Stimmlose alveolare Affrikate
| Stimmlosi alveolari Affrikate | ||
|---|---|---|
| IPA-Nummere | 103 | |
| IPA-Zeiche | t͡s | |
| IPA-Bildli | 
| |
| Teuthonista | ||
| X-SAMPA | ts | |
| Kirshenbaum | ts | |
Di stimmlosi alveolari Affrikat isch e Konsonant vo dr mänschliche Sprooch. Es isch de Luut, wo im Alemannische meischt mit <z> gschriibe wird, wie in „Zytig“. S Zeiche im Internationale Phonetische Alphabet für de Luut isch , oder wemmer eidütig wott kennzeichne, dass es e Affrikate isch.
Artikulation
- Es isch e Affrikate; d Artikulation fängt wie bimene Verschlùssluut demit aa, dass d Lùft im Muul ùffgstaut wird, ùn s Lööse vùm Lùftstrom duuret lang gnue, dass en Frikativ entstoot.
- De Artikulationsort isch alveolar; si wird dur diräkte Kontakt vo de Zùng mit de Alveole produziert.
- D Phonation isch stimmlos; derwyylscht si produziert wird, vibriere d Stimmbänder nit.
- Es isch en orale Konsonant; d Lùft goot dur s Muul usse.
- Es isch en egressive Konsonant; er wird allei dur s Usstoosse vo Lùft mit de Lunge ùn em Zwerchfell erzüügt, wie die meischte mänschliche Sproochluut.
Verbreitig
| Sprooch | Wort | IPA-Transkription | Bedütig | Bemerkig | |
|---|---|---|---|---|---|
| Alemannisch | Joutütsch | zwìi |  (info) |
‚zwei‘ | |
| Markgräflerisch | Zydig | (info) |
‚Zytig‘ | ||
| Oberelsässisch | Kàtz | (info) |
‚Chatz‘ | ||
| Oberschwäbisch | s Kraiz | (info) |
‚de ùntre Rùgge‘ | ||
| Solothurnisch | Schätzeli | (info) |
‚Schätzli‘ | ||
| Ùnterelsässisch | zwelf | (info) |
‚zwölf‘ | ||
| Züritüütsch | Hitzgi | (info) |
‚Glùggser‘ | ||
| Rätoromanisch | Surselvisch | canzun | (info) |
‚Lied‘ | |
| Putèr | zop | (info) |
‚Verstegg‘ | ||
| Vallader | hoz | (info) |
‚hüt‘ | ||
| Frankoprovenzalisch | Greyerzerisch | la hyotse | (info) |
‚d Glogge‘ | |
| Walliser Patois (Nendaz) | tsou | (info) |
‚Chabbis‘ | ||
| Albanisch | cung | ‚Baumstùmpe‘ | |||
| Katalanisch | tots | ‚alli‘ | |||
| Cherokee | ᏣᎳᎩ/tsa-la-gi | ‚Cherokee‘ | |||
| Chinesisch | Kantonesisch | 妻/cai1 | ‚Wyb‘ | ||
| Mandarin | 早餐/zǎocān | ‚z Nüüni‘ | |||
| Kroatisch | cilj | ‚Zyyl‘ | |||
| Tschechisch | co | ‚was‘ | |||
| Französisch | Québec-Französisch | petit | ‚chly‘ | Allophon vo /t/ vor /i/ ùn /y/. | |
| Dütsch | zehn | ‚10‘ | |||
| Neugriechisch | κορίτσι | ‚Maidli‘ | |||
| Hebräisch | צבע | ‚Farb‘ | |||
| Ungarisch | cica | ‚Chätzli‘ | |||
| Italienisch | grazia | ‚Gnade‘ | |||
| Japanisch | Hiragana: つなみ/tsunami | ‚Tsunami‘ | |||
| Kabylisch | iḥeşşeḇ | ‚er zäält‘ | |||
| Lettisch | cik | ‚wie viili‘ | |||
| Maltesisch | zokk | ‚Baumstamm‘ | |||
| Nez Percé | cíickan | ‚Decki‘ | |||
| Paschtunisch | څلور | ‚vier‘ | |||
| Polnisch | co | (info) |
‚was?‘ | ||
| Rumänisch | preț | ‚Prys‘ | |||
| Russisch | царь | ‚Zar‘ | |||
| Serbisch | kyrillisch: цвет/latiinisch: cvet | ‚Blueme‘ | |||
| Slowakisch | cudzí | ‚främd‘ | |||
| Yi | nit-behuucht | ꊪ/zy | ‚pflanze‘ | ||
| behuucht | ꋌ/cy | ‚er/si/es‘ | |||
Fuessnote
- ↑ Recasens & Espinoza (2007:144)
- ↑ Rogers & d'Arcangeli (2004:117)
- ↑ Jassem (2003:103)
| Konsonante | Lueg au: IPA, Vokale | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Bi de Spalte wo grau sin, goot mer devo uss, dass si nit artikuliert werde chönne; wysi Spalte, ùn Zeiche, wo nit verlinkt sin, hen kei offiziels IPA-Zeiche un/oder sin uss keinere Sprooch bekannt. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||