Jerzy Dziewulski

Jerzy Dziewulski

Jerzy Dziewulski (2015)
młodszy inspektor Policji
Pełne imię i nazwisko	Jerzy Maciej Dziewulski
Data i miejsce urodzenia	15 grudnia 1943 Warszawa
Data i miejsce śmierci	11 sierpnia 2025 Warszawa
Przebieg służby
Lata służby	1966–1998
Formacja	Milicja Obywatelska Policja
Jednostki	Komenda Stołeczna Policji Komenda Główna Policji
Stanowiska	dowódca jednostki antyterrorystycznej, główny specjalista
Główne wojny i bitwy	operacja Most
Późniejsza praca	polityk, przedsiębiorca
Odznaczenia
Multimedia w Wikimedia Commons

Jerzy Maciej Dziewulski (ur. 15 grudnia 1943 w Warszawie^[1], zm. 11 sierpnia 2025 tamże^[2]) – polski policjant, antyterrorysta i polityk.

Kierował i brał udział w wielu akcjach antyterrorystycznych. Ze strony polskiej był jednym z dowódców operacji Most. Jako jedyny policjant w Polsce został trzykrotnie odznaczony Medalem za Ofiarność i Odwagę. Był doradcą prezydenta RP Aleksandra Kwaśniewskiego do spraw bezpieczeństwa (1996–1997), a także posłem na Sejm I, II, III i IV kadencji (1991–2005).

Po odbyciu zasadniczej służby wojskowej podjął służbę zawodową w Milicji Obywatelskiej. W 1966 rozpoczął pracę w Komendzie Stołecznej Milicji Obywatelskiej (w 1983 przekształconej w Stołeczny Urząd Spraw Wewnętrznych, a w 1990 w Komendę Stołeczną Policji)^[3], będąc funkcjonariuszem wydziału kryminalnego oraz pełniąc m.in. funkcję dowódcy jednostki antyterrorystycznej na lotnisku Okęcie w Warszawie.

14 marca 1980 był jedną z pierwszych osób, które podjęły akcję rozpoznawczą i ratunkową na miejscu katastrofy lotniczej samolotu „Mikołaj Kopernik”^[4]. 9 maja 1987 prowadził podobne czynności po katastrofie lotniczej w Lesie Kabackim^[5].

W grudniu 1981, na krótko przed wprowadzeniem w Polsce stanu wojennego, brał udział w stłumieniu strajku okupacyjnego studentów i pracowników Wyższej Oficerskiej Szkoły Pożarniczej w Warszawie^[6], którzy protestowali przeciwko podporządkowaniu uczelni przepisom ustawy o wyższym szkolnictwie wojskowym^[7]. Był jednym z autorów planu zajęcia szkoły i jednym z dowodzących akcją o kryptonimie „Syrena”^[6][8].

W 1980 ukończył studia magisterskie na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego^[1][3]. Odbył szkolenie w siłach specjalnych Izraela, uzyskując uprawnienia specjalisty taktyki i techniki walki z terroryzmem, a także szkolenia prowadzone przez instytucje publiczne w Stanach Zjednoczonych, Francji i Niemczech^[3][9]. Uzyskał liczne licencje (w tym strzelca wyborowego oraz specjalisty do walki z terroryzmem i bandytyzmem), a także uprawnienia, w tym instruktora strzeleckiego z broni palnej krótkiej i długiej. Został specjalistą w wyszukiwaniu i neutralizacji środków i urządzeń wybuchowych oraz specjalistą w posługiwaniu się bronią specjalnego przeznaczenia^[3][9][10].

W 1991 przeniósł się do Komendy Głównej Policji^[3], gdzie pełnił funkcję głównego specjalisty. Z Policji odszedł w 1998^[3] w stopniu młodszego inspektora^[11], co było konsekwencją wprowadzenia konstytucyjnego zakazu łączenia mandatu poselskiego ze służbą w tej formacji^[12].

Kierował działaniami podczas trzynastu zamachów terrorystycznych, także na pokładach samolotów, wyprowadzając 765 pasażerów z sytuacji bezpośredniego zagrożenia zdrowia lub życia; w czasie tych akcji nie zginął żaden z pasażerów^[13]. Ze strony polskiej osłaniał oraz pełnił funkcję dowódcy operacji Most, która umożliwiła przerzut osób pochodzenia żydowskiego z państw byłego ZSRR do Izraela. Za przeprowadzenie tej operacji został odznaczony przez stronę polską i izraelską^[9].

Był dwukrotnie ranny podczas służby^[12]. Jako jedyny policjant w Polsce został trzykrotnie odznaczony Medalem za Ofiarność i Odwagę^[13].

Jako konsultant brał udział w produkcji polskiego serialu kryminalnego 07 zgłoś się. Wystąpił w nim w czterech odcinkach z lat 1984–1987, w tym w odcinku nr 19 (Zamknąć za sobą drzwi), skierowanym do rozpowszechniania w kinach^[14].

Zajmował się prowadzeniem działalności gospodarczej jako doradca w kwestiach dotyczących bezpieczeństwa^[15]. Udzielał się również w mediach jako ekspert i komentator w tym zakresie^[16].

Był członkiem Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej^[10]. W wyborach w 1991 został posłem I kadencji z listy Polskiej Partii Przyjaciół Piwa^[17]. W 1993 i 1997 był ponownie wybierany do Sejmu z ramienia Sojuszu Lewicy Demokratycznej^[18][19].

Podczas kampanii prezydenckiej w 1995 zajmował się ochroną Aleksandra Kwaśniewskiego^[9]. Od grudnia 1995 do maja 1996 pełnił nieetatową funkcję jego sekretarza osobistego^[12]. W latach 1996–1997 zajmował stanowisko doradcy prezydenta RP ds. bezpieczeństwa^[3]. W 1999 został członkiem przekształconego w partię Sojuszu Lewicy Demokratycznej^[3]. W wyborach w 2001 po raz czwarty uzyskał mandat poselski z listy SLD-UP w okręgu olsztyńskim.

Jako poseł zasiadał m.in. w Komisji Transportu, Łączności, Handlu i Usług, Komisji Nadzwyczajnej do rozpatrzenia projektów ustaw lustracyjnych, Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych (był dwukrotnie zastępcą przewodniczącego tej komisji) oraz Komisji Łączności z Polakami za Granicą^[1][3][20]. W 2005 jako kandydat niezależny bez powodzenia startował w wyborach do Senatu^[21].

Był żonaty, miał dwoje dzieci^[3]. Deklarował znajomość języka angielskiego i włoskiego^[20]. W młodości grał w piłkę nożną oraz w hokeja na lodzie, uprawiał także m.in. kolarstwo i boks. Został instruktorem narciarskim^[12]. Był pasjonatem motoryzacji^[12][22]. Brał udział w wyścigach motocyklowych i rajdach samochodowych, m.in. Gumball 3000 i Rage-Race^[23]. Kolekcjonował sportowe samochody i motocykle^[22].

Zmarł 11 sierpnia 2025 w szpitalu MSWiA w Warszawie^[2].

Został pochowany na cmentarzu Wawrzyszewskim w Warszawie^[24][25]. Uroczystości pogrzebowe miały charakter świecki z honorową asystą policji^[25].

Współautor książek, w formie wywiadów rzek przeprowadzonych z nim przez Krzysztofa Pyzię, zatytułowanych: Jerzy Dziewulski o polskiej policji (Prószyński i S-ka, Warszawa 2017)^[26], Jerzy Dziewulski o terrorystach w Polsce (Prószyński i S-ka, Warszawa 2018)^[27] oraz Jerzy Dziewulski o kulisach III RP (Prószyński i S-ka, Warszawa 2019)^[28].

• Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski^[12]
• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski^[12]
• Medal za Ofiarność i Odwagę (trzykrotnie)^[29]