Chakassies Хакас тілі Chakas tili | ||
---|---|---|
Gepraat in: | Rusland | |
Gebied: | Chakassië | |
Totale sprekers: | 43 000 | |
Taalfamilie: | Turkies Siberies Suid-Siberies Chakassies | |
Skrifstelsel: | Cyrilliese alfabet | |
Amptelike status | ||
Amptelike taal in: | Rusland | |
Gereguleer deur: | geen | |
Taalkodes | ||
ISO 639-1: | geen | |
ISO 639-2: | ||
ISO 639-3: | kjh | |
Nota: Hierdie bladsy kan IFA fonetiese simbole in Unicode bevat. |
Chakassies (Хакас тілі, Chakas tili) is ’n Turkiese taal wat in die Republiek Chakassië in Rusland gepraat word. Die meeste Chakasiërs is tweetalig en Chakassies is saam met Russies die amptelike taal van die republiek.
Die taal word tradisioneel verdeel in verskeie dialekte wat na die verskillende "stamme" genoem is: Sagai, Katsja, Koibal, Beltir en Kizil. Die name verteenwoordig egter voormalige administratiewe eenhede eerder as stamme of taalgroepe. Die sprekers van al die dialekte noem hulself Tadar (dus Tatare). Sjories, wat later as ’n Chakassiese dialek erken is, word gepraat deur mense wat oorspronklik van Sjorië af kom (tans die Kemerowo-streek).
Die Chakassiese letterkundige taal, wat ná die Russiese Rewolusie van 1917 ontstaan het, is gebaseer op die sentrale dialekte Sagai en Katsja. Sedert 1924 is ’n vorm van die Cyrilliese alfabet daarvoor gebruik. Dit is 1929 vervang met ’n Latynse alfabet en in 1939 weer met ’n Cyrilliese alfabet.
Latynse alfabet:
A a | B b | C c | Ç ç | D d | Ә ә | F f | G g |
Ƣ ƣ | I i | Į į | J j | K k | L l | M m | N n |
Ņ ņ | O o | Ө ө | P p | R r | S s | Ş ş | T t |
U u | V v | X x | Y y | Z z | Ƶ ƶ | Ь ь |
Cyrilliese alfabet:
А а | Б б | В в | Г г | Ғ ғ | Д д | Е е | Ё ё |
Ж ж | З з | И и | Й й | I i | К к | Л л | М м |
Н н | Ң ң | О о | Ö ö | П п | Р р | С с | Т т |
У у | Ӱ ӱ | Ф ф | Х х | Ц ц | Ч ч | Ӌ ӌ | Ш ш |
Щ щ | Ъ ъ | Ы ы | Ь ь | Ә ә | Ю ю | Я я |
{{cite book}}
: CS1 maint: date format (link)