Otsailaren 3a egutegi gregoriotarraren urteko hogeita hamalaugarren eguna da. 331 egun falta dira urtea amaitzeko, 332 egun bisurteetan.
Daturen bat falta bada, urtearen lotura jarraitu han sartzeko.
Gertaerak
Euskal Herria
Mundua
Arte eta kultura
Euskal Herria
Mundua
Zientzia eta teknologia
Euskal Herria
Mundua
Kirolak
Euskal Herria
Mundua
Jaiotzak
Euskal Herria
- 1689 – Blas Lezo, euskal itsasgizona eta militarra (h. 1741).
- 1709 – Joan Filipe Bela, zuberotar zaldun, militar eta idazlea (h. 1796).
- 1711 – Francisco Javier Errazuriz, nafar merkatari eta politikaria (h. 1767).
- 1781 – Blas Domingo López, arabar politikaria, Gasteizko alkatea (h. 1861).
- 1824 – Blas Villate, euskal militar eta politikaria (h. 1882).
- 1857 – Francisco Garate, gipuzkoar elizgizon jesuita (h. 1929).
- 1878 – Alberto Arrue, euskal margolaria (h. 1944).
- 1897 – Blas Fagoaga, nafar idazlea, apaiza eta Euskaltzain urgazlea (h. 1966).
- 1902 – Martín Agüero, bizkaitar toreatzailea (h. 1977).
- 1907 – Nikolas Martínez Ortiz de Zarate, bizkaitar pintorea, kartel-egile eta grabatzailea (h. 1990).
- 1923 – Maurice Jouvet, lapurtar aktorea (h. 1999).
- 1929 – Imanol Zeziaga, euskal herritar futbolaria (h. 2010).
- 1934 – Txomin Garmendia, euskal idazlea eta bertsolaria (h. 2022).
- 1942 –
- 1946 – Ricardo Ansotegi, bizkaitar politikaria.
- 1948 – Julen Elgorriaga, gipuzkoar politikaria, Gipuzkoako gobernadore zibil ohia.
- 1959 – Julen Atxurra, Pototo, bizkaitar ETAkide ohia.
- 1971 – Gonzalo García de Vitoria, bizkaitar saskibaloi entrenatzailea.
- 1979 – Asier Santana, gipuzkoar futbol entrenatzailea.
- 1980 – Beatriz Lalaguna, bizkaitar triatleta ohi eta txirrindularia.
- 1981 – Estela Navascués, nafar atleta, maratoian aditua.
- 1983 – Laura Penagos, Euskal Herrian bizi den kolonbiar antzezle-sortzaile eta hezitzailea, Kolonbian.
- 1987 – Ane Bergara, nafar futbolaria.
- 1994 – Jokin Etxabe, gipuzkoar txirrindularia.
- 2001 - Ibaider Garriz, nafar futbolaria.
Mundua
- 1735 – Ignacy Krasicki, poloniar idazlea (h. 1801).
- 1754 – Juan José Ruiz de Apodaca, espainiar noble eta militarra, Nafarroako erregeordea (h. 1835).
- 1758 – Maria Clara Haitikoa, Haitiko enperatriz ezkontidea (h. 1858).
- 1772 – Jean-Étienne Esquirol, frantziar psikiatra (h. 1840).
- 1774 – Karl Mollweide, alemaniar matematikari eta astronomoa, bere izena daraman formula aurkitu zuen (h. 1825).
- 1775 –
- 1795 – Antonio José de Sucre, Boliviako presidentea eta Peruko gobernadorea (h. 1830).
- 1809 – Felix Mendelssohn, alemaniar musikagilea (h. 1847).
- 1815 – Edward James Roye, Liberiako presidentea (h. 1872).
- 1821 – Elizabeth Blackwell, mediku lanbidean sartzea lortu zuen munduko lehen emakumea (h. 1910).
- 1826 – Walter Bagehot, ingeles kazetari, enpresaburu eta saiakeragilea (h. 1877).
- 1830 – Robert Cecil-Gascoyne (Salisburyko III. markesa), Erresuma Batuko lehen ministroa (h. 1903).
- 1849 – Nahida Ruth Lazarus, alemaniar idazle, saiakeragile eta literatura kritikaria (h. 1928).
- 1857 – Wilhelm Johannsen, daniar botanikoa (h. 1927).
- 1859 – Hugo Junkers, alemaniar aeronautikoa (h. 1935).
- 1863 – Klymentyna Popovych-Boiarska, Galitzian jaiotako idazle, poeta eta Ukrainako lehen hezkuntzako irakaslea (h. 1945).
- 1865 – Isaac Israëls, herbeheretar margolaria (h. 1934).
- 1870 – Ada Negri, italiar idazlea (h. 1945).
- 1874 – Gertrude Stein, estatubatuar idazle, poeta eta feminista (h. 1946).
- 1878 –
- 1881 – Harry Edwin Wood, ingeles astronomoa (h. 1946).
- 1887 – Georg Trakl, austriar poeta (h. 1914).
- 1889 –
- 1892 – Juan Negrín, Espainiako Bigarren Errepublikako Presidentea (h. 1956).
- 1893 – Gaston Julia, frantziar matematikaria (h. 1978).
- 1894 – Norman Rockwell, estatubatuar margolari eta ilustratzailea (h. 1978).
- 1896 – Johannes Urzidil, alemanezko idazle, olerkari eta kazetari txekiarra (h. 1970).
- 1898 –
- 1899 – Lao She, txinatar idazlea (h. 1966).
- 1901 –
- 1904 – Luigi Dallapiccola, italiar musikagilea, dodekafonismoaren aitzindaria Italian (h. 1975).
- 1905 – Arne Beurling, suediar matematikaria (h. 1986).
- 1907 – James A. Michener, estatubatuar idazlea (h. 1997).
- 1909 –
- 1911 – Jehan Alain, frantziar konpositore eta organista (h. 1940).
- 1912 – Jacques Soustelle, frantziar etnologo, politikari eta akademiakidea (h. 1990).
- 1915 – José Jabardo, espainiar txirrindularia (h. 1986).
- 1917 – Arne Sucksdorff, suediar zinema zuzendaria, munduko dokumentalista onenetakotzat hartua (h. 2001).
- 1918 –
- 1920 –
- 1921 – Pêr Denez, bretainiar hizkuntzalari, irakasle eta idazlea (h. 2011).
- 1923 – Jean Babilée, frantziar dantzaria eta koreografoa (h. 2014).
- 1924 – E. P. Thompson, britainiar historialari eta idazlea (h. 1993).
- 1926 – Hans-Jochen Vogel, alemaniar politikaria (h. 2020).
- 1929 – Camilo Torres Restrepo, kolonbiar apaiza, Askapenaren Teologiaren aitzindaria eta ELNko kidea (h. 1966).
- 1932 – Stuart Hall, jamaikar soziologo eta teorilari kulturala, ikasketa kulturalen erreferenteetako bat (h. 2014).
- 1933 – Abdul Razzaq as-Sawsa, Libiako estatuburua (h. 2016).
- 1937 – Carlos Falcó, espainiar nobleziako-kide eta enpresaburua (h. 2020).
- 1938 – Emile Griffith, estatubatuar boxeolaria (h. 2013).
- 1939 – Michael Cimino, estatubatuar zinema zuzendaria (h. 2016).
- 1942 – Jevgeni Xapoxnikov, sobietar militar eta politikaria (h. 2020).
- 1947 –
- 1948 –
- 1949 –
- 1950 –
- 1951 –
- 1956 –
- 1959 – Chan Santokhi, Surinamgo presidentea.
- 1960 – Joachim Löw, alemaniar futbolari ohi eta entrenatzailea.
- 1963 – Jose Biriukov, euskal jatorriko espainiar saskibaloi jokalaria.
- 1964 – Michael Rummenigge, alemaniar futbolari ohia.
- 1967 –
- 1968 – Vlade Divac, NBAko serbiar saskibaloi jokalari ohia.
- 1970 – Warwick Davis, estatubatuar aktorea.
- 1971 – Sarah Kane, britainiar antzerkigilea (h. 1999).
- 1976 –
- Daddy Yankee, puertorricar abeslari, aktore, zinema-ekoizlea, irrati esataria eta enpresaria.
- Isla Fisher, australiar aktorea eta idazlea.
- Rocío Orsi, espainiar filosofo, saiakeragile, irakasle eta itzultzailea (h. 2014).
- 1978 –
- 1982 –
- 1984 –
- Sara Carbonero, espainiar kirol-kazetaria.
- Natalie Mars, estatubatuar emakumezko aktore pornografiko transexuala, pornogintzako izarretako bat.
- 1986 – Blanca Llum Vidal, kataluniar poeta.
- 1987 –
- 1992 – Daniel Schmidt, japoniar futbolaria.
Heriotzak
Euskal Herria
- 1857 – Manuel Mazarredo, bizkaitar militar eta politikaria, Madrilen (j. 1807).
- 1890 – Augustin Etxeberri, lapurtar idazlea (j. 1849).
- 1909 – Jose Frantzisko Navarro Arzak, euskal herritar ingeniaria, asmatzailea eta enpresaburua, AEBetako 20 dirutza handienetako baten jabea, New Yorken (j. 1823).
- 1919 – Pedro Jose Elizegi, Pello Errota, euskal bertsolaria (j. 1840).
- 1952 – Pedro Muguruza, gipuzkoar arkitektoa, Madrilen (j. 1893).
- 1953 – Fabián Velasco, euskal atleta (j. 1902).
- 1983 – Fernando Artola, Bordari, euskal idazlea (j. 1910).
- 1985 – Santiago Lazkano, euskal txirrindularia (j. 1947).
- 1990 – José Luis Berasategi, bizkaitar ekonomialari eta politikaria, Bilboko azken alkate frankista (j. 1920).
- 2017 –
- 2020 – Gabriel Korta, gipuzkoar idazlea (j. 1951).
- 2023 – Paco Rabanne, gipuzkoar jostuna eta moda diseinatzailea, munduko jostunik ospetsuenetakoa, Portsallen (j. 1934).
Mundua
- 994 – Gilen IV.a Akitaniakoa, Poitiersko konde eta Akitaniako dukea (j. 937).
- 1014 – Svend I.a Danimarkakoa, Danimarkako, Ingalaterrako eta Norvegiako lurralde batzuen erregea.
- 1116 – Koloman Hungariakoa, Hungariako eta Kroaziako erregea (j. c. 1070).
- 1134 – Roberto II.a Normandiakoa, Normandiako dukea.
- 1399 – Joanes Gantekoa, Lancasterko eta Akitaniako dukea (j. 1340).
- 1428 – Ashikaga Yoshimochi, Ashikaga shogunerriko laugarren shoguna (j. 1386).
- 1451 – Murad II.a, otomandar sultana (j. 1404).
- 1468 – Johannes Gutenberg, karaktere higikorretako inprimaketaren asmatzailea (j. 1400).
- 1536 – Garcia de Resende, portugaldar poeta (j. 1470).
- 1590 – Germain Pilon, frantziar eskultorea.
- 1770 – Maria Felice Tibaldi, italiar margolaria (j. 1707).
- 1806 – Nicolas Edme Restif de La Bretonne, frantziar eleberrigilea (j. 1734).
- 1820 - Gia Long, Nguyễn dinastiaren sortzaile eta lehen enperadorea (j. 1762).
- 1832 – George Crabbe, ingeles olerkari, zirujau eta apaiza (j. 1754).
- 1862 – Jean-Baptiste Biot, frantziar astronomo, fisikari eta matematikaria (j. 1774).
- 1881 – John Gould, ingeles ornitologo eta marrazkilaria (j. 1804).
- 1884 – Eugène Rouher, frantziar politikaria (j. 1814).
- 1889 – Belle Starr, XIX. mendeko Estatu Batuetako mendebaldeko bidelapurra (j. 1848).
- 1894 – Edmond Frémy, frantziar kimikaria (j. 1814).
- 1895 – Manuel Gutiérrez Nájera, mexikar olerkaria (j. 1859).
- 1896 – Jane Wilde, iralndar poeta (j. 1821).
- 1900 – William Stanley Haseltine, estatubatuar margolaria (j. 1835).
- 1901 – Fukuzawa Yukichi, japoniar idazle, filosofo eta hezitzailea (j. 1835).
- 1919 – Edward Charles Pickering, estatubatuar astronomoa (j. 1846).
- 1922 – John Butler Yeats, irlandar margolaria (j. 1839).
- 1924 – Woodrow Wilson, Ameriketako Estatu Batuetako 28. Presidentea (j. 1856).
- 1925 – Oliver Heaviside, ingeles fisikaria, ingeniari elektrikoa, irrati-telegrafista eta matematia (j. 1850).
- 1935 – Hugo Junkers, alemaniar aeronautikoa (j. 1859).
- 1946 –
- 1953 – Sophia Hayden Bennett, txiletar jatorriko estatubatuar arkitektoa, Massachusettseko Teknologia Institutuan graduatu zen lehenengo emakumea (j. 1868).
- 1956 – Émile Borel, frantziar matematikaria eta politikaria (j. 1871).
- 1959 –
- Buddy Holly, estatubatuar musikagile eta abeslaria, 1950eko hamarkadan rock & rollaren sortzaile eta aitzindarietako bat (j. 1936).
- Ritchie Valens, estatubatuar rock musikari eta abeslaria, La Bamba abestiaren rock egokitzapenagatik ospetsua (j. 1941).
- 1961 – Anna May Wong, estatubatuar aktorea, Hollywoodeko lehen aktore izar txinatar-amerikarra (j. 1905).
- 1969 – Eduardo Mondlane, mozambikear politikaria, FRELIMO frentearen fundatzaile eta liderra, eraila (h. 1969)
- 1972 – Emilio Novoa, galiziar irrati-telegrafista eta politikaria, Arabako gobernadore zibila (j. 1895).
- 1974 – Juan de Orduña, espainiar aktorea eta zinema zuzendaria (j. 1900).
- 1975 – Umm Kulthum, Ekialdeko Izarra, egiptoar abeslaria, egiptoar nazionalismoaren eta panarabismoaren ikurra (j. 1898).
- 1985 – Fernando García Mercadal, espainiar arkitektoa (j. 1896).
- 1989 – John Cassavetes, estatubatuar zinema zuzendari eta aktorea, zinema independientearen aitzindaria (j. 1929).
- 1991 – Alfred Jost, frantziar biologoa, endokrinologian aditua (j. 1916).
- 1992 – Mário Peixoto, brasildar zinemagilea (j. 1908).
- 1997 –
- 1998 – Karla Faye Tucker, 1984 geroztik Amerikako Estatu Batuetan heriotza zigorrerekin exekutatu zuten lehen emakumea (j. 1959).
- 2003 – Lana Clarkson, estatubatuar aktore eta modeloa (j. 1962).
- 2005 – Ernst Mayr, alemaniar biologoa (j. 1904).
- 2006 –
- 2011 – Maria Schneider, frantziar aktorea (j. 1952).
- 2012 – Ben Gazzara, italiar jatorriko estatubatuar aktore eta zuzendaria (j. 1930).
- 2016 –
- 2020 – George Steiner, frantziar-estatubatuar literatura kritikari, saiakeragile, filosofo, eleberri idazle eta irakaslea (j. 1929).
- 2021 –
- 2022 –
- 2023 – Juan Velarde Fuertes, espainiar ekonomista (j. 1927).
- 2024 –
Jaiak eta urteurrenak
Kanpo estekak
Otsailaren 2 | Urteko egutegi | Otsailaren 4