmadı. Türkiye, İsveç büyükelçisini derhal geri çağırdı ve iki ülke arasında 17 Mart 2010'da yapılması planlanan görüşmeleri iptal etti.
Türkiye Başbakanı Recep Tayyip Erdoğan, " Siyasi hesaplamalar için yapılan bu kararı şiddetle kınıyoruz. Bu, iki ulusumuzun yakın dostluğuna uymuyor." Türkiye'nin İsveç Büyükelçisi Zergun Korutürk, Aktuellt'te yaptığı açıklamada, iki ülke arasındaki ilişkiler üzerinde uzun vadeli bir doğanın "sert etkileri" olacağını belirterek, "Çok hayal kırıklığına uğradım. Ne yazık ki, Parlamenterler parlamenterlerden ziyade tarihçi olduklarını düşünüyorlardı ve bu çok, çok talihsiz". İsveç Dışişleri Bakanı Carl Bildt, Kopenhag'dan oylamanın sonucundan "pişman olduğunu" söyledi.
Ekim 2021'de, 10 batılı ülke tarafından imzalanan aktivist Osman Kavala'nın serbest bırakılması için yapılan çağrının ardından, Türkiye cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, dışişleri bakanına diğer 9 büyükelçiyle birlikte İsveç büyükelçisini de istenmeyen kişi ilan etmesini istedi. Ancak büyükelçilere ülkeyi terk etmeleri yönünde herhangi bir resmi tebligat ulaşmadı.
13 Mayıs 2022'de Türkiye, İsveç'in NATO'ya üyeliğini veto edebileceğini açıkladı. Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, İsveç'in Finlandiya ile birlikte aralarında PKK, PYD, YPG, Gülen Hareketi ve DHKP-C gibi terör örgütlerine ev sahipliği yaptığını ve bu iki ülkenin adaylığına olumlu bakmadıklarını ifade etti. 23 Ocak 2024 tarihinde Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde İsveç'in NATO'ya katılması için yapılan oylamaya 346 milletvekili katıldı. 287 vekilin kabul verdiği oylamada, 55 ret oyu çıktı ve İsveç'in NATO üyeliği mecliste kabul edilmiş oldu.