Irailaren 3a gregoriotar egutegiaren urteko berrehun eta berrogeita seigarren eguna da, 247.a bisurteetan. 119 egun falta dira urtea amaitzeko.
|
|
Gertaerak
|
|
Egutegia
|
|
Aurreko eta hurrengo urteetan
|
Izendegia
|
Seaska egutegia:
Arrate, Sarri eta Sarria.
|
|
Daturen bat falta bada, urtearen lotura jarraitu han sartzeko.
Gertaerak
Euskal Herria
Mundua
Arte eta kultura
Euskal Herria
Mundua
Zientzia eta teknologia
Euskal Herria
Mundua
Kirolak
Euskal Herria
Mundua
Jaiotzak
Euskal Herria
- 1705 – Frantzisko Tomas Agirre, Montehermosoko III. markesa, arabar aitoren seme eta politikaria (h. 1759).
- 1722 – Manuel Ignacio Altuna, Azkoitiko Zalduntxoetako bat (h. 1762).
- 1793 – José Ventura Agirre-Solarte, bizkaitar merkatari, bankari eta politikaria (h. 1842).
- 1801 – Martin Luis Etxeberria Iturralde, Lehen Karlistaldiko nafar brigadier karlista (h. 1838).
- 1868 – Serapio Huitzi Lazkano, nafar ingeniaria eta idazlea (h. 1953).
- 1876 – Federiko Belaustegigoitia, euskal idazlea (h. 1947).
- 1886 – Jean Elitxagarai, euskal arraunlaria (h. 1987).
- 1895 – François Elitxagarai, euskal arraunlaria.
- 1897 – Francisco Belaustegigoitia, Bilboko Athletic Klubeko jokalaria (h. 1981).
- 1899 – Errose Bustintza, euskal idazlea, abertzalea eta euskaltzalea (h. 1953).
- 1919 – Pedro Alconero, bizkaitar futbolaria (h. 1963).
- 1937 – Miguel Iguaran, gipuzkoar futbolari ohia.
- 1945 – Rosa Soroa, gipuzkoar erraketista.
- 1947 – Jose Alustiza, gipuzkoar belar hockeyko jokalari ohia.
- 1955 –
- 1956 – Maria Jose Beaumont, nafar abokatua, Itoizko Koordinakundearen sortzailea, bozeramailea eta abokatua.
- 1957 – Walter Wendelin, ezker abertzalearen eta Askapenaren kide internazionalista, Zürichen.
- 1959 – Bernard Ruiz-Picasso, lapurtar poeta, Pablo Picassoren iloba.
- 1963 – Luis Carlos León, nafar beisbol eta softbol jokalari ohia.
- 1964 – Luis Fernando Fernández, bizkaitar futbolari ohia, Zamoran.
- 1969 – José María Pulido, bizkaitar beisbol eta softbol jokalari ohia.
- 1970 – Iosune Cousillas Aramendi, gipuzkoar Irakaslea, euskal ekintzailea eta feminista.
- 1971 – Samuel Caro, PSNko nafar politikaria.
- 1972 – Jorge Sola, nafar futbolari ohi eta entrenatzailea.
- 1974 – David Tijero, bizkaitar idazlea.
- 1975 – Xavier Ipharragerre, lapurtar futbolari ohia.
- 1978 – André Hirigoien, lapurtar pilotua.
- 1979 – Alazne Etxeberria, gipuzkoar antzezlea.
- 1989 – Josu Santamaría, bizkaitar futbolaria.
- 1992 –
- 1993 – Jone Guarrotxena, bizkaitar futbolaria.
- 1995 – Iñigo Ibargoien, gipuzkoar futbolaria.
- 1997 – Javi Areso, nafar futbolaria.
- 1999 – Gabriel Lizarraga, nafar futbolaria.
Mundua
- 1392 – Filippo Maria Visconti, italiar aristokrata (h. 1447).
- 1499 – Diana Poitierskoa, Frantziako aristokrata nabarmena, Henrike II.a Frantziakoaren maitalea (h. 1566).
- 1615 – Mary Bradbury, Salemgo sorginkeria prozesuan kondenatua izan zen baina exekuziotik ihes egitea lortu zuen emakumea (h. 1700).
- 1695 – Pietro Antonio Locatelli, italiar musikagile eta biolinista (h. 1764).
- 1707 – Johann Peter Süssmilch, alemaniar apaiza (h. 1767).
- 1728 – Matthew Boulton, ingeles fabrikatzailea, James Watten bazkidea (h. 1809).
- 1734 – Joseph Wright Derbykoa, ingeles margolaria (h. 1797).
- 1781 – Eugène de Beauharnais, frantziar printze eta militarra (h. 1824).
- 1803 – Prudence Crandall, Estatu Batuetako emakumeen boto-ematearen eta afro-amerikarren eskubideen aldeko maistra eta ekintzailea (h. 1890).
- 1810 – Paul Kane, irlandar-kanadar margolaria (h. 1871).
- 1813 – József Eötvös, idazle eta politikari hungariarra (h. 1871).
- 1814 – James Joseph Sylvester, ingeles matematikaria (h. 1897).
- 1828 – Caroline de Barrau, frantziar hezitzailea, feminista, aktibista eta filantropoa (h. 1888).
- 1849 – Federico Loygorri, andaluziar militar eta politikaria (h. 1915).
- 1851 – Olga Konstantinovna, Greziako erregina ezkontidea (h. 1926).
- 1856 – Louis Sullivan, estatubatuar arkitektoa (h. 1924).
- 1859 – Jean Jaurès, frantziar buruzagi sozialista (h. 1914).
- 1868 – Mary Parker Follett, estatubatuar gizarte-ekintzaile eta kudeaketa-aditua (h. 1933).
- 1869 – Fritz Pregl, esloveniar-austriar kimikaria, 1923ko Kimikako Nobel Saria (h. 1930).
- 1873 – Charles Allan Gilbert, estatubatuar artista eta ilustratzailea (h. 1929).
- 1874 – Carl Størmer, norvegiar geofisikari eta matematikaria, aurora polarretan aditua (h. 1957).
- 1875 – Ferdinand Porsche, austriar ingeniaria, Porsche automobilen enpresaren sortzaileetako bat (h. 1951).
- 1877 – Yann-Vari Perrot, bretainiar presbistero abertzalea (h. 1943).
- 1894 – Luigi Platé, italiar auto gidaria (h. 1975).
- 1899 – Frank Macfarlane Burnet, australiar birologoa immunologian egindako ekarpenagatik ezaguna, 1960ko Medikuntzako Nobel Saria (h. 1985).
- 1900 – Urho Kekkonen, Finlandiako presidentea (h. 1986).
- 1904 – André Jacquemin, frantziar margolari eta grabatzailea (h. 1992).
- 1905 – Carl David Anderson, estatubatuar fisikaria, 1936ko Fisikako Nobel Saria (h. 1991).
- 1907 – Encarnación Fuyola Miret, Espainiako Bigarren Errepublikako maistra eta Espainiako Alderdi Komunistako militantea (h. 1982).
- 1909 – Elise Harmon, estatubatuar fisikaria, kimikaria eta asmatzailea (h. 1985).
- 1910 – Maurice Papon, frantziar goi-funtzionario eta politikaria (h. 2007).
- 1913 – Alan Ladd, estatubatuar aktorea (h. 1964).
- 1920 – Chabuca Granda, perutar sortzailea (h. 1983).
- 1923 – Mort Walker, estatubatuar komikigilea (h. 2018).
- 1924 – Jordi Sarsanedas, kataluniar idazlea (h. 2006).
- 1925 – Miguel Sánchez-Mazas, espainiar filosofo eta matematikaria (h. 1995).
- 1926 –
- 1928 – Gaston Thorn, luxenburgoar politikaria, Europako Batzordeko presidentea (h. 2007).
- 1929 –
- 1931 – Samir Amin, egiptoar ekonomialari marxista (h. 2018).
- 1934 – Xavier Darasse, frantziar musikaria (h. 1992).
- 1935 – Fernando de Trazegnies Granda, Perutar abokatu, idazle, historialari eta genealogista.
- 1936 – Zine El Abidine Ben Ali, Tunisiako presidentea (h. 2019).
- 1938 – Ryōji Noyori, japoniar kimikaria, 2001eko Kimikako Nobel Saria.
- 1940 –
- 1941 – Sergei Dovlatov, errusiar kazetari eta idazlea (h. 1990).
- 1947 –
- 1948 – Levy Mwanawasa, Zambiako presidentea (h. 2008).
- 1950 – Miguel Altieri, txiletar agroekologia irakaslea.
- 1953 – Jean-Pierre Jeunet, frantziar zinema zuzendaria eta gidoigilea.
- 1959 – José Luis Laguía, espainiar txirrindulari ohia.
- 1962 – Nikolai Denkov, Bulgariako lehen ministroa.
- 1963 – Guido Imbens, herbeheretar-estatubatuar ekonomialaria, 2021eko Ekonomiako Nobel Saria.
- 1965 –
- 1969 – Nao Bustamante, estatubatuar performancelaria eta multimedia artista.
- 1971 –
- 1972 – Natalia Estrada, espainiar aktore eta telebista aurkezlea.
- 1974 – Clare Kramer, estatubatuar aktorea.
- 1975 – Redfoo, estatubatuar DJa, abeslaria eta rapperra.
- 1977 – Stephen Laybutt, australiar futbolaria (h. 2024).
- 1978 –
- 1979 – Melissa Mars, frantziar abeslaria.
- 1981 – Bracha van Doesburgh, herbehereetar aktorea.
- 1984 – Paz de la Huerta, estatubatuar aktorea.
- 1985 – Yūki Kaji, japoniar ahots bikoiztaile, aktore eta J-pop abeslaria.
- 1988 - Carla Suárez Navarro, espainiar tenislari ohia.
- 1993 – Dominic Thiem, austriar tenislaria.
- 1994 – María Mercedes Coroy, guatemalar aktore kaktxikela.
- 1996 – Neilson Powless, estatubatuar txirrindularia, oneida leinukoa.
Heriotzak
Euskal Herria
- 1834 – Juan José Maria Jandiola, bizkaitar abokatu eta politikaria (j. 1774).
- 1891 – Lucas Etxeberria, arabar ingeniaria (j. 1831).
- 1942 – Rubén Ruiz Ibarruri, Dolores Ibarruri Pasionariaren semea eta Armada Gorriko gudaria, Stalingraden (j. 1920).
- 1949 – Pablo Fermin Irigarai "Larreko", nafar mediku eta idazlea (j. 1869).
- 1970 – Saturnino Legarda, nafar organista eta musikagilea (j. 1896).
- 2002 – Fernando Murua Quintana, Fernandito, La Polla Records musika taldeko bateria-jotzailea (j. 1962).
- 2007 – Santiago Zubieta, bizkaitar futbolaria, Madrilen (j. 1908).
- 2011 – Josefa Molera, nafar zientzialaria eta kimikaria (j. 1921).
- 2021 – Olatz Vázquez, bizkaitar kazetari eta argazkilaria (j. 1994).
Mundua
- 1402 – Gian Galeazzo Visconti, italiar aristokrata (j. 1351).
- 1592 – Robert Greene, ingeles poeta, antzerkigile eta eleberrigilea (j. 1558).
- 1597 – Jakobe Badengoa, Badengo printzesa (j. 1558).
- 1658 – Oliver Cromwell, ingeles politikari eta militarra (j. 1599).
- 1711 – Élisabeth Chéron, jakintza alor anitzeko frantziar emakumea (j. 1648).
- 1747 – Kristina Luisa Oettingen-Oettingengoa, Brunswick-Lüneburgeko dukesa (j. 1671).
- 1792 – Marie-Thérèse-Louise de Savoie-Carignan, Lamballeko printzesa, frantziar aristrokrata (j. 1749).
- 1858 – Étienne-Bruno-Marie d'Arbou, frantziar apaiz katolikoa, Baionako apezpikua izandakoa (j. 1778).
- 1877 – Adolphe Thiers, Frantziako Hirugarren Errepublikako presidentea (j. 1797).
- 1883 – Ivan Turgeniev, errusiar idazlea (j. 1818).
- 1890 – Vasile Alecsandri, errumaniar olerkari, antzerkigile, politikari eta diplomazialaria (j. 1821).
- 1918 – Fania Kaplan, judu jatorriko militante eserista, Lenin hiltzen saiatzearren ospetsua (j. 1890).
- 1939 – Edvard Westermarck, finlandiar soziologo eta antropologo soziala (j. 1862).
- 1948 – Edvard Beneš, Txekoslovakiako presidentea (j. 1884).
- 1962 –
- 1963 – Louis MacNeice, irlandar idazlea (j. 1907).
- 1969 – Luis Antonio Bolín, espainiar abokatu eta kazetari faxista (j. 1894).
- 1970 – Alan Wilson, estatubatuar abeslari eta egile abeslaria, Canned Heat taldeko kidea (j. 1943).
- 1974 – Aurora Bertrana, katalan idazle eta biolin-jotzailea (j. 1892).
- 1981 – Rensis Likert, estatubatuar psikologo eta kudeaketa-aditua, Likert eskalaren sortzailea (j. 1903).
- 1982 – Cristina Valls, mallorcar aktorea, XX. mendearen lehen erdiko Mallorcako antzerkiaren bultzatzaileetako bat (j. 1901).
- 1983 – Piero Sraffa, italiar ekonomialaria (j. 1898).
- 1987 – Morton Feldman, estatubatuar musikagilea (j. 1926).
- 1989 – Gaetano Scirea, italiar futbolaria (j. 1953).
- 1991 – Frank Capra, italiar-estatubatuar zinema zuzendaria (j. 1897).
- 1992 – Barbara McClintock, estatubatuar genetista, 1983ko Medikuntzako Nobel Saria (j. 1902).
- 1994 – Berta Hansson, suediar artista eta hezitzailea (j. 1910).
- 1995 – Fernando Montero Moliner, Katalan Herrietako filosofoa (j. 1922).
- 2007an desagertua – Steve Fossett, estatubatuar milionario eta abenturazalea (j. 1944).
- 2008 - Françoise Demulder, frantziar gerra-fotokazetaria, World Press Photo saria irabazi zuen lehen emakumea (j. 1947).
- 2012 –
- 2016 –
- 2017 –
- 2022 - Carme Giralt i Rosés, kataluniar irakaslea, hezkidetza, eskultismo laikoa eta tokiko politikaren alde lan egin zuena (h. 2022).
- 2023 –
Jaiak eta urteurrenak
Kanpo estekak
Irailaren 2 | Urteko egutegi | Irailaren 4