Pomnik ofiar katastrofy smoleńskiej na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie

W dzisiejszym świecie Pomnik ofiar katastrofy smoleńskiej na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie zyskał znaczące znaczenie w różnych obszarach. Niezależnie od tego, czy na poziomie osobistym, zawodowym czy społecznym, Pomnik ofiar katastrofy smoleńskiej na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie zdołał przyciągnąć uwagę szerokiego grona odbiorców. Jego znaczenie znalazło odzwierciedlenie we wzroście jego popularności i wpływie, jaki wywiera na dzisiejsze społeczeństwo. W tym artykule zagłębimy się w świat Pomnik ofiar katastrofy smoleńskiej na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie, aby odkryć jego wiele aspektów i przeanalizować jego wpływ na różne aspekty codziennego życia. Od swojego powstania do ewolucji na przestrzeni czasu, Pomnik ofiar katastrofy smoleńskiej na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie zaznaczył się w historii przed i po, stając się tematem zainteresowania zarówno badaczy, naukowców, jak i ciekawskich. Dołącz do nas w tej podróży, aby w pełni odkryć wszystko, co ma do zaoferowania Pomnik ofiar katastrofy smoleńskiej na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie.

Pomnik ofiar katastrofy smoleńskiej na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach
Ilustracja
Państwo

 Polska

Miejscowość

Warszawa

Miejsce

Cmentarz Wojskowy na Powązkach

Projektant

Marek Moderau

Fundator

Miasto Warszawa

Data budowy

sierpień 2010–październik 2010

Data odsłonięcia

10 listopada 2010

Położenie na mapie Warszawy
Mapa konturowa Warszawy, po lewej znajduje się punkt z opisem „Pomnik ofiar katastrofy smoleńskiej na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Pomnik ofiar katastrofy smoleńskiej na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach”
Położenie na mapie województwa mazowieckiego
Mapa konturowa województwa mazowieckiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Pomnik ofiar katastrofy smoleńskiej na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach”
Ziemia52°15′21,92″N 20°57′11,73″E/52,256089 20,953258

Pomnik ofiar katastrofy smoleńskiej na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawiepomnik znajdujący się na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie, zaprojektowany przez artystę rzeźbiarza Marka Moderaua, upamiętniający ofiary katastrofy polskiego Tu-154 w Smoleńsku, odsłonięty 10 listopada 2010 roku.

Lokalizacja i forma pomnika

Inskrypcja upamiętniająca na ścianie pomnika

Pomnik znajduje się w tzw. Kwaterze Smoleńskiej Cmentarza Wojskowego na Powązkach, u wylotu alei Profesorskiej. Główny element monumentu to dwa żelbetowe prostopadłościany z okładzinami z białego kamienia; mają one wymiary 12 × 4 × 1 m, oraz 10 × 4 × 1 m. Oba prostopadłościany są umieszczone względem siebie w sposób, który sugeruje przełamanie jednej bryły, zapadającej się w ziemię. W miejscu „przełamania”, na bocznej ścianie jednego z prostopadłościanów, znajduje się lista 96 ofiar katastrofy w Smoleńsku, a po przeciwnej stronie, na bocznej ścianie drugiego prostopadłościanu, napis: „PAMIĘCI 96 OFIAR KATASTROFY LOTNICZEJ POD SMOLEŃSKIEM 10 KWIETNIA 2010 ODDALI ŻYCIE W SŁUŻBIE OJCZYZNY W DRODZE NA OBCHODY 70 ROCZNICY ZBRODNI KATYŃSKIEJ”.

Integralną częścią pomnika są nagrobki 28 ofiar katastrofy pochowanych w Kwaterze Smoleńskiej. Są to: gen. Andrzej Błasik, gen. Franciszek Gągor, Grażyna Gęsicka, gen. Kazimierz Gilarski, Przemysław Gosiewski, ppłk Robert Grzywna, Mariusz Handzlik, ks. Roman Indrzejczyk, kpt. Paweł Janeczek, Dariusz Jankowski, Natalia Januszko, Mariusz Kazana, Janusz Krupski, Wojciech Lubiński, Barbara Maciejczyk, Barbara Mamińska, Stefan Melak, ppor. Andrzej Michalak, mjr Dariusz Michałowski, Stanisław Mikke, por. Piotr Nosek, Andrzej Przewoźnik, Sławomir Skrzypek, Władysław Stasiak, ppor. Jacek Surówka, Aleksander Szczygło, Jolanta Szymanek-Deresz, Izabela Tomaszewska.

Pod przewieszeniem jednej z centralnych brył monumentu znajduje się czarna kamienna tablica z reliefem krzyża, przykrywająca urny z prochami osób, które pochowano w Kwaterze Smoleńskiej 10 maja 2010 roku, po zakończeniu indywidualnych pogrzebów ofiar (spopielone szczątki 11 zidentyfikowanych osób i 1 osoby niezidentyfikowanej).

Biały kamień użyty do budowy pomnika to tzw. „granit white imperial”, czyli prekambryjski gnejs pochodzący z Indii. Z kamienia tego wykonano nagrobki 4 członków załogi samolotu Tu-154M pochowanych w Kwaterze Smoleńskiej – ppłk Roberta Grzywny, ppor. Andrzeja Michalaka, Natalii Januszko i Barbary Maciejczyk; nagrobki pozostałych ofiar katastrofy są czarne lub grafitowe, wykonane z tzw. „szwedzkiego granitu”, czyli dolerytu (skały magmowej z grupy gabra) ze Skanii w Szwecji. Kwaterę wybrukowano czarną bazaltową kostką sprowadzoną z Ukrainy.

Historia i uroczystości

Groby ofiar katastrofy stanowiące część upamiętnienia
Groby po lewej stronie pomnika
Nagrobek gen. Andrzeja Błasika (luty 2011)
Nagrobek gen. Franciszka Gągora (luty 2011)
Nagrobek Grażyny Gęsickiej (luty 2011)
Nagrobek gen. Kazimierza Gilarskiego (luty 2011)
Nagrobek Przemysława Gosiewskiego (październik 2012)
Nagrobek Mariusza Handzlika (luty 2011)
Nagrobek ks. Romana Indrzejczyka (luty 2011)
Nagrobek Janusza Krupskiego (luty 2011)
Nagrobek Barbary Mamińskiej (luty 2011)
Nagrobek Andrzeja Przewoźnika (sierpień 2012)
Nagrobek Aleksandra Szczygły (luty 2011)
Nagrobek Sławomira Skrzypka (luty 2011)
Nagrobek Jolanty Szymanek-Deresz (sierpień 2012)
Nagrobek Izabeli Tomaszewskiej (luty 2011)

Konkurs na projekt pomnika zorganizowało Biuro Architektury i Planowania Przestrzennego Urzędu m.st. Warszawy. Oceniło ono projekty architektoniczno-rzeźbiarskie 4 zaproszonych artystów: Antoniny Wysockiej-Jończak, Marka Moderaua, Dariusza Kowalskiego i Andrzeja Sołygi; wybrano do realizacji projekt autorstwa Marka Moderaua. Projekt konsultowała Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa wraz z jej sekretarzem, Andrzejem Krzysztofem Kunertem. Budowę pomnika rozpoczęto w sierpniu 2010 roku i zakończono pod koniec października 2010 roku. Koszt inwestycji wyniósł ok. 2 mln złotych. Wykonawcą było Miejskie Przedsiębiorstwo Usług Komunalnych w Warszawie.

28 października 2010 roku w Kwaterze Smoleńskiej Dowódca Sił Powietrznych RP gen. broni pil. Lech Majewski wraz z delegacją Dowództwa Sił Powietrznych oraz 36. Specjalnego Pułku Lotnictwa Transportowego w asyście posterunków honorowych oraz sygnalisty oddał hołd lotnikom poległym w katastrofie w Smoleńsku.

Pomnik odsłonięto w dniu 10 listopada 2010 roku z udziałem prezydenta RP Bronisława Komorowskiego z małżonką, marszałka Sejmu Grzegorza Schetyny, premiera Donalda Tuska i części rodzin ofiar; poświęcenia dokonał metropolita warszawski arcybiskup Kazimierz Nycz. Okolicznościowe przemówienia wygłosili Joanna Racewicz, wdowa po Pawle Janeczku, oficerze Biura Ochrony Rządu, który zginął w katastrofie, oraz Bronisław Komorowski i prezydent Warszawy Hanna Gronkiewicz-Waltz.

W odsłonięciu pomnika nie uczestniczył Jarosław Kaczyński, który w tym czasie złożył kwiaty pod Pałacem Prezydenckim w Warszawie i przybył na Powązki wraz z kilkoma współpracownikami dopiero po zakończeniu oficjalnej uroczystości; na fakt nieobecności Jarosława Kaczyńskiego na uroczystości odsłonięcia pomnika zwracały uwagę zagraniczne media.

Kontrowersje

Pomnik wzbudził kontrowersje przed jego odsłonięciem; część rodzin ofiar katastrofy uznała go za pozbawiony walorów estetycznych i niepotrzebny. Beata Gosiewska, wdowa po Przemysławie Gosiewskim, pochowanym w Kwaterze Smoleńskiej Cmentarza Wojskowego na Powązkach, stwierdziła, iż to pomnik władz, a nie ofiar katastrofy; zwracała ona uwagę, że projekt nie był konsultowany z rodzinami ofiar. W listopadzie 2010 roku fakt nieumieszczenia na pomniku symboli religijnych i państwowych (krzyż, godło państwowe) stał się – obok sprawy pomnika nagrobnego żołnierzy bolszewickich w Ossowie – jedną z podstaw wniosku Wojewódzkiego Komitetu Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa w Krakowie do ministra kultury i dziedzictwa narodowego o pilne odwołanie Andrzeja Krzysztofa Kunerta ze stanowiska sekretarza Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa.

Zobacz też

Przypisy

  1. a b c d Smoleńsk – pomnik – Powązki. money.pl, 2010-10-29. .
  2. a b c Pomnik ofiar katastrofy smoleńskiej prawie gotowy. gazeta.pl, 2010-10-18. .
  3. a b c d e f Kwatera Smoleńska. Odsłonięcie pomnika na Warszawskich Powązkach. muratorplus.pl. . .
  4. Pomnik 96 Ofiar Katastrofy Smoleńskiej na Powązkach prawie gotowy. tvn.pl, 2010-10-25. .
  5. Tam zostali pochowani. Gdzie spoczęły ofiary katastrofy w Smoleńsku. tvn24.pl, 2010-04-28. .
  6. Szczątki 12 ofiar spoczęły na Powązkach. tvp.info, 2010-05-10. . . (pol.).
  7. India: Imperial White Granite: Our Own Quarry. eurasian.com. . . (ang.).
  8. Swedish black – The World’s Most Popular Granites. findstone.com. . (ang.).
  9. Rodziny wymogły zmiany na smoleńskim pomniku. interia.pl, 2010-08-31. . .
  10. Rusza budowa pomnika ofiar katastrofy pod Smoleńskiem. mmwarszawa.pl, 2010-08-26. .
  11. a b Pomnik smoleński na Powązkach: budowa dobiega końca. mmwarszawa.pl, 2010-10-26. .
  12. Dowódca Sił Powietrznych oddał hołd lotnikom poległym w katastrofach lotniczych. sp.mil.pl, 2010-10-30. . .
  13. a b Na Powązkach odsłonięto pomnik ofiar katastrofy. interia.pl, 2010-10-10. .
  14. Jarosław Kaczyński złożył kwiaty na Powązkach po oficjalnej uroczystości. wiadomosci24.pl, 2010-10-10. .
  15. Poland’s Kaczynski snubs unveiling of crash memorial. reuters.com, 2010-10-10. . (ang.).
  16. a b Pomnik ofiar katastrofy na Powązkach budzi emocje. „Jest brzydki, tandetny i ohydny”. polskatimes.pl, 2010-10-25. .
  17. Spotkanie rodzin smoleńskich u premiera bez prokuratury. polskatimes.pl, 2010-11-09. .
  18. Małopolska żąda: odwołać Kunerta. poland.us, 2010-11-22. .