Stosunki polsko-francuskie

Stosunki polsko-francuskie - wzajemne relacje między państwem polskim a państwem francuskim.

Rys historyczny

Nawiązanie stosunków dyplomatycznych między Polską a Francją nastąpiło w efekcie złożenia listów uwierzytelniających przez przedstawiciela Francji w Warszawie Eugène’a Pralona(inne języki). Trzy tygodnie później Francja uznała Polskę w sensie międzynarodowoprawnym w depeszy ministra spraw zagranicznych Stephena Pichona(inne języki) do premiera i ministra spraw zagranicznych Ignacego Jana Paderewskiego. Stworzyło to podstawę do nawiązania pełnych bilateralnych stosunków dyplomatycznych. Poseł RP Maurycy Zamoyski złożył w Paryżu listy uwierzytelniające prezydentowi Francji Raymondowi Poincaré w sierpniu 1919 r.

Polska i Francja były w okresie międzywojennym naturalnymi i bliskimi sojusznikami. Wskazywała na to zarówno zgoda prezydenta R. Poincaré na utworzenie we Francji w 1917 r. tzw. Błękitnej Armii pod dowództwem gen. Józefa Hallera, jak i wsparcie francuskiej misji wojskowej w szkoleniu i wyposażeniu sił zbrojnych II Rzeczypospolitej od 1919 r. Znalazło to potwierdzenie w podpisanej w lutym 1921 r. w Paryżu deklaracji o przyjaźni i układzie politycznym wraz z protokołem wojskowym, zgodnie z którym państwa zobowiązywały się do udzielenia pomocy w razie napaści Niemiec na jedną ze stron.

Oba kraje utrzymywały relacje dyplomatyczne do września 1940 roku.

Współpraca polityczna w okresie III RP

Podstawowym dokumentem regulującym stosunki między Polską a Francją jest Traktat o przyjaźni i solidarności z 9 kwietnia 1991 r. Obowiązujące umowy dwustronne dotyczą spraw związanych m.in. ze współpracą w dziedzinie: spraw wewnętrznych (1996 r.), obronności (2002 r.), kultury i edukacji (2004 r.), nauki i technologii (2008 r.), wzajemnej ochrony informacji niejawnych (2008 r.) oraz koprodukcji filmowej (2012 r.).

Francja pozostaje jednym z głównych partnerów Polski zarówno w wymiarze dwustronnym, jak i na forum europejskim oraz międzynarodowym. Współpraca rozwija się w oparciu o przyjętą w 2008 r. deklarację o Polsko-Francuskim Partnerstwie Strategicznym, a następnie ustanowiony w 2013 r. Program Współpracy na rzecz jego realizacji. Rozwojowi wzajemnych kontaktów sprzyjał mechanizm, organizowanych od 2004 r., konsultacji międzyrządowych pod przewodnictwem premiera Polski i prezydenta Francji.

Uzupełnieniem współpracy dwustronnej jest dialog w ramach Trójkąta Weimarskiego.

Wizyty prezydentów Francji w Polsce (od 1989 roku)

Prezydent	Data	Miasto	Program
François Mitterrand	14-16 czerwca 1989	Warszawa Kraków Oświęcim Oświęcim
	21 września 1993	Gdańsk	Udział w szczycie Trójkąta Weimarskiego.
Jacques Chirac	11-13 września 1996	Warszawa Kraków	Wizyta państwowa.
	21-22 lutego 1998	Poznań	Udział w szczycie Trójkąta Weimarskiego.
	9 maja 2003	Wrocław	Udział w szczycie Trójkąta Weimarskiego.
	27 stycznia 2005	Oświęcim	Udział w uroczystościach 60. rocznicy wyzwolenia obozu zagłady Auschwitz-Birkenau.
Nicolas Sarkozy	14 czerwca 2007	Warszawa	Spotkanie z prezydentem Lechem Kaczyńskim i premierem Jarosławem Kaczyńskim.
	28 maja 2008	Warszawa	Udział w II szczycie francusko-polskim. Spotkanie z prezydentem Lechem Kaczyńskim i premierem Donaldem Tuskiem. Przemówienie w parlamencie.
	6 grudnia 2008	Gdańsk	Spotkanie z premierem Donaldem Tuskiem oraz premierami państw bałtyckich, V4, Bułgarii i Rumunii. Udział w konferencji „Solidarność dla przyszłości”. Spotkania z Lechem Wałęsą i Dalajlamą.
	7 lutego 2011	Warszawa	Udział w szczycie Trójkąta Weimarskiego
François Hollande	16 listopada 2012	Warszawa	Spotkanie z prezydentem Bronisławem Komorowskim, premierem Donaldem Tuskiem oraz marszałkami Sejmu i Senatu. Przemówienie w parlamencie. Spotkanie z przedsiębiorcami i społecznością francuską w Polsce
	6 marca 2013	Warszawa	Udział w spotkaniu w formacie przywódców państw V4, Niemiec i Francji.
	29 listopada 2013	Warszawa	Polsko-francuskie konsultacje międzyrządowe. Spotkanie z premierem Donaldem Tuskiem i prezydentem Bronisławem Komorowskim.
	4 czerwca 2014	Warszawa	Udział w uroczystościach 25-lecia wyborów 1989 roku.
	27 stycznia 2015	Oświęcim	Udział w uroczystościach 70-lecia wyzwolenia obozu zagłady Auschwitz-Birkenau.
	8-9 lipca 2016	Warszawa	Udział w szczycie NATO.
Emmanuel Macron	3-4 lutego 2020	Warszawa Kraków	Spotkanie z prezydentem Andrzejem Dudą, premierem Mateuszem Morawieckim oraz marszałkami Sejmu i Senatu. Spotkanie z przedstawicielami społeczności francuskiej mieszkającej w Polsce. Przemówienie na Uniwersytecie Jagiellońskim.

Współpraca gospodarcza

Polsko-francuskie relacje handlowe

Francja to strategiczny partner gospodarczy Polski: 4. rynek eksportowy Polski (ok. 12,2 mld EUR w 2018 – 5,5% udział w ogóle eksportu Polski); 5. Rynek importowy (ok. 8,2 mld euro w 2018 r. – 3,5% udział w ogóle importu). Z kolei Polska była dla Francji w 2018 r. 10. krajem eksportowym i importowym. Dwustronne obroty handlowe od 2004 r. uległy niemal podwojeniu, osiągając w 2018 r. wartości 20,6 mld EUR (większą niż wymiana Francji z Rosją, Turcją czy Japonią; eksport z Polski – 10,7 mld, import – 9,9 mld). Od 2007 r. Polska notuje nadwyżkę w wymianie z Francją.

Francuskie inwestycje w Polsce

Francja należy do najważniejszych inwestorów zagranicznych w Polsce. Jest czwartym (po Holandii, Niemczech i Luksemburgu) źródłem inwestycji zagranicznych w Polsce, z ok. 12-proc. udziałem w inwestycjach zagranicznych ogółem. Ponad 1300 firm francuskich działających w Polsce zatrudnia ok. 180 tys. pracowników. Główne sektory ich działalności to: handel i dystrybucja (Auchan, Carrefour, Leroy Merlin, Intermarché), produkcja przemysłowa (PSA, L’Oréal, Total), budownictwo (Bouygues, VINCI Construction, Lafarge), usługi finansowe i ubezpieczeniowe (BNP Paribas, Crédit Agricole, Société Générale), hotelarstwo i gastronomia (Accor, Sodexo Group), sektor spożywczy (Bonduelle, Danone, Delifrance(inne języki)), telekomunikacja (Orange), media (Canal Plus, Vivendi Universal).

Skumulowana wartość francuskich bezpośrednich inwestycji zagranicznych w Polsce na koniec 2016 r. wyniosła 17,8 mld euro (17,9 mld euro w 2015 r.). Francuskie inwestycje lokowane były głównie w sektorze informacji i komunikacji (48% ogółu kapitału francuskiego), przetwórstwie przemysłowym (16%) oraz handlu i naprawach pojazdów samochodowych (14,9%). Prawie 80% francuskiego kapitału skoncentrowane jest w województwie mazowieckim.

Polskie inwestycje we Francji

Polskie inwestycje we Francji na koniec 2016 wynosiły 659,4 mln euro. Koncentrują się w: budownictwie (Fakro, Oknoplast), przemyśle i przetwórstwie przemysłowym (Canpack, Suempol, Sanok Rubber), IT (Comarch, MakoLab), transporcie (Wielton, Solaris Bus & Coach), produkcji AGD (Amica) i gastronomii (AmRest/Pizza Hut i KFC).

Gospodarcze umowy dwustronne

Od momentu akcesji Polski do Unii Europejskiej stosunki gospodarcze między Polską i Francją wpisują się w ramy prawa wspólnotowego, głównie traktatu akcesyjnego, jaki Polska podpisała ze Wspólnotami Europejskimi i ich państwami członkowskimi 16 kwietnia 2003 r. w Atenach. 29 listopada 2013 r. w Warszawie w czasie IV konsultacji międzyrządowych, z udziałem prezydentów obu państw, zostało podpisane „Polsko-Francuskie Partnerstwo Strategiczne” obejmujące program współpracy na lata 2013–2018, odnawiając tym samym partnerstwo strategiczne ustanowione w maju 2008 r. Dokument szczegółowo omawia obszary współpracy gospodarczej, finansowej, przemysłowej, infrastrukturalnej i handlowej.

Dwustronne umowy gospodarcze to przede wszystkim:

• Umowa między Rządem PRL a Rządem Republiki Francuskiej w sprawie zapobiegania podwójnemu opodatkowaniu w zakresie podatków od dochodu i majątku, podpisana w Warszawie 20 czerwca 1975 r. (weszła w życie 12 września 1976 r.),
• Protokół w sprawie pogłębienia i rozszerzenia współpracy polsko-francuskiej w dziedzinie gospodarki i przemysłu, podpisany w Paryżu 7 maja 1976 r. (wszedł w życie z dniem podpisania),
• Umowa między Rządem PRL a Rządem Republiki Francuskiej w sprawie popierania i wzajemnej ochrony inwestycji, podpisana w Paryżu 14 lutego 1989 r. (weszła w życie 10 lutego 1990 r.),
• Umowa między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Republiki Francuskiej w sprawie przedterminowej spłaty zadłużenia wynikającego z Umowy o redukcji i restrukturyzacji długów między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Republiki Francuskiej z 30 października 1991 r., podpisana w Warszawie 28 maja 2008 r.

Współpraca kulturalna

Silne związki kulturalne między Polską a Francją mają swoje korzenie w XIX i na początku XX wieku, kiedy to Francja stanowiła drugą ojczyznę dla licznego grona polskiej elity intelektualnej i artystycznej.

Współcześnie Polskę i Francję łączą liczne umowy dwustronne i wielostronne, w tym umowa między rządem RP a rządem RF o współpracy w dziedzinie kultury i edukacji z 22 listopada 2004 r. Współpraca kulturalna była też jednym z ważnych obszarów Programu Współpracy w ramach Polsko-Francuskiego Partnerstwa Strategicznego na lata 2014–2018.

Kontakty polsko-francuskie w zakresie kultury odbywają się przede wszystkim na poziomie poszczególnych instytucji kultury i cechują się dużą bezpośredniością.

Bazując na silnych więziach historycznych, zadaniem polskich placówek we Francji jest promocja kultury polskiej, kształtowanie wizerunku Polski poprzez prezentację jej świata artystycznego i kulturalnego, jej tożsamości i dziedzictwa, a także inicjowanie i rozwijanie współpracy kulturalnej z francuskimi instytucjami i organizacjami kulturalnymi. Oprócz Ambasady RP w Paryżu tego rodzaju działania prowadzi przede wszystkim Instytut Polski.

W kontekście rozwijania polsko-francuskiej współpracy kulturalnej ważnym aspektem były obchody setnej rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości. Francja znalazła się wśród krajów priorytetowych, w których Polska realizowała projekty w ramach programu Niepodległa.

Zobacz też

• Ambasada Francji w Warszawie
• przedstawiciele dyplomatyczni Polski we Francji
• przedstawiciele dyplomatyczni Francji w Polsce

Przypisy