Temat Beresteczko jest od dawna przedmiotem zainteresowania i dyskusji. Z biegiem lat zyskuje coraz większe znaczenie w różnych obszarach, od polityki po naukę, w tym kulturę i społeczeństwo w ogóle. W tym artykule naszym celem jest zbadanie różnych aspektów Beresteczko i jego wpływu na życie codzienne. Od jego początków po obecne implikacje, przeanalizujemy szczegółowo, w jaki sposób Beresteczko ukształtował nasz świat i nadal jest przedmiotem badań i zainteresowań. Ta wszechstronna analiza pozwoli nam lepiej zrozumieć znaczenie Beresteczko i jego znaczenie we współczesnym świecie.
| |||||
Państwo | |||||
---|---|---|---|---|---|
Obwód | |||||
Rejon | |||||
Burmistrz |
Wałentyna Załewska | ||||
Powierzchnia |
19,8 km² | ||||
Wysokość |
191 m n.p.m. | ||||
Populacja (2018) • liczba ludności |
|||||
Nr kierunkowy |
+380 3379 | ||||
Kod pocztowy |
45765 | ||||
Położenie na mapie obwodu wołyńskiego | |||||
Położenie na mapie Ukrainy | |||||
50°21′N 25°07′E/50,350000 25,116667 | |||||
Strona internetowa |
Beresteczko (ukr. Берестечко) – miasto na Ukrainie, w obwodzie wołyńskim, w rejonie horochowskim, nad Styrem.
Prywatne miasto szlacheckie położone było w XVI wieku w województwie wołyńskim.
Miasto założone zostało w 1445 roku, prawa miejskie nadano w 1547 roku.
Pod koniec XVI w. do Beresteczka sprowadził braci polskich starosta łucki Aleksander Proński. Kościół zajęty był na zbór braci polskich, a klasztor na szkołę. W 1629 roku właścicielem miasta był Rafał Leszczyński. Pod koniec pierwszej połowy XVII mieszkał tu Andrzej Wiszowaty.
W 1648 roku liczba Żydów mieszkających w Beresteczku sięgnęła około 1000 osób. Kozacy Chmielnickiego podczas pogromów zamordowali około 200 rodzin żydowskich.
W dniach 28–30 czerwca 1651 roku nieopodal Beresteczka, na prawym brzegu Styru odbyła się słynna bitwa wojsk Jana Kazimierza z przeważającymi siłami kozackimi pod dowództwem Bohdana Chmielnickiego, posiłkowanymi wojskami tatarskimi. Polacy odnieśli druzgocące zwycięstwo.
Od 1765 roku miasto należało do Zamojskich, a od 1795 roku do Platerów.
W mieście istniała gmina żydowska, należało do niej w 1765 roku 872 członków, w tym 632 zamieszkujących w samym mieście.
Pod koniec XVIII w. mieszkańcy Beresteczka (bez 5 osób) wymarli na dżumę.
Gmina żydowska odrodziła się po epidemii tyfusu. W 1847 roku liczyła 1927 członków, w 1897 roku – 2251. W 1850 roku funkcjonowały 4 synagogi, w tym 2 chasydzkie. W 1901 roku działały szkoła męska Kahana oraz żydowski szpital.
W II Rzeczypospolitej Beresteczko było siedzibą gminy, w powiecie horochowskim, w województwie wołyńskim. 15 kwietnia 1934 roku miasto i gmina wiejska Beresteczko wzajemnie wymieniły się częścią swoich terytoriów.
Żydzi zamieszkiwali rynek i sąsiednie ulice, w tym stare dworki z facjatkami, wybudowane w XVIII i XIX wieku. Zajmowali się przede wszystkim przetwórstwem spożywczym na potrzeby rynku lokalnego, handlem i rzemiosłem. W 1918 została uruchomiona szkoła hebrajska, która następnie została włączona do sieci Tarbut. Działały biblioteka żydowska i od 1930 roku Żydowski Bank Ludowy. Na przełomie lat 20. i 30. XX wieku zastępcą burmistrza Beresteczka był Boruch Forer. Przed wybuchem wojny funkcjonowało 6 bóżnic, w tym 3 chasydzkie. Gmina żydowska posiadała własny cmentarz.
Po agresji ZSRR na Polskę, Beresteczko znalazło się pod okupacją sowiecką. Zdelegalizowano wszystkie partie polityczne i organizacje społeczne, zamknięto wszelkie niezależne instytucje. Znacjonalizowano handel i rzemiosło, co szczególnie dotkliwie odczuli Żydzi.
23 czerwca 1941 roku miasto zajęli Niemcy. 8 sierpnia 1941 roku policja niemiecka (SD z Łucka) wspomagana przez Ukraińców dokonała masowej egzekucji 300 mężczyzn narodowości żydowskiej na beresteckim podzamczu.
W 1941 roku podczas okupacji niemieckiej w Beresteczku utworzono getto dla ludności żydowskiej. Getto zostało zlikwidowane we wrześniu 1942 roku przez SD z pomocą ukraińskiej policji. 3 tys. jego mieszkańców rozstrzelano 2 km od miasta.
W 1943 roku Beresteczko było miejscem schronienia polskich uchodźców z rzezi wołyńskiej. Dla ich ochrony Niemcy powołali kilkudziesięcioosobowy oddział Schutzmannschaft złożony z Polaków, który odpierał liczne ataki UPA. Polacy stopniowo opuszczali Beresteczko, przedostając się do Małopolski Wschodniej (wówczas w granicach Generalnego Gubernatorstwa) bądź będąc wywożonymi na roboty przymusowe do III Rzeszy. 17 stycznia 1944 roku Niemcy ostatecznie ewakuowali się z Beresteczka, zabierając ze sobą Polaków, którzy trafili do obozu w Prusach Wschodnich.
Pochodzący z Beresteczka Benedykt Gajewski stworzył publikację pt. Beresteczko. Szkice i materiały z dziejów miasteczka (1993).
W połowie XIX w. w Beresteczku mieszkało 2853 mieszkańców. Przed 1939 rokiem, miasto znajdowało się na terenie powiatu Horochów. Były tam 1 kościół katolicki i 2 cerkwie. W tym czasie miasto (z przedmieściami: Piaski, Staryki, Krasiłowka, Jurydyka) liczyło 5633 mieszkańców.