Zbrosławice

Temat Zbrosławice jest bardzo interesujący i istotny w dzisiejszym świecie. Jest to temat obejmujący wiele aspektów i mający znaczący wpływ na społeczeństwo, gospodarkę, politykę i kulturę. W całej historii Zbrosławice był przedmiotem debat, analiz i badań, wykazując jego znaczenie w różnych kontekstach. W tym artykule zbadamy różne aspekty Zbrosławice, badając jego wpływ na różne obszary życia. Niezależnie od tego, czy jest to poziom indywidualny, czy zbiorowy, Zbrosławice budzi zainteresowanie szerokiego grona odbiorców, wywołując refleksję i debatę na temat jego dzisiejszego znaczenia i konsekwencji.

Zbrosławice
wieś
Ilustracja
Ośrodek jeździecki w Zbrosławicach (2005)
Państwo

 Polska

Województwo

 śląskie

Powiat

tarnogórski

Gmina

Zbrosławice

Liczba ludności (2017)

2553

Strefa numeracyjna

32

Kod pocztowy

42-674

Tablice rejestracyjne

STA

SIMC

0225302

Położenie na mapie gminy Zbrosławice
Mapa konturowa gminy Zbrosławice, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Zbrosławice”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się punkt z opisem „Zbrosławice”
Położenie na mapie województwa śląskiego
Mapa konturowa województwa śląskiego, blisko centrum na lewo u góry znajduje się punkt z opisem „Zbrosławice”
Położenie na mapie powiatu tarnogórskiego
Mapa konturowa powiatu tarnogórskiego, blisko centrum po lewej na dole znajduje się punkt z opisem „Zbrosławice”
Ziemia50°24′57″N 18°45′08″E/50,415833 18,752222
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa
Nieoficjalny herb wsi Zbrosławice
Krzyż przy ulicy Wolności w Zbrosławicach w 2011 roku

Zbrosławice (niem. Broslawitz, Dramatal-West 1936–1945) – wieś sołecka w Polsce, położona w województwie śląskim, w powiecie tarnogórskim, w gminie Zbrosławice.

Zdaniem geografa Roberta Krzysztofika, Zbrosławice miały uzyskać lokację miejską przed 1300 rokiem i zostać zdegradowane przed 1700 rokiem.

Charakterystyka

Wieś leży w dolinie Dramy. Istniejący w Zbrosławicach mikroklimat sprzyja leczeniu chorób układu oddechowego i nerwowego. Obecnie funkcjonują we wsi: Dom Pomocy Społecznej prowadzony w Kępczowicach przez OO. Kamilianów oraz Stacja Opieki „Caritas” w Zbrosławicach.

Nazwa

Nazwa patronimiczna powstała z nazwy osobowej (imienia) Zbrosław, z formantem -ice, oznaczającym, że jest to osada 'potomków Zbrosława' (stąd liczba mnoga).

Około 1300 roku w łacińskiej Liber fundationis episcopatus Vratislaviensis (pol. "Księga uposażeń biskupstwa wrocławskiego") miejscowość wymieniona jest jako Sbroslawitz.

W alfabetycznym spisie miejscowości na terenie Śląska wydanym w 1830 roku we Wrocławiu przez Johanna Knie miejscowość występuje pod polską nazwą Broslawice oraz nazwą zgermanizowaną Broslawitz. Topograficzny słownik Prus z 1835 roku notuje wieś pod polską nazwą Brosławice, a także niemiecką Broslawitz.

Administracja III Rzeszy połączyła z dniem 1 października 1936 gminy Zbrosławice i Ptakowice w nową gminę o nazwie Dramatal ('dolina Dramy'), likwidując jednocześnie tradycyjne nazwy polskiego pochodzenia Ptakowitz (wieś), Broslawitz (wieś) i Kempczowitz (część wsi), przy czym wieś Zbrosławice z Kępczowicami otrzymały niemiecką nazwę Dramatal-West ('zachodnia dolina Dramy').

Historia

Miejscowość położona na wschód od Pyskowic i na zachód od Tarnowskich Gór. Pierwotnie teren zajmowany przez obecną wieś Zbrosławice znajdował się na rubieży terytorium plemiennego Opolan, na przełomie XIII i XIV w. istniejąca już wówczas wieś rycerska leżała w kościelnym okręgu pyskowickim i kasztelanii toszeckiej, a później w księstwie toszeckim.

Zbrosławice po raz pierwszy są wymienione około 1300 roku we wspomnianej Liber fundationis Episcopatus Vratislaviensis. Wszelkie hipotezy o wcześniejszych zapisach Zbrosławic, jak np. z 1235 i 1256 r., są błędne. Niepoświadczona żadnym dokumentem jest również błędna hipoteza o nadaniu w XIII w. Zbrosławicom praw miejskich. Także układ przestrzenny wsi nie wskazuje istnienia jakichkolwiek śladów kreowania miasta. Prawdopodobnie hipoteza o rzekomej miejskości Zbrosławic powstała z nierzetelnej interpretacji zapisu w Liber fundationis Episcopatus Wratislaviensis, gdzie Zbrosławice wystąpiły w tytule okręgu wraz z parafialnymi już wówczas Pyskowicami, choć w wyszczególnieniu osad tego okręgu brak informacji o statusie miasta dla Zbrosławic, co w przypadku miast jest wyraźnie podkreślone w dokumencie.

W XIX wieku właścicielami okolicznych dóbr była rodzina Baildonów z Łubia.

Zbrosławice (wraz z Kępczowicami i Nieradą) dopiero w 1818 r. utraciły administracyjny związek z Toszkiem i Gliwicami, kiedy to zostały przyłączone do powiatu bytomskiego, a po jego podziale w 1873 r. znalazły się w powiecie tarnogórskim. W latach 1922–1945 Zbrosławice pozostawały w granicach Niemiec, wchodząc najpierw w skład resztkowego powiatu tarnogórskiego (Restkreis Tarnowitz), a następnie powiatu bytomsko-tarnogórskiego (Landkreis Beuthen-Tarnowitz, 1927–1945).

Historyczne części Zbrosławic

Obecne Zbrosławice składają się z trzech (dawniej samodzielnych) wsi, położonych wzdłuż obecnej ul. Wolności:

  • Zbrosławice (właściwe, położone na wschodzie, do ul. Szkolnej włącznie) z centrum przy kościele Wniebowzięcia NMP i pałacu;
  • Kępczowice (niem. Kempczowitz; położona pośrodku dzisiejszych Zbrosławic, na zachód od ul. Szkolnej, niem. Kempczowitz) to wieś założona w wiekach średnich, prawdopodobnie starsza niż Zbrosławice. Johannes Chrząszcz datuje ją na 1256 rok jako wieś uiszczającą dziesięcinę w zbożu na rzecz proboszcza pyskowickiego. Podany przez niego rok nie jest jednak pewny. Kępczowice zostały ostatecznie wcielone do Zbrosławic w 1928 roku;
  • Nierada (niem. Nierada; położona na zachodzie dzisiejszych Zbrosławic, między Kamieńcem a Kępczowicami – w rejonie ul. Hutniczej) należy do parafii w Kamieńcu. Została włączona do Kępczowic, a z nimi do dzisiejszych Zbrosławic.

Zabytki

Przypisy

  1. ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 160425
  2. ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1617 .
  3. ↑ Rozporządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 12 listopada 1946 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości (M.P. z 1946 r. nr 142, poz. 262)
  4. ↑ Robert Krzysztofik, Lokacje miejskie na obszarze Polski. Dokumentacja geograficzno-historyczna, Katowice 2007, s. 86-87.
  5. ↑ Wspólnoty Kamiliańskie , KAMILIANIE.EU (pol.).
  6. ↑ Caritas, Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej Caritas Diecezji Gliwickiej , Caritas Diecezji Gliwickiej (pol.).
  7. ↑ Henryk Borek, Górny Śląsk w świetle nazw miejscowych, Opole 1988.
  8. ↑ Liber fundationis episcopatus Vratislaviensis online
  9. ↑ Knie 1830 ↓, s. 71.
  10. ↑ J.G. Muller 1835 ↓, s. 429.
  11. ↑ "Amts-Blatt des Preußischen Regierung in Oppeln", Jg. 121, Stück 35, 29.08.1936, S. 246, No. 522.
  12. ↑ Jak podrabiano dokumenty w Strzelcach Opolskich. Regiopedia, Opolskie, encyklopedia regionów , opolskie.regiopedia.pl .
  13. ↑ Dramatal

Bibliografia

Linki zewnętrzne

Gmina Zbrosławice
sołectwa
miejscowości niesołeckie
Integralne części miejscowości

Herb gminy Zbrosławice

Powiat Tarnowitz (1873–1927) — Powiat tarnogórski (1922–1975)
Przynależność wojewódzka
Miasta (1873–1975)
Gminy wiejskie jednostkowe
(1873–1945)
Obszary dworskie
(1873–1924/28)
Gminy wiejskie zbiorowe
(1945–54 i 1973–75)
Gromady
(1954–72)
Osiedla (1954–72)
  1. ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v W wyniku plebiscytu na Górnym Śląsku (1921) większa część powiatu Tarnowitz przeszła pod władzę polską, z której utworzono powiat tarnogórski. Fragmenty powiatu Tarnowitz, które pozostały w Niemczech utrzymano przy szczątkowym powiecie Tarnowitz do 1 stycznia 1927, kiedy to połączono go z okrojonym powiatem Beuthen w nowy powiat Beuthen-Tarnowitz
  2. ↑ Obszary dworskie zniesiono w Polsce w 1924, a w Niemczech w 1928
Enciclo
Wikious
Sapientia
Scientia
Boobota
Anandapedia
Sagapedia
Wikithot