Stimmhafter labiovelarer Approximant

Stimmhafter labiovelarer Approximant
IPA-Nummere	169
IPA-Zeiche	w
IPA-Bildli
Teuthonista	?
X-SAMPA	w
Kirshenbaum	w
Hörbiispiilⓘ/?

De stimmhafti labiovelari Approximant isch en Luut wo in zirka 76% vo de Sprooche vo dr Wält vorchunt. S Zeiche im Internationale Phonetische Alphabet defür isch w.

De Luut wird oft als s halbvokalischs konsonantischs Gegestugg zum Vokal /u/ aagluegt; also als en Luut, wo im Gägesatz zum /u/, nit de Gipfel vunere Silbe bildet. Was debi gnau de Unterschid isch, isch umstritte.

Es isch also Definitionssach ob mer de Luut in alemannischi Wörter wie baue oder Bärndütsch aut („alt“) als , oder als nit-silbischs aaluegt. In Sprooche wie em Alemannische isch de Luut aber kei Phonem, wyl es kei Unterscheidig zwüsche /w/ un /u/ wie zum Byspil im Änglische woos vs. ooze git.

Dr einzig alemannisch Dialäkt, wo s e stimmhafte labiovelare Approximant as Phonem git, isch s Eischemtöitschu im italienische Eischeme: Unter em Yyfluss vum Romanisch het sich do s germanisch w zuen eme stimmhafte labiovelare Approximant entwicklet, so dass im Eischemtöitschu dütlich unterschide wird zwisch em verschobene germanische p, wo as stimmlose labiodentale Frikativ gsait wird (z. B. in schloafen 'schlafen'), em germanische f, wu as stimmhafte labiodentale Frikativ gsait wird (z. B. in Vuus 'Fuß') un em germanische w, wo as stimmhafte labiovelare Approximant erschyynt (z. B. in Woald 'Wald'

Artikulation

• Es isch en Approximant, er wird ohni Verschlùss oder Engi im Muul bildet.
• Er het zwei Artikulationsstelle: zum eine duet sich dr hinteri Zùngerùgge em Gaumesegel aanööchere, wie bimene velare Konsonant, glychzytig sin d Lippe grùndet (labialisiert), wie bimene bilabiale Konsonant.
• D Phonation isch stimmhaft; derwyylscht er produziert wird, vibriere d Stimmbänder.
• Es isch en orale Konsonant; d Lùft goot dur s Muul usse.
• Es isch en egressive Konsonant; er wird allei dur s Usstoosse vo Lùft mit de Lunge ùn em Zwerchfell erzüügt, wie die meischte mänschliche Sproochluut.

Verbreitig

Sprooch		Wort	IPA-Transkription	Bedütig	Bemerkig
Abchasisch		ауаҩы		'Mensch'
Arabisch	Standard	ورد		'Rose (pl.)'
Chinesisch	Mandarin-Chinesisch	王/Pinyin wáng		'Chönig'
Änglisch		weep		'hüüle'
Französisch		oui		'joo'
Irisch-Gälisch		vóta		'abstimme'
Italienisch		uomo		'Maa'
Japanisch		Kanji:私/watashi		'Ich'	nit-labialisiert
Malaiisch		wang		'Gäld'
Paschtunisch		ﻭﺍﺭ		'ei Mool'
Polnisch		łaska		'Gnade'
Portugiesisch		água		'Wasser'
Seri		cmiique		'Person'	Allophon vo /m/.
Sesotho		sewa		'Epidemi'
Spanisch		cuanto		'wie vil'
Tagalog		araw		'Daag'

Fuesnote

1. ↑ Ladefoged, Peter & Maddieson, Ian. (1996). The Sounds of the World's Languages. Blackwell Publishing. ISBN 0-631-19815-6. Syte 322
2. ↑ Watson (2002:13)
3. ↑ Fougeron & Smith. (1993).p 75.
4. ↑ Rogers & d'Arcangeli. (2004). pp. 117
5. ↑ Jassem. (2003). p. 103
6. ↑ Barbosa & Albano.(2004).p.230
7. ↑ Martínez-Celdrán, Fernández-Planas & Carrera-Sabaté. (2003).p. 256

Konsonante	Lueg au: IPA, Vokale
Bilabial Labiodental Dental Alveolar Postalv. Retroflex Alveolopalatal Palatal Velar Uvular Pharyngal Epiglottal Glottal Nasal m ɱ n̪ n ɳ ɲ ŋ ɴ Plosive p b t̪ d̪ t d ʈ ɖ c ɟ k ɡ q ɢ ʡ ʔ  Schnalzluut  ʘ ǀ ǃ ǂ ǁ ǃ˞ Affrikat pɸ bβ p̪f b̪v tθ dð ts dz tʃ dʒ ʈʂ ɖʐ tɕ dʑ cç ɟʝ kx ɡɣ qχ ɢʁ  Implo­siv  ɓ ɗ ᶑ ʄ ɠ ʛ Frikativ ɸ β f v θ ð s z ʃ ʒ ʂ ʐ ɕ ʑ ç ʝ x ɣ χ ʁ ħ ʕ ʜ ʢ h ɦ  Ejektiv  pʼ tʼ ʈʼ cʼ kʼ qʼ ʂʼ q͡χʼ    Approximante    ʋ ɹ ɻ j ɰ fʼ θʼ sʼ ɬ’ ʃʼ ɕʼ xʼ χ’ Vibrante ʙ r ɽr ʀ t͡θʼ t͡sʼ t͡ɬʼ t͡ʃʼ ʈ͡ʂʼ c͡ʎ̝̥ʼ k͡xʼ k͡ʟ̝̊ʼ Flap/Tap ѵ ɾ ɽ co-artikulierti Frikativ  ʍ w ɥ ɫ lat. Frikativ ɬ ɮ co-artikulierti Plosiv  k͡p ɡ͡b ŋ͡m lat. Approximante l ɭ ʎ ʟ
Bi de Spalte wo grau sin, goot mer devo uss, dass si nit artikuliert werde chönne; wysi Spalte, ùn Zeiche, wo nit verlinkt sin, hen kei offiziels IPA-Zeiche un/oder sin uss keinere Sprooch bekannt.